بلند اقبالشمارهٔ ۵۸
بها را چکنم من که چون خزان به من است
خزان به برگ رزان چون کندچنان به من است
به جز وفا چه بدی دیده است از من زار
که اوبه گفته بدگوی بدگمان به من است
چه حاجت است به حور وجنان مرا ای شیخ
که یار حور من وکوی او جنان به من است
بهای بوسی اگر صد هزار جان گیری
بگو هنوز که مغبونم وزیان به من است
خطا چه سر زده از من که آن پری پیکر
ز من بری شده اینگونه سر گران به من است
به حیرتم که چه کوکب به طالع است مرا
که هر چه جور وجفا دارد آسمان به من است
روا بودکه بخوانی مرا بلند اقبال
دمی که آن مه بی مهر مهربان به من است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بها را چکنم من که چون خزان به من است
خزان به برگ رزان چون کندچنان به من است
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم ارزش خود را تعیین کنم زمانی که خزان به من مانند خزان به برگ‌های رزان است.
به جز وفا چه بدی دیده است از من زار
که اوبه گفته بدگوی بدگمان به من است
هوش مصنوعی: جز وفاداری، من از او چه بدی کرده‌ام؟ او تنها به خاطر حرف‌های بد دیگران درباره من به این شکل فکر می‌کند.
چه حاجت است به حور وجنان مرا ای شیخ
که یار حور من وکوی او جنان به من است
هوش مصنوعی: ای شیخ، من به بهشت و زیبایی‌های آن نیازی ندارم، چرا که معشوق من خود زیبایی و شادابی است و همه جاذبه‌های بهشت در عشق او برای من خلاصه می‌شود.
بهای بوسی اگر صد هزار جان گیری
بگو هنوز که مغبونم وزیان به من است
هوش مصنوعی: بهایی که برای یک بوسه می‌پردازم، حتی اگر صد هزار جان هم داشته باشم، باز هم احساس می‌کنم که ضرر کرده‌ام و چیزی از دست داده‌ام.
خطا چه سر زده از من که آن پری پیکر
ز من بری شده اینگونه سر گران به من است
هوش مصنوعی: من نمی‌دانم چه اشتباهی از من سر زده که آن زیباروی از من دور شده و حالا این بار سنگین به دوش من افتاده است.
به حیرتم که چه کوکب به طالع است مرا
که هر چه جور وجفا دارد آسمان به من است
هوش مصنوعی: در تعجب هستم که کدام ستاره در سرنوشت من تأثیر دارد، چرا که تمام سختی‌ها و بی‌عدالتی‌هایی که از آسمان به من می‌رسد، نشان‌دهنده‌ی آن است.
روا بودکه بخوانی مرا بلند اقبال
دمی که آن مه بی مهر مهربان به من است
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که جایز است تو در زمانی که آن فرد خاص با محبت و مهربان کنارم است، صدای مرا بلند و واضح بشنوی. این اشاره دارد به لحظاتی خوشی و موفقیت که در کنار آن شخص رقم می‌خورد.