بلند اقبالبخش ۳۷ - در صیدشدن فاخته
به مظلوم ظلمی که ظالم کند
کجا خودبردجان وسالم کند
چو بلبل هلاک ازغم یار گشت
ببین تا که بر فاخته چون گذشت
به ناگاه صیادی آمد به باغ
زهرسو پی صیدی اندر سراغ
بیفتاد چشمش چو برفاخته
که بر سرو بنشسته خود ساخته
کمین کرد و او را بشد روبرو
بینداخت از دور تیری بر او
چو آن تیر آمد برفاخته
سپر شد به پیشش سرفاخته
نگون گشت ناگه ز بالای سرو
بیفتاد و جان داد بر پای سرو
ببین فاخته ز آه بلبل چه دید
ز بس آتشین آه از دل کشید
ز آه دلخسته باید حذر
که بر آسمان می رساند شرر
کس از راه دل آتش افروزدا
دل سنگ خارا از او سوزدا
به در می رود تیر آه از فلک
چون سوزن که بیرون رود از قدک
بخش ۳۶ - در صفت باری تعالی جل جلاله: مرا حیرت از عشق بلبل بودبخش ۳۸ - درمکافات: یکی خواست کز گل بگیرد گلاب
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به مظلوم ظلمی که ظالم کند
کجا خودبردجان وسالم کند
هوش مصنوعی: ظالم چگونه می‌تواند به مظلوم ظلم کند، در حالی که جان خود را به خطر می‌اندازد و او را نجات می‌دهد؟
چو بلبل هلاک ازغم یار گشت
ببین تا که بر فاخته چون گذشت
هوش مصنوعی: همچون بلبل که به خاطر عشق یار خود نابود شد، می‌بینیم که بر فاخته چگونه می‌گذرد.
به ناگاه صیادی آمد به باغ
زهرسو پی صیدی اندر سراغ
هوش مصنوعی: ناگهان یک صیاد به باغی آمد، در جستجوی شکار از هر سو.
بیفتاد چشمش چو برفاخته
که بر سرو بنشسته خود ساخته
هوش مصنوعی: چشمان او مانند برف بر روی درخت سرو افتاد، با نگاهی که خود را به آرامی ساخته و به وجود آورده است.
کمین کرد و او را بشد روبرو
بینداخت از دور تیری بر او
هوش مصنوعی: کمین کرد و در موقعیت مناسب به او حمله کرد و تیرش را از دور به سمتش پرتاب کرد.
چو آن تیر آمد برفاخته
سپر شد به پیشش سرفاخته
هوش مصنوعی: وقتی آن تیر به سپر برخورد کرد، سپر به خاطر آن تیر به جلو خم شد.
نگون گشت ناگه ز بالای سرو
بیفتاد و جان داد بر پای سرو
هوش مصنوعی: ناگهان از بالا سر به زمین افتاد و جانش را در پای درخت سرو از دست داد.
ببین فاخته ز آه بلبل چه دید
ز بس آتشین آه از دل کشید
هوش مصنوعی: نگاه کن که چگونه فاخته از آه آتشین بلبل متاثر شده است و چطور این آه عمیق از دل او بیرون آمده است.
ز آه دلخسته باید حذر
که بر آسمان می رساند شرر
هوش مصنوعی: باید از درد و اندوه دلخسته دوری کرد، زیرا این احساس می‌تواند به آسمان نشانه‌های خطرناکی بفرستد.
کس از راه دل آتش افروزدا
دل سنگ خارا از او سوزدا
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند با محبت و عشق، دل سنگی را به آتش بکشد و به آن جان دهد.
به در می رود تیر آه از فلک
چون سوزن که بیرون رود از قدک
هوش مصنوعی: آه مانند سوزنی از تیرکوله آسمان به زمین فرو می‌آید، درست مانند سوزنی که از دوخت جدا شود.
حاشیه ها
1402/02/14 11:05
یزدانپناه عسکری
10 - کس از راه دل آتش افروزدا - دل سنگ خارا از او سوزدا
***
[یزدانپناه عسکری]
زادِ «راه دل »
هر آنکس در زندگی راه را به هدایت دل بر گزید و با راه یکی شد، در پیمایش راه آرامش و نشاطی عظیم یافت.
إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَذِکْرَیٰ لِمَنْ کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَی السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیدٌ - ق 37
2:240 ؛ 2:249