بلند اقبالشمارهٔ ۲۵۹
نوشته حاشیه صفحه جمال تو خط
که هر که پیش تو دم زد ز حسن کرده غلط
خط عذار تو دارد خواص مهر گیاه
فزوده عشق ولی بر رخت دمیده چو خط
به هر زمین که نشینم ز گریه دور از تو
به هر کنار روان گردد از کنارم شط
چه حاجتش به می کوثر است و حور بهشت
ز دست دلبر بت رو کس ار بگیرد بط
شنیده ام در میخانه بسته گشته ز نو
هنوز زاهد خودبین مگر نگشته سقط
چو نی ز درد کشد بندبند من افغان
دمی که هجر تو را شرح می دهد بربط
ز آب و آتش چشم و جگر بلند اقبال
گهی بود چو سمندر گهی شود چون نط
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نوشته حاشیه صفحه جمال تو خط
که هر که پیش تو دم زد ز حسن کرده غلط
هوش مصنوعی: هر که در حضور تو سخن گفت، به خاطر زیبایی‌ات خطا کرده و نمی‌تواند به درستی تو را توصیف کند.
خط عذار تو دارد خواص مهر گیاه
فزوده عشق ولی بر رخت دمیده چو خط
هوش مصنوعی: چهره ی زیبای تو ویژگی هایی دارد که عشق را تقویت می کند، اما بر روی چهره ات، نشانه هایی از عشق مانند خطوطی وجود دارد.
به هر زمین که نشینم ز گریه دور از تو
به هر کنار روان گردد از کنارم شط
هوش مصنوعی: هر جا که بروم، آمادۀ گفتن درد فراق تو هستم، و هر گوشه‌ای که باشم، آب‌راهی از اشک‌های من جاری می‌شود.
چه حاجتش به می کوثر است و حور بهشت
ز دست دلبر بت رو کس ار بگیرد بط
هوش مصنوعی: حاجت او به شراب کوثر و حوری بهشت چیست، اگر دلبرش را ببیند و از او محبت بگیرد؟
شنیده ام در میخانه بسته گشته ز نو
هنوز زاهد خودبین مگر نگشته سقط
هوش مصنوعی: شنیده‌ام که در میخانه دوباره در بسته شده، ولی هنوز زاهد خودبین فکر می‌کند که چیزی تغییر نکرده است.
چو نی ز درد کشد بندبند من افغان
دمی که هجر تو را شرح می دهد بربط
هوش مصنوعی: دل من از درد جدایی تو به شدت می‌نالد و این ناله‌ها در هر تنش و گوشه‌ای از وجودم است. زمانی که ساز می‌نوازد و از دوری تو می‌گوید، به اوج درد و اندوه می‌رسد.
ز آب و آتش چشم و جگر بلند اقبال
گهی بود چو سمندر گهی شود چون نط
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در زندگی، حوادث و سرنوشت هر فرد به طور مداوم در حال تغییر است. گاهی اوقات ممکن است فرد دچار خوش شانسی و اقبال خوب شود و در مواقع دیگر با مشکلات و چالش‌ها روبرو گردد. این تغییرات ناشی از ناپایداری زندگی و شرایط مختلفی است که انسان با آن‌ها مواجه می‌شود.