کوششِ بی‌دست و پایان، از اثر نومید نیست
انتظارِ دام، آخر می‌کُشد نخجیر را
.
بیدل‌دهلوی
.
.
دست و پا زدن و تلاش‌های در ظاهر بیهوده‌ی ما که در حقیقت موجوداتی کوچک هستیم، آنقدرها هم بی تاثیر نیست
.
وقتی شکاری در دام میفتد، بر اثرِ بی تحرکی و در حالت انتظار قرار گرفتن، می‌میرد
.
پس همین تلاش‌های کمی که ما میکنیم، خودش ما را از مرگ نجات می‌دهد. گیریم که این تلاش‌ها به جایی نرسد.
.
به راهِ بادیه رفتن، به از نشستنِ باطل
که گر مراد نیابم، به قدرِ وسع بکوشم
.
(عالیجناب سعدی)
.
.
و از زیبایی‌های معمول در شعر بیدل چند معنایی بودن اشعارش است
.
اگر در همین بیت (میکُشد) را (میکِشد) بخوانیم معنا متفاوت میشود اما مضمون باز همان است
.
با این رویکرد:
.
کوششِ بی‌دست و پایان، از اثر نومید نیست
انتظارِ دام، آخر می‌‌کِشد نخجیر را
.
تلاشِ افراد بی دست و پا هم در نهایت به نتیجه میرسد، همانطور که دام، در جایی بی حرکت افتاده و تنها تلاشش انتظار کشیدن است، در نهایت موفق به کشیدنِ شکار در خود میشود
.
در هر دو معنا، مضمونِ بیت این است که تلاش کردن، هرچند کم و جزئی، در نهایت نتیجه‌ای خواهد داشت.

دوست دارد یار این آشفتگی
کوشش بیهوده به از خفتگی

بسم الله الرحمن الرحیم
حافظ وظیفۀ تو دعا گفتن است و بس/در بند آن مباش که نشنید یا شنید

آقای خراسانی دست مریزاد

آقای خراسانی ! دست مریزاد