گنجور

غزل شمارهٔ ۷۴

ستم‌ است اگر هوست‌ کشد که به‌سیر سرو و سمن درآ
تو ز غنچه‌ کم ندمیده‌ای‌، در دل‌ گشا به چمن درآ
پی نافه‌های رمیده‌بو، مپسند زحمت جستجو
به خیال حلقهٔ زلف او گرهی خور و به ختن درآ
نفست اگر نه فسون دمد به تعلق هوس جسد
زه دامن توکه می‌کشد که در این رباط‌ کهن درآ
هوس تو نیک و بد تو شد، نفس تو دام و دد تو شد
که به این جنون بلد تو شد که به عالم تو و من درآ
غم انتظار تو برده‌ام به ره خیال تو مرده‌ام
قدمی به پرسش من‌ گشا نفسی چو جان به بدن درآ
چو هوا ز هستی مبهمی به تأملی زده‌ام خمی
گره حقیقت شبنمی بشکاف و در دل من درآ
نه‌ هوای اوج و نه پستی‌ات نه خروش هوش و نه مستی‌ت
چو سحر چه حاصل هستی‌ات نفسی شو و به‌ سخن درآ
چه‌ کشی ز کوشش عاریت الم شهادت بی‌دیت
به بهشت عالم عافیت در جستجو بشکن درآ
به‌ کدام آینه مایلی‌ که ز فرصت این همه غافلی
تو نگاه دیدهٔ بسملی مژه واکن و به‌ کفن درآ
ز سروش محفل‌ کبریا همه وقت می‌رسد این‌ ندا
که به خلوت ادب و وفا ز در برون نشدن درآ
بدرآی بیدل ازین قفس اگر آن طرف‌ کشدت هوس
تو به‌ غربت آن‌همه خوش‌ نه‌ای‌ که‌ بگویمت به‌ وطن درآ

اطلاعات

وزن: متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ستم‌ است اگر هوست‌ کشد که به‌سیر سرو و سمن درآ
تو ز غنچه‌ کم ندمیده‌ای‌، در دل‌ گشا به چمن درآ
هوش مصنوعی: اگر عشق تو باعث برانگیختن افکارم شود، پس چرا به گلستان نیایی و از زیبایی‌های طبیعت بهره‌مند نشوی؟ تو هنوز جوانی و از غنچه کمتر شکفته‌ای، پس بگذار دلت در همراهی با طبیعت آزاد شود.
پی نافه‌های رمیده‌بو، مپسند زحمت جستجو
به خیال حلقهٔ زلف او گرهی خور و به ختن درآ
هوش مصنوعی: به خاطر عطر دل‌آویز و گریزپای او، زحمت جستجوی حلقهٔ زلفش را نکش. بهتر است به ختن بروی و از آنجا بهره‌مند شوی.
نفست اگر نه فسون دمد به تعلق هوس جسد
زه دامن توکه می‌کشد که در این رباط‌ کهن درآ
هوش مصنوعی: اگر نفس تو نتواند جاذبه عشق و جذابیت را به وجود آورد، پس چه کسی است که این جسد این جهان را از دامن تو به سوی خود جذب کند؟ تو که در این مکان قدیمی هستی، بیا و وارد شو.
هوس تو نیک و بد تو شد، نفس تو دام و دد تو شد
که به این جنون بلد تو شد که به عالم تو و من درآ
هوش مصنوعی: میل و خواسته‌ی تو خوب و بد را به وجود آورده است؛ نفس تو تبدیل به دام و حیوان درنده‌ای شده است. این جنون تو باعث شده که ما به دنیای تو و من وارد شویم.
غم انتظار تو برده‌ام به ره خیال تو مرده‌ام
قدمی به پرسش من‌ گشا نفسی چو جان به بدن درآ
هوش مصنوعی: غم انتظار تو را در دل دارم و خیال تو من را به حالت مرگ کشانده است. خواهش می‌کنم قدمی بردار و به پرسش من پاسخ بده؛ تو همانند روحی هستی که به جسم جان می‌بخشد.
چو هوا ز هستی مبهمی به تأملی زده‌ام خمی
گره حقیقت شبنمی بشکاف و در دل من درآ
هوش مصنوعی: به خاطر وجود شرایط نامشخص و گیج‌کننده، مدتی است که در حال تفکر هستم. به من کمک کن تا رازهای پنهان درونم را کشف کنم و به عمق وجودم نفوذ کنی.
نه‌ هوای اوج و نه پستی‌ات نه خروش هوش و نه مستی‌ت
چو سحر چه حاصل هستی‌ات نفسی شو و به‌ سخن درآ
هوش مصنوعی: نه به اوج بلندی فکر کن و نه به پستی و پایین‌آمدن، نه به هوش و ذکاوت خود غره باش و نه به مستی و خوشی‌ات. همچون صبح که نویدبخش روز جدید است، بودن تو چه فایده‌ای دارد؟ زودتر نفس عمیق بکش و به صحبت و گفتگو مشغول شو.
چه‌ کشی ز کوشش عاریت الم شهادت بی‌دیت
به بهشت عالم عافیت در جستجو بشکن درآ
هوش مصنوعی: به خاطر تلاش‌های بی‌ثمر و تلاش‌های واهی، عذاب و رنج می‌کشی، در حالی که به دنبال بهشت آرامش هستی. باید با شجاعت اقدام کنی و به آنچه می‌خواهی دست پیدا کنی.
به‌ کدام آینه مایلی‌ که ز فرصت این همه غافلی
تو نگاه دیدهٔ بسملی مژه واکن و به‌ کفن درآ
هوش مصنوعی: به کدام آینه علاقه‌مندی که در این فرصت، اینقدر غافل هستی؟ چشم‌هایت را باز کن و به دور و برت نگاه کن، به حقیقتی که در انتظار توست، توجه کن.
ز سروش محفل‌ کبریا همه وقت می‌رسد این‌ ندا
که به خلوت ادب و وفا ز در برون نشدن درآ
هوش مصنوعی: از نداهای آسمانی معنای بزرگ و مقدس به ما می‌رسد که در فضای خصوصی و با احترام و وفاداری، نباید از جایی که هستیم خارج شویم.
بدرآی بیدل ازین قفس اگر آن طرف‌ کشدت هوس
تو به‌ غربت آن‌همه خوش‌ نه‌ای‌ که‌ بگویمت به‌ وطن درآ
هوش مصنوعی: اگر توانستی از این قفس بیرون بیایی، برو و به غربت فکر کن. اما بدان که آنجا هم آنقدر خوشحال نخواهی بود که به من بگویی به وطن برگردم.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۷۴ به خوانش عندلیب

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"چهارپاره ی ضربی"
با صدای سبحان مهدی پور (آلبوم قصۀ آفاق)

حاشیه ها

1396/07/20 05:10
انور

استاد محمد حسین سرآهنگ‎‎