گنجور

غزل شمارهٔ ۴۸۳

ز شور حیرت من گوش‌ عالمی باز است
نگه به پردهٔ چشمم هجوم آواز است
درین طربکده شوق ذره تا خورشید
به هرچه می‌نگری با نگاه‌گلباز است
به مرگ، حسرت دیدار، ‌کم نمی‌گردد
نگه به بستن مژگان تمام‌انداز است
دل از غبار بپرداز و جلوه سامان کن
صفای خانهٔ آیینه عالم ناز است
شمار شوق گر از ذکر مدعا باشد
هجوم اشک اسیران ز سبحه ممتاز است
توبی که بیخبری ازگداز دل ورنه
به‌ذوق خون‌ جگر سنگ‌ هم‌ جگرساز است
نگاهدار عنان امل اگر مردی
سوار عمر به کم‌فرصتی گروتاز است
شنیدنی‌ست سرانجام کار دیدنها
نگه به گوش بدل کن که عالم آواز است
شکسته‌بالی و پرواز جز تحیر نیست
ز رنگ اگر همه افسردن آید اعجاز است
کدام ناله که از جیب دل نمی‌بالد
طلسم بیضه دماغ هزار پرواز است
فریب شعبده زندگی مخور بیدل
به پرده نفست‌، وهم‌، ریسمان ‌باز است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز شور حیرت من گوش‌ عالمی باز است
نگه به پردهٔ چشمم هجوم آواز است
هوش مصنوعی: به خاطر شگفتی و حیرت من، تمام گوش‌های دنیا در انتظار است و نگاهی که از پردهٔ چشمم می‌افتد، پر از صداها و نغمه‌هاست.
درین طربکده شوق ذره تا خورشید
به هرچه می‌نگری با نگاه‌گلباز است
هوش مصنوعی: در این مکان شاد و پر از لذت، حتی کوچک‌ترین چیزها تا بزرگ‌ترین آن‌ها، همه با عشق و زیبایی دیده می‌شوند و هر چیزی که به آن نگاه می‌کنید، غرق در خوشی و زیبایی است.
به مرگ، حسرت دیدار، ‌کم نمی‌گردد
نگه به بستن مژگان تمام‌انداز است
هوش مصنوعی: مرگ نمی‌تواند حسرت دیدار را کم کند، چون نگاه به بستن مژه‌ها، تمام سعی و تلاش را به نتیجه نمی‌رساند.
دل از غبار بپرداز و جلوه سامان کن
صفای خانهٔ آیینه عالم ناز است
هوش مصنوعی: دل را از غبار و کدورت‌ها آزاد کن و تلاش کن که ظاهر زندگی‌ات را زیبا و منظم بسازی، زیرا زندگی، حاکی از زیبایی و ناز است.
شمار شوق گر از ذکر مدعا باشد
هجوم اشک اسیران ز سبحه ممتاز است
هوش مصنوعی: اگر شوق انسان از یادآوری خواسته‌اش زیاد باشد، اشک‌های افراد گرفتار در بند، ارزشمندتر از سجده و عبادت است.
توبی که بیخبری ازگداز دل ورنه
به‌ذوق خون‌ جگر سنگ‌ هم‌ جگرساز است
هوش مصنوعی: تو که از عشق و دلتنگی‌های دلخبر نیستی، نمی‌دانی که حتی سنگ هم در برابر درد دل، جگرش نرم می‌شود.
نگاهدار عنان امل اگر مردی
سوار عمر به کم‌فرصتی گروتاز است
هوش مصنوعی: اگر مردی هستی، برای اینکه هدایت زندگی‌ات را در دست بگیری، باید مراقب آرزوهای خود باشی، زیرا عمر به سرعت می‌گذرد و وقت کم است.
شنیدنی‌ست سرانجام کار دیدنها
نگه به گوش بدل کن که عالم آواز است
هوش مصنوعی: در نهایت، آنچه که می‌بیند جالب و شنیدنی است. با دقت گوش کن و به آنچه که در این دنیا به عنوان صدا و آواز وجود دارد توجه کن.
شکسته‌بالی و پرواز جز تحیر نیست
ز رنگ اگر همه افسردن آید اعجاز است
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که بال‌هایش شکسته است، نمی‌تواند پرواز کند و فقط در حیرت می‌ماند. اگر همه چیز در دنیا به رنگ افسردگی درآید، این خود یک نوع شگفتی و اعجاز است.
کدام ناله که از جیب دل نمی‌بالد
طلسم بیضه دماغ هزار پرواز است
هوش مصنوعی: کدام صدا و آه است که از عمق دل نمی‌جوشد و به شکل جادوگری در آمده است؟ این صدا نمادی از آرزوها و پروازهای بی‌شماری است.
فریب شعبده زندگی مخور بیدل
به پرده نفست‌، وهم‌، ریسمان ‌باز است
هوش مصنوعی: به دام فریبندهٔ زندگی نیفت، بیدل. در وجود خود، شگفتی‌ها و توهمات زیادی نهفته است که می‌تواند تو را گمراه کند.

حاشیه ها

1404/01/30 16:03
محسن سنجابی

در بیت ششم:

توبی باید تویی باشد!

بیخبری، باید جدا و با نیم فاصله نوشته شود: بی‌خبری!

ازگداز، باید با فاصله نوشته شود که خواناتر باشد:

از گداز