گنجور

شمارهٔ ۲۸۶

قسم به موی تو یعنی به سوره واللیل
که جز تو با کس دیگر دلم ندارد میل
حکایتی است ز روی توسوره والشمس
کنایتی است زموی تو آیه واللیل
نه آگه است که من مبتلا به هجر توام
که گوید اینهمه زاهد حدیث دوزخ وویل
گهی که چشم من اندر فراق با رد اشک
عجب مدار کند شهر را اگر از جا سیل
بیا وچهره نما تا شبم شود چون روز
گره ز زلف گشا تا شود نهارم لیل
تو رابود مه وخورشید اگر جمال از نور
مرا هم اشک چوپروین شده است چشم سهیل
وفای من ز جفای تو باشد افزون تر
بنه به کفه میزان زلف و بنما کیل
منم میان همه عاشقان بلند اقبال
چنانکه درهمه دلبران توئی سرخیل

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قسم به موی تو یعنی به سوره واللیل
که جز تو با کس دیگر دلم ندارد میل
هوش مصنوعی: به موهای تو قسم می‌زنم، همچنان که در سوره واللیل اشاره شده است؛ دل من به هیچ‌کس جز تو تمایل ندارد.
حکایتی است ز روی توسوره والشمس
کنایتی است زموی تو آیه واللیل
هوش مصنوعی: داستانی در مورد زیبایی و درخشش است که به شب و روز اشاره می‌کند. این به ما نشان می‌دهد که شب و روز هر کدام زیبایی و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
نه آگه است که من مبتلا به هجر توام
که گوید اینهمه زاهد حدیث دوزخ وویل
هوش مصنوعی: او نمی‌داند که من چقدر از دوری تو رنج می‌برم، که چرا این زاهد از عذاب‌ها و مصیبت‌های جهنم این‌قدر سخن می‌گوید.
گهی که چشم من اندر فراق با رد اشک
عجب مدار کند شهر را اگر از جا سیل
هوش مصنوعی: گاهی اوقات وقتی که من در دل‌تنگی و دوری، اشک می‌ریزم، عجبی ندارد که شهر از جا کنده شود و مثل سیل به حرکت درآید.
بیا وچهره نما تا شبم شود چون روز
گره ز زلف گشا تا شود نهارم لیل
هوش مصنوعی: بیا و چهره‌ات را نشان بده تا شب من مانند روز روشن شود. اگر گره‌های زلفت را باز کنی، شب من به روز تبدیل خواهد شد.
تو رابود مه وخورشید اگر جمال از نور
مرا هم اشک چوپروین شده است چشم سهیل
هوش مصنوعی: تو را مه و خورشید در زیبایی خود کم می‌آورند؛ اگر جمال من از نوری برخوردار باشد، چشمانم به مانند اشکی که بر پروین افتاده، روشن است.
وفای من ز جفای تو باشد افزون تر
بنه به کفه میزان زلف و بنما کیل
هوش مصنوعی: وفای من به تو بیشتر از جفای تو به من است، پس موهایت را در کفه ترازو بگذار تا میزان این وفا و جفا را نشان دهد.
منم میان همه عاشقان بلند اقبال
چنانکه درهمه دلبران توئی سرخیل
هوش مصنوعی: من در میان تمام عاشقان خوشبخت و خوش‌اقبال هستم، همان‌طور که تو در بین همه دلبران، پیشوای آنها هستی.