گنجور

بخش ۴۹ - درشکایت

فلک راچه کین باشداز من به دل
که جوروجفا میکند متصل
به روزوشب وهفته وماه وسال
نه بگذاردم یکدم آسوده حال
زند بر رگ جان من نیشتر
رساندبلایم به جان بی شمر
دو جو در دلش رحم وانصاف نیست
ندانم چنین کینه جوبهر چیست
بوددشمن هرکه یار من است
شود یار آنکه به من دشمن است
چه خونها که از او بود در دلم
نشدگاهی آسان از اومشکلم
جفایش بهتنها نه تنها به ماست
دلی کونشد خون زدستش کجاست
شعاری ندارد به جز کین فلک
حذر کرد میباید از این فلک
به شطرنج دوران به رفتار پیل
کندشاه را مات وخود را ذلیل
همه کار گردون بود کج روی
مکن کج روی گر همه حج روی

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فلک راچه کین باشداز من به دل
که جوروجفا میکند متصل
هوش مصنوعی: به آسمان چه ربطی دارد که از من در دل کینه دارد، وقتی که ظلم و ستم را به صورت مداوم انجام می‌دهد؟
به روزوشب وهفته وماه وسال
نه بگذاردم یکدم آسوده حال
هوش مصنوعی: در طول روز و شب و هفته و ماه و سال، هیچ‌گاه نتوانستم لحظه‌ای آرامش داشته باشم.
زند بر رگ جان من نیشتر
رساندبلایم به جان بی شمر
هوش مصنوعی: درد و رنجی که به جان من رسیده، مانند نیشتری است که به رگ جانم زده شده است. بلا و مصیبت‌های بی‌حسابی به جانم آسیب رسانده‌اند.
دو جو در دلش رحم وانصاف نیست
ندانم چنین کینه جوبهر چیست
هوش مصنوعی: دوستانش را در دلش رحم و انصاف وجود ندارد و نمی‌دانم این کینه و دشمنی به چه دلیل است.
بوددشمن هرکه یار من است
شود یار آنکه به من دشمن است
هوش مصنوعی: هر کسی که با من دوستی کند، دشمن آن می‌شود که با من دشمن است.
چه خونها که از او بود در دلم
نشدگاهی آسان از اومشکلم
هوش مصنوعی: این مصراع به این معناست که چه احساسات و دردهایی در دل من به خاطر او وجود دارد و در برخی مواقع، مشکلاتی که از او ناشی می‌شود برای من آسان نمی‌گذرد.
جفایش بهتنها نه تنها به ماست
دلی کونشد خون زدستش کجاست
هوش مصنوعی: به خاطر بی‌محلی او، تنها ما نیستیم که ناراحتیم؛ دل‌هایی که به او وابسته‌اند، از درد و غم ترکیده‌اند.
شعاری ندارد به جز کین فلک
حذر کرد میباید از این فلک
هوش مصنوعی: فقط یک احساس عمیق از دشمنی و کینه نسبت به زندگی را در خود دارد و باید از دست این زندگی پرهیز کرد.
به شطرنج دوران به رفتار پیل
کندشاه را مات وخود را ذلیل
هوش مصنوعی: در بازی زندگی، مانند شطرنج، موقعیت‌ها و شرایط می‌توانند انسان را به چالش بکشد. برخی افراد ممکن است در این مسیر به پیروزی دست یابند و دیگران احساس شکست و تحقیر کنند.
همه کار گردون بود کج روی
مکن کج روی گر همه حج روی
هوش مصنوعی: همه چیز در دنیا به تدبیر و تقدیر خاصی انجام می‌شود. پس اگر می‌خواهی در زندگی‌ات دچار انحراف و کج‌روی نشوی، باید در مسیر درست و حق قرار بگیری. زیرا حتی اگر همه چیز خوب پیش برود، اگر تو از راه راست منحرف شوی، نتیجه خوشایندی نخواهی داشت.