گنجور

بخش ۱۲ - شکایت بلبل از گل به فاخته

چنان بلبل ازحرف گل رنجه شد
که گفتی گرفتار اشکنجه شد
گمان کرد کو راتمسخر نمود
دمادم به افغان وغوغا فزود
بپرسید از حال اوفاخته
چودیدش چنین زار و دلباخته
شکایت زگل کرد در پیش او
بیان کرداز حال خود موبه مو
بگفتا به من گل کند ریشخند
بر آتش گدازد مرا چون سپند
نسوزد دلش هیچ بر حال من
بگوسوزد این بخت واقبال من
تمسخر به گفتار من می کند
همی قصد آزار من می کند
چواین بی وفائی بدیدم ز یار
شدم پیش مرغان همه شرمسار
دلم غرق خونگشته از دست او
که ننهاده از بهر من آبرو
مرا ضایع اندرچمن کرده است
خزان کی چمن را چومن کرده است
چویار منند ار همه دلبران
بگو تا بنندد کسی دل برآن

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چنان بلبل ازحرف گل رنجه شد
که گفتی گرفتار اشکنجه شد
هوش مصنوعی: بلبل آن‌قدر از سخنان گل ناراحت و آزرده خاطر شد که گویی در حال تحمل شکنجه است.
گمان کرد کو راتمسخر نمود
دمادم به افغان وغوغا فزود
هوش مصنوعی: او گمان می‌کرد که تو او را به باد تمسخر گرفته‌ای، در حالی که هر لحظه فریاد و سر و صدا بیشتر می‌شود.
بپرسید از حال اوفاخته
چودیدش چنین زار و دلباخته
هوش مصنوعی: از حال او پرسیدند، چرا این‌قدر دل‌شکسته و پریشان است.
شکایت زگل کرد در پیش او
بیان کرداز حال خود موبه مو
هوش مصنوعی: شکایت از گل را به او گفت و تمام جزئیات حال خود را بیان کرد.
بگفتا به من گل کند ریشخند
بر آتش گدازد مرا چون سپند
هوش مصنوعی: او به من گفت که گل با خنده‌اش مرا سوزانده و آتش درونم را مانند سپند (ماده‌ای آتش‌زا) ذوب می‌کند.
نسوزد دلش هیچ بر حال من
بگوسوزد این بخت واقبال من
هوش مصنوعی: دلش بر حال من نمی‌سوزد، بلکه این سرنوشت من است که می‌سوزد.
تمسخر به گفتار من می کند
همی قصد آزار من می کند
هوش مصنوعی: مرا به سخنانم مسخره می‌کند و به طور ناپسند قصد آزار من را دارد.
چواین بی وفائی بدیدم ز یار
شدم پیش مرغان همه شرمسار
هوش مصنوعی: وقتی این بی‌وفایی را از دوست دیدم، در برابر همه پرندگان احساس شرمندگی کردم.
دلم غرق خونگشته از دست او
که ننهاده از بهر من آبرو
هوش مصنوعی: دل من از رفتار او به شدت ناراحت و دلbroken شده است، چون او نه تنها به فکر من نیست، بلکه آبروی مرا نیز حفظ نکرده است.
مرا ضایع اندرچمن کرده است
خزان کی چمن را چومن کرده است
هوش مصنوعی: خزان مرا در باغ و چمن ناراحت کرده است. اما آیا خزان واقعاً باعث شده که چمن به چمنی تبدیل شود؟
چویار منند ار همه دلبران
بگو تا بنندد کسی دل برآن
هوش مصنوعی: اگر همه دلبرها هم دائم در کنار تو باشند، بگو تا کسی دلش را به آن‌ها بسپارد.