گنجور

غزل شمارهٔ ۷۱۸

درین‌گلشن دو روزت خنده‌کاریست
مبادا غره‌گردی گل بهاری‌ست
برافشان بر هوس دامان‌و بگذر
که در جیب نفس نقد نثاری‌ست
هم از بست وگشاد چشم دریاب
که اجزای جهان لیل و نهاری‌ست
ودیعتها ز سر باید اداکرد
به ره‌گر پاگذاری حقگزاری‌ست
حریف پاکبازان وفا باش
که جز سر هرچه بازی بدقماری‌ست
به‌صد دست حمایت بایدت سوخت
چراغ زندگی یک سر چناری‌ست
ز خاکستر امان می‌جوید آتش
چوهستی‌باکفن‌جوشد حصاری‌ست
هنوزت دیده کم دارد سفیدی
زمان وصل یوسف انتظاری‌ست
حذر، ای شمع از این محفل‌که اینجا
بقدر سر بریدن سرشماری‌ست
من و ما نسخهٔ تحقیق هستی
خطی داردکه آن لوح مزاری‌ست
جهان مجنون سودای نقاب است
ازین غافل که لیلی بی‌عماری‌ست
مباشید از خواص جاه غافل
بجنگید ای خروس‌آن‌، تاجداری‌ست
وقار پیری ازگردون مجویید
که طفلی عاشق دامن‌سواری‌ست
چه فقر وکو غنا عام است رحمت
ز خشک‌وتر مگو‌چشمه‌ساری‌ست
غبارت چون سحرگر اوج‌گیرد
فلکها پایمال خاکساری‌ست
به هستی‌بیدل‌مفلس‌چه‌لافد
ز قلقل شیشهٔ بی‌باده عاری‌ست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

درین‌گلشن دو روزت خنده‌کاریست
مبادا غره‌گردی گل بهاری‌ست
هوش مصنوعی: در این باغ، دو روز خنده و شادی تو شبیه به بازی است، مواظب باش فریب زرق و برق گل‌های بهاری را نخوری.
برافشان بر هوس دامان‌و بگذر
که در جیب نفس نقد نثاری‌ست
هوش مصنوعی: بگذار که زیبایی‌ها را به نمایش بگذارم و از آن‌ها بگذرم، زیرا در وجود من، چیزی باارزش وجود دارد که باید مورد استفاده قرار گیرد.
هم از بست وگشاد چشم دریاب
که اجزای جهان لیل و نهاری‌ست
هوش مصنوعی: به شرایط و اوضاع جهان توجه کن، چرا که اجزای آن شب و روز را تشکیل می‌دهند و همه چیز در حال تغییر و تحول است.
ودیعتها ز سر باید اداکرد
به ره‌گر پاگذاری حقگزاری‌ست
هوش مصنوعی: باید امانت‌ها را با دقت و وظیفه‌شناسی برگردانید، زیرا گام گذاشتن در راه حق نیازمند صداقت و ایمان است.
حریف پاکبازان وفا باش
که جز سر هرچه بازی بدقماری‌ست
هوش مصنوعی: با کسانی که از نظر اخلاقی و وفاداری پاکباز هستند، همراهی کن، زیرا بازی با افراد دیگر به جز آنها، همواره با شکست و بدبختی همراه است.
به‌صد دست حمایت بایدت سوخت
چراغ زندگی یک سر چناری‌ست
هوش مصنوعی: برای اینکه چراغ زندگی‌ات روشن بماند، باید با تلاش و کمک‌های بسیار از دیگران از آن محافظت کنی، چرا که زندگی مثل سر یک درخت چنار است که به دقت و حمایت نیاز دارد.
ز خاکستر امان می‌جوید آتش
چوهستی‌باکفن‌جوشد حصاری‌ست
هوش مصنوعی: آتش از میان خاکستر به دنبال فرصتی برای بروز است، اما مانند زندگی که در زیر زمین پنهان شده، باید از مرگ و کابوس‌های تاریک عبور کند.
هنوزت دیده کم دارد سفیدی
زمان وصل یوسف انتظاری‌ست
هوش مصنوعی: هنوز در چشمانت نور و روشنی کم است؛ زمانی که به وصال یوسف برسیم، انتظارها به پایان می‌رسند.
حذر، ای شمع از این محفل‌که اینجا
بقدر سر بریدن سرشماری‌ست
هوش مصنوعی: ای شمع، از این جمع بیم داشته باش، زیرا اینجا به اندازه‌ای که برای بریدن سر نیاز است، سرها شمرده می‌شود.
من و ما نسخهٔ تحقیق هستی
خطی داردکه آن لوح مزاری‌ست
هوش مصنوعی: من و دیگران به نوعی بازتاب واقعیت وجود هستیم که این وجود، مانند یک نوشته، یک خط دارد و آن خط، مانند سنگ‌نبشته‌ای در یک قبر است.
جهان مجنون سودای نقاب است
ازین غافل که لیلی بی‌عماری‌ست
هوش مصنوعی: دنیا مانند مجنون، در پی آرایش ظاهری است و از این غافل است که لیلی، بی‌دلبر واقعی است.
مباشید از خواص جاه غافل
بجنگید ای خروس‌آن‌، تاجداری‌ست
هوش مصنوعی: از ویژگی‌های مقام و موقعیت خود غافل نباشید، ای خروس‌هان، که با تلاش و مبارزه دستیابی به قدرت و افتخار ممکن است.
وقار پیری ازگردون مجویید
که طفلی عاشق دامن‌سواری‌ست
هوش مصنوعی: به دنبال ویژگی‌های باوقار و جدی پیری در آسمان نباشید، چراکه کودکی عاشق بازی و شادابی است.
چه فقر وکو غنا عام است رحمت
ز خشک‌وتر مگو‌چشمه‌ساری‌ست
هوش مصنوعی: فقر و ثروت به یک اندازه در این دنیا وجود دارد و رحمت الهی به همه سرازیر است. این رحمت مانند چشمه‌ساری است که از هر دو نوع آب، خشک و تر، جاری می‌شود.
غبارت چون سحرگر اوج‌گیرد
فلکها پایمال خاکساری‌ست
هوش مصنوعی: وقتی که گرد و غباری مانند سحر به اوج می‌رسد، یعنی در آن حال آسمان‌ها تحت تأثیر و تسلط خاک و خاکی بودن هستند و به نوعی به آن تسلیم می‌شوند.
به هستی‌بیدل‌مفلس‌چه‌لافد
ز قلقل شیشهٔ بی‌باده عاری‌ست
هوش مصنوعی: در دنیای بی‌احساس و بدون طعم زندگی، چه فایده‌ای دارد که به ظواهر دنیا بپردازیم، وقتی که از حقیقت و وجود اصلی خود خالی هستیم و هر صدایی که برمی‌خیزد، تنها زنجیری از توهمات است؟

حاشیه ها

1392/10/27 20:12
.M.FAHIM

ممنون صفحه گنجور هستیم سلامت باشید
بیت صحیح چننین است
**
چه فقر وکو غنا عام است رحمت
ز خشک‌وتر مگو‌ یک چشمه‌جاری‌ست
سلامت باشید

1396/07/05 17:10

دربیت دوازدهم ! خروسان ؛ صحیح است