گنجور

غزل شمارهٔ ۴۸۵

ز خود رمیدن ‌دل بسکه شوخی‌انگیز است
چو شبنم آبلهٔ ما شرار مهمیز است
دماغ منت عشرت‌کراست زین محفل
خوشم‌ که خندهٔ مینای می نمکریز است
زجنبش مژه بر ضبط اشک می‌ لرزم
که زخمهٔ رگ این ساز نشتر تیز است
کدام صبح که شامی نخفته در شغلش
صفای طینت امکان کدورت‌آمیز است
هزار سنگ شرر گشت و بال ناز افشاند
هنوز سعی‌ گداز من آبروریز است
سر هوای اقامت درین چمن مفراز
بهوش باش که تیغ گذشتگی تیز است
به طبع سنگ فسردن شرار می‌بندد
هوای عالم آسودگی جنون‌خیز است
شکست‌ ظرف حباب از محیط خالی ‌نیست
ز خود تهی ‌شده از هر چه ‌هست ‌لبریز است
دمیده‌ایم چو صبح از دم گرفتاری
غبار عالم پرواز ما قفس‌بیز است
کباب عافیتی‌، بگذر از هوس بیدل
دبیل صحت بیمار حسن پرهیز است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز خود رمیدن ‌دل بسکه شوخی‌انگیز است
چو شبنم آبلهٔ ما شرار مهمیز است
هوش مصنوعی: دل من از شوخی و لطافت خود به تنگ آمده است، همچون شبنم که از درد و رنج خود به زحمت می‌افتد و می‌سوزد.
دماغ منت عشرت‌کراست زین محفل
خوشم‌ که خندهٔ مینای می نمکریز است
هوش مصنوعی: نفس و روح من سرمست و شاداب است به خاطر این محفل دلنشین که خنده و شوق شراب مانند باران بر زمین می‌بارد.
زجنبش مژه بر ضبط اشک می‌ لرزم
که زخمهٔ رگ این ساز نشتر تیز است
هوش مصنوعی: با تکان خوردن مژه‌ام بر روی ضبط اشک، می‌لرزم؛ زیرا زخمه‌ای که به رگ این ساز زده می‌شود، مثل یک تیغ تیز است.
کدام صبح که شامی نخفته در شغلش
صفای طینت امکان کدورت‌آمیز است
هوش مصنوعی: کدام صبح وجود دارد که در آن شمعی که هنوز خاموش نشده است، بتواند از پاکی ذاتی خود، حالتی تیره و کدر به وجود آورد؟
هزار سنگ شرر گشت و بال ناز افشاند
هنوز سعی‌ گداز من آبروریز است
هوش مصنوعی: هزاران سنگ آتشین به طرف من پرتاب شده و بال نرم و لطیف خود را گشوده‌ام، اما هنوز تلاش بی‌پایان من باعث شرمندگی‌ام شده است.
سر هوای اقامت درین چمن مفراز
بهوش باش که تیغ گذشتگی تیز است
هوش مصنوعی: به هوش باش که اگر بخواهی در این چمن زیبا ماندگار شوی، ممکن است با چالش‌ها و سختی‌هایی روبرو شوی که نیاز به دقت و احتیاط دارند.
به طبع سنگ فسردن شرار می‌بندد
هوای عالم آسودگی جنون‌خیز است
هوش مصنوعی: عواطف و احساسات ما مانند سنگی که در مقابل آتش قرار گیرد، تحت تأثیر محیط اطراف قرار می‌گیرد. دنیای امروز پر از چالش‌ها و آشفتگی‌هاست که می‌تواند به جنون و بی‌قراری منجر شود.
شکست‌ ظرف حباب از محیط خالی ‌نیست
ز خود تهی ‌شده از هر چه ‌هست ‌لبریز است
هوش مصنوعی: شکستن ظرف حباب به دلیل خالی بودن آن نیست، بلکه به این دلیل است که آن ظرف از تمام چیزهایی که داشت تهی شده و فقط پر از هواست.
دمیده‌ایم چو صبح از دم گرفتاری
غبار عالم پرواز ما قفس‌بیز است
هوش مصنوعی: ما مانند سپیده‌دمی که از تاریکی بیرون می‌آید، از مشکلات و گرفتاری‌ها رهایی یافته‌ایم و می‌خواهیم از قفس دنیای خاکی و موانع آن پرواز کنیم.
کباب عافیتی‌، بگذر از هوس بیدل
دبیل صحت بیمار حسن پرهیز است
هوش مصنوعی: کبابی که برای سلامتی خوب است، نباید تحت تأثیر آرزوهای بیهوده قرار بگیرد، چرا که مراقبت از سلامت جسمی و دوری از وسوسه‌ها برای زیبایی ضروری است.

حاشیه ها

1391/10/23 21:12
سروش

مصرع آخر باید «دلیل صحت بیمار» باشد.