گنجور

غزل شمارهٔ ۴۷۰

خاموشی‌ام جنونکدهٔ شور محشر است
آغوش حیرت نفسم ناله‌پرور است
داغ محبتم در دل نیست جای من
آنجاکه حلقه می‌زنم از دل درونتر است
بی‌قدر نیستم همه‌گر باب آتشم
دود سپند من مژهٔ چشم مجمر است
آرام نیست قسمت داناکه‌بحر را
بالین حباب و وحشت امواج بستر است
از عاجزان بترس‌که آیینهٔ محیط
چون‌گل‌، به جنبش نفس باد ابتراست
پیوند دل به تار نفس دام زندگی‌ست
درپای سوزنت‌گرهٔ؟؟ته لنگر است
در بحر انتظارکه قعرش پدید نیست
اشکی‌که بر سر مژه‌ای سوخت‌گوهر است
جزوهم نیست نشئهٔ شور دماغ خلق
بدمستی سپهر هم ازگردش سر است
نقشی نبست حیرت ما از جمال یار
چشم امید، دیگر و آیینه، دیگر است
ما را ز فکرمعنی باریک چاره نیست
در صیدگاه ما همه نخجیر لاغر است
پیچیده‌ایم نامهٔ پرواز در بغل
رنگ شکستگان پر و بال کبوتر است
آیینه در مقابل ما داشتن چه سود
تمثال عجز نالهٔ زنجیر جوهر است
ضبط سرشک ما ادب انفعال اوست
گرحسن برعرق نزند چشم ما تراست
بیدل به فرق خاک‌نشینان دشت عجز
چون جاده نقش پایی اگر هست افسر است

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خاموشی‌ام جنونکدهٔ شور محشر است
آغوش حیرت نفسم ناله‌پرور است
هوش مصنوعی: سکوت من پر از هیجان و دیوانگی است، گویی در دل شور و شوقی بزرگ گیر کرده‌ام. در این حال، تنفس من به گونه‌ای است که پر از ناله و دلتنگی است و حیرت را در خود جای داده است.
داغ محبتم در دل نیست جای من
آنجاکه حلقه می‌زنم از دل درونتر است
هوش مصنوعی: عشق و محبت من در دل جا ندارد و من در جایی هستم که باید بیشتر در عمق وجود خودم بگردم.
بی‌قدر نیستم همه‌گر باب آتشم
دود سپند من مژهٔ چشم مجمر است
هوش مصنوعی: من بی‌ارزش نیستم، همه چیز به من وابسته است. آتش من از دود سپند (گیاهی که خاصیت آتش دارد) می‌سوزد و مژه‌های چشمانم مانند مشعل است.
آرام نیست قسمت داناکه‌بحر را
بالین حباب و وحشت امواج بستر است
هوش مصنوعی: این بیت به این موضوع اشاره دارد که در دنیای پرآشوب و ناپایدار، جایی که به ظاهر آرامش وجود دارد، در واقع زیر سطح، نگرانی‌ها و تلاطم‌های زیادی نهفته است. در حالی که ظاهراً سطح دریا آرام به نظر می‌رسد، اما حباب‌ها و امواج به وضوح نشان‌دهنده‌ی وضعیت ناپایدار آن هستند. به عبارت دیگر، آرامش ظاهری می‌تواند پنهان‌کننده‌ی اضطراب‌ها و چالش‌های عمیق‌تر باشد.
از عاجزان بترس‌که آیینهٔ محیط
چون‌گل‌، به جنبش نفس باد ابتراست
هوش مصنوعی: از افرادی که ناتوان و عاجز هستند بترس؛ زیرا که مانند گل، حالت و زیبایی آن‌ها تحت تأثیر نسیم و جریان باد تغییر می‌کند.
پیوند دل به تار نفس دام زندگی‌ست
درپای سوزنت‌گرهٔ؟؟ته لنگر است
هوش مصنوعی: پیوند دل به نفس انسان باعث ایجاد دشواری‌هایی در زندگی می‌شود و در این شرایط، احساسات و وابستگی‌ها می‌توانند ما را تحت فشار قرار دهند. گره‌خوردگی‌ها در این رابطه به مانند لنگری است که ما را به برخی از مشکلات و چالش‌ها متصل می‌کند.
در بحر انتظارکه قعرش پدید نیست
اشکی‌که بر سر مژه‌ای سوخت‌گوهر است
هوش مصنوعی: در دریای انتظار که عمق آن هرگز مشخص نیست، اشکی که بر روی مژه‌های چشم می‌سوزد، همانند گوهر و ارزشمند است.
جزوهم نیست نشئهٔ شور دماغ خلق
بدمستی سپهر هم ازگردش سر است
هوش مصنوعی: حالت سرخوشی و شادی که در اطرافم هست، تنها بخشی از وجود من نیست. این نشئه و شوقی که می‌بینید، به خاطر چرخش و تغییرات زندگی و آسمان است.
نقشی نبست حیرت ما از جمال یار
چشم امید، دیگر و آیینه، دیگر است
هوش مصنوعی: حیرت و شگفتی ما از زیبایی معشوق، دیگرگونه و متفاوت از آن چیزی است که در آینه می‌بینیم و به آن امید داریم.
ما را ز فکرمعنی باریک چاره نیست
در صیدگاه ما همه نخجیر لاغر است
هوش مصنوعی: در فکر کردن به معنی و مفهوم مسایل، ما چاره‌ای نداریم. در جایی که ما هستیم، تنها شکارهای ضعیف و لاغر موجود است.
پیچیده‌ایم نامهٔ پرواز در بغل
رنگ شکستگان پر و بال کبوتر است
هوش مصنوعی: ما نامه‌ای از پرواز را در بغل گرفته‌ایم که رنگ آن، نشان‌دهندهٔ شکست و ناکامی پر و بال کبوتران است.
آیینه در مقابل ما داشتن چه سود
تمثال عجز نالهٔ زنجیر جوهر است
هوش مصنوعی: داشتن آیینه در برابر ما فایده‌ای ندارد، زیرا تصویر آن نشان‌دهنده ناتوانی و اندوهی ست که از زنجیری به وجود آمده است.
ضبط سرشک ما ادب انفعال اوست
گرحسن برعرق نزند چشم ما تراست
هوش مصنوعی: هر قطره اشکی که ما می‌ریزیم به خاطر ادب و فروتنی اوست؛ اگر او زیبایی خود را نشان ندهد، چشمان ما فقط به او خیره خواهد بود.
بیدل به فرق خاک‌نشینان دشت عجز
چون جاده نقش پایی اگر هست افسر است
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به کسانی که در زندگی خود با مشکلات و ناتوانی‌ها روبرو هستند، اشاره می‌کند. او می‌گوید که بر روی زمین و در میان سختی‌ها، نشانه‌ای از تلاش و کوشش وجود دارد، شبیه به ردپایی در جاده. اگر این ردپا وجود دارد، نشان‌دهنده‌ی وجود یک مقام و ارزشمند بودن است. به عبارت دیگر، حتی در شرایط دشوار، تلاش و نشانه‌های موفقیت ممکن است وجود داشته باشد که بیانگر قدرت و اراده‌ی انسان است.

حاشیه ها

1393/02/13 18:05
.M.FAHIM

ممنون صفحهء گنجور که گنج بزرگ را خدمت عزیزان قرار داده است
پیوند دل به تار نفس دام زندگی‌ست
درپای سوزنت‌گرهٔ؟؟ته لنگر است
**
پیوند دل به تار نفس دام زندگی‌ست
درپای سوزنت‌گرهٔ رشته ته لنگر است

1393/02/13 18:05
.M.FAHIM

پیوند دل به تار نفس دام زندگی‌ست
درپای سوزنت‌گرهٔ رشته لنگر است