گنجور

غزل شمارهٔ ۶۲

فرصتی داری زگرد اضطراب دل برآ
همچوخون پیش ازفسردن از رگ‌بسمل برآ
ریشهٔ الفت ندرد دانهٔ آزادی‌ات
ای شرر نشو و نما زین‌کشت بیحاصل‌برآ
از تکلف در فشار قعر نتوان زیستن
چون نفس دل هم اگرتنگی‌کند از دل برآ
قلزم تشویش هستی عافیت امواج نیست
مشت‌خاکی جوش زن سرتا قدم‌ساحل‌برآ
نه فلک آغوش شوق انتظار آماده است
کای نهال باغ بی‌رنگی زآب وگل برآ
درخور اظهار باید اعتباری پیش برد
اوکریم آمد برون باری تو هم سایل برآ
شوخی معنی برون از پرده‌های لفظ نیست
من خراب محملم‌گولیلی از محمل برآ
خلقی آفت‌خرمن است‌اینجا به‌قدر احتیاط
عافیت‌می‌خواهی ازخود اندکی‌غافل برآ
کلفت دل دانه را از خاک بیرون می‌کشد
هرقدر بر خویشتن تنگی ازین منزل برآ
نقش‌کارآسمان عاری‌ست ز رنگ ثبات
گررگ سنگت‌کند چون بوی‌گل‌زایل برآ
عبرتی‌بسته‌ست محمل برشکست‌رنگ شمع
کای‌به‌خود وامانده‌در هررنگ‌ازاین‌محفل‌برآ
تا دو عالم مرکز پرگارتحقیقت شود
چون‌نفس یک پر زدن بیدل به‌گرد دل برآ

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فرصتی داری زگرد اضطراب دل برآ
همچوخون پیش ازفسردن از رگ‌بسمل برآ
هوش مصنوعی: فرصتی داری که از نگرانی‌ها و اضطراب‌های دل خود رهایی یابی، همان‌طور که خون پیش از خشک‌شدن از رگ بیرون می‌آید.
ریشهٔ الفت ندرد دانهٔ آزادی‌ات
ای شرر نشو و نما زین‌کشت بیحاصل‌برآ
هوش مصنوعی: اگر ریشهٔ محبت و دوستی‌ات، آزادی‌ات را سیراب نکند، ای جرقه، از این زراعت بی‌ثمر رشد و نمو نکن.
از تکلف در فشار قعر نتوان زیستن
چون نفس دل هم اگرتنگی‌کند از دل برآ
هوش مصنوعی: برای زندگی کردن در عمق فشار و سختی، نباید تحت فشار و تظاهر به خود逼 باشیم. اگر خود را مجبور کنیم و نفس دل را تحت فشار قرار دهیم، در نهایت از درونمی‌شکند و حتی ممکن است دچار عذاب شویم.
قلزم تشویش هستی عافیت امواج نیست
مشت‌خاکی جوش زن سرتا قدم‌ساحل‌برآ
هوش مصنوعی: آشوب وجود مانند دریا است و آرامش در آن وجود ندارد. خود را از خاک و مشکلات برهان و به سوی آرامش برو.
نه فلک آغوش شوق انتظار آماده است
کای نهال باغ بی‌رنگی زآب وگل برآ
هوش مصنوعی: آسمان هنوز برای استقبال و شوقی آماده نیست، ای جوانه درخت بی‌رنگ، تو از آب و گل روییده‌ای.
درخور اظهار باید اعتباری پیش برد
اوکریم آمد برون باری تو هم سایل برآ
هوش مصنوعی: برای نشان دادن توانایی‌ها و ارزش‌هایت باید گام برداری و اعتماد به نفس داشته باشی. تو هم می‌توانی با اراده و تلاش، بر چالش‌ها غلبه کنی و به سمت رویاهات حرکت کنی.
شوخی معنی برون از پرده‌های لفظ نیست
من خراب محملم‌گولیلی از محمل برآ
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شوخی و مزاحی که بیان می‌شود، فراتر از کلمات و عبارات است. گویا گوینده در حال بیان حالتی از خود است که به طور غیرمستقیم و از پشت پرده‌ها احساساتش را بیان می‌کند، و در این حالت او مانند گلی است که از محلی خاص به سوی دیگری رشد کرده و بیرون آمده است. این نشان دهنده نوعی آزادی و رهایی در بیان احساسات است.
خلقی آفت‌خرمن است‌اینجا به‌قدر احتیاط
عافیت‌می‌خواهی ازخود اندکی‌غافل برآ
هوش مصنوعی: مردم اینجا مانند آفتی برای محصول هستند؛ بنابراین هر چقدر احتیاط کنی، باید به سلامت خود اهمیت بدهی و از غافل شدن دوری کنی.
کلفت دل دانه را از خاک بیرون می‌کشد
هرقدر بر خویشتن تنگی ازین منزل برآ
هوش مصنوعی: دل به تلاش و کوشش ادامه می‌دهد و با وجود سختی‌ها و محدودیت‌ها، می‌تواند چیزهای خوب و ارزشمندی را از دل خاک و مشکلات بیرون بیاورد.
نقش‌کارآسمان عاری‌ست ز رنگ ثبات
گررگ سنگت‌کند چون بوی‌گل‌زایل برآ
هوش مصنوعی: تصویر آسمان از هر گونه رنگ و ثبات خالی است. اگر سنگی را درون آن بیندازند، مانند عطر گل، به زودی محو و ناپدید خواهد شد.
عبرتی‌بسته‌ست محمل برشکست‌رنگ شمع
کای‌به‌خود وامانده‌در هررنگ‌ازاین‌محفل‌برآ
هوش مصنوعی: در اینجا، محمل (وسیله‌ای برای حمل یا نقل بار) به نوعی در حال بروز مشکلات و شکست‌هاست. رنگ شمع نیز اشاره به حال و وضع آن دارد که به خودی خود، در میان رنگ‌ها و زیبایی‌های دیگر محفل، گم شده و دچار بی‌ثباتی شده است. در نهایت، این کلماتی که به کار رفته، تأکیدی بر انزوا و فراموشی موجود در این فضا دارد.
تا دو عالم مرکز پرگارتحقیقت شود
چون‌نفس یک پر زدن بیدل به‌گرد دل برآ
هوش مصنوعی: وقتی حقیقت در دو جهان مرکز ثقل قرار می‌گیرد، باید چون پرنده‌ای از پوست خود رها شود و به دور دل بچرخد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۲ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1398/11/19 22:02
فرخ

مصراع اول بیت دوم اصلاح شود به:
« ریشه‌ی الفت ندارد دانه‌ی آزادی‌ات»
و
در مصراع دوم بیت نهم «منزل» اصلاح شود