بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۴۵۵
از چمن تا انجمن جوش بهار رحمت است
دیده هرجا باز می گردد دچار رحمت است
خواه ظلمتکن تصور خواه نور آگاه باش
هرچه اندیشی نهان و آشکار رحمت است
ذرهها در آتش وهم عقوبت پر زنند
یاد عفوِ اینقدر تفسیر عار رحمت است
دربساط آفرینش جزهجوم فضل نیست
چشم نابینا سپید از انتظار رحمت است
ننگ خشکی خندد ازکشت امیدکس چرا
شرم آن روی عرقناک آبیاررحمت است
قدردان غفلت خودگر نباشی جرم کیست
آنچه عصیانخواندهایآیینهدار رحمت است
کو دماغ آنکه ما از ناخدا منتکشیم
کشتی بیدست و پاییها کنار رحمت است
نیست باک از حادثاتم در پناه بیخودی
گردشرنگیکه من دارم حصار رحمت است
سبحهٔ دیگر به ذکر مغفرت درکار نیست
تا نفس باقیست هستی در شمار رحمت است
وحشی دشت معاصی را دو روزی سر دهید
تاکجا خواهد رمید آخر شکار رحمت است
نه فلک تا خاک آسودهست در آغوش عرش
صورت رحمان همان بیاختیار رحمت است
شام اگرگلکرد بیدل پردهدار عیب ماست
صبح اگر خندید در تجدیدکار رحمت است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از چمن تا انجمن جوش بهار رحمت است
دیده هرجا باز می گردد دچار رحمت است
هوش مصنوعی: بهار رحمت در هر جایی که میرویم به چشم میآید، از چمنها گرفته تا جمعهای دور همی. هر وقت چشممان به چیزی میافتد، در واقع به زیبایی و نعمتهای الهی برمیخوریم.
خواه ظلمتکن تصور خواه نور آگاه باش
هرچه اندیشی نهان و آشکار رحمت است
هوش مصنوعی: هر آنچه که در ذهن داری، چه تاریک باشد و چه روشن، بدان که همواره رحمت در آن نهفته است.
ذرهها در آتش وهم عقوبت پر زنند
یاد عفوِ اینقدر تفسیر عار رحمت است
هوش مصنوعی: زرهها در آتش عذاب خیال پرواز میکنند، اما بادی از رحمت وزیدن میکند که این مقدار توضیح دادن، نشانهی عار و ننگ است.
دربساط آفرینش جزهجوم فضل نیست
چشم نابینا سپید از انتظار رحمت است
هوش مصنوعی: در عالم پدید آمدن و ایجاد، جز لطف و نعمت خداوند چیزی وجود ندارد. مانند یک نابینا که به امید رحمت، چشمش به راه است.
ننگ خشکی خندد ازکشت امیدکس چرا
شرم آن روی عرقناک آبیاررحمت است
هوش مصنوعی: خشکی و بیحالی در سرزمینها میخندد، اما به راستی چرا باید آن چهرهٔ پر از شرم و عرق کشاورزی که برکت و رحمت باران را به ارمغان میآورد، خجالت بکشد؟
قدردان غفلت خودگر نباشی جرم کیست
آنچه عصیانخواندهایآیینهدار رحمت است
هوش مصنوعی: اگر نسبت به غفلتهای خود سپاسگزار نباشی، این تقصیر از کیست؟ آنچه را که تو نافرمانی مینامی، در حقیقت نشانهای از رحمت است.
کو دماغ آنکه ما از ناخدا منتکشیم
کشتی بیدست و پاییها کنار رحمت است
هوش مصنوعی: به دنبال کسی هستیم که ما از او به عنوان راهنما و کمککار یاد کنیم؛ در حالی که کشتی بیدست و پا و بدون کنترل در کنار رحمت خداوند قرار دارد.
نیست باک از حادثاتم در پناه بیخودی
گردشرنگیکه من دارم حصار رحمت است
هوش مصنوعی: هرگز نگران پیشامدها نیستم؛ زیرا در سایه بیخیالیام، رنگی که دارم مانند دژ و محافظی است که مرا در امنیت نگه میدارد.
سبحهٔ دیگر به ذکر مغفرت درکار نیست
تا نفس باقیست هستی در شمار رحمت است
هوش مصنوعی: تا وقتی که نفس میکشد، زندگی و وجود در شمار رحمت الهی است و نیازی به ذکر مغفرت نیست.
وحشی دشت معاصی را دو روزی سر دهید
تاکجا خواهد رمید آخر شکار رحمت است
هوش مصنوعی: در این دنیا که پر از گناهان و خطاهاست، لحظاتی را غنیمت شمارید و از رحمت الهی بهرهمند شوید؛ زیرا سرانجام، همه چیز به سوی رحمت و لطف خداوند خواهد رفت.
نه فلک تا خاک آسودهست در آغوش عرش
صورت رحمان همان بیاختیار رحمت است
هوش مصنوعی: تا زمانی که جهان به آرامش و سکون در آغوش آسمان است، نشان رحمت خدایی همانند جاودانگی و بیاختیاری وجود دارد.
شام اگرگلکرد بیدل پردهدار عیب ماست
صبح اگر خندید در تجدیدکار رحمت است
هوش مصنوعی: اگر در شب، بیدل به زیبایی خود بپردازد و عیوب ما را پنهان کند، این نشان از نزدیکی ما به اوست. و اگر صبح روز بعد، نشانههایی از رحمت و تازگی دیده شود، به معنای آغاز دوباره و امیدواری است.
آهنگ ها
این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟
"بهار رحمت"
با صدای حسام الدین سراج (آلبوم شهر مناجات)
حاشیه ها
1394/06/26 10:08
محمدحسین
سبک هندی زیباترین سبک ادبی می باشد
1397/10/25 18:12
حسین
وحشی دشت معاصی را دو روزی سر دهید
تا کجا خواهد رمید اخر شکار رحمت است
1398/01/25 23:03
عزیز الله ظفری
بیدل در این غزل زیبا و رسایش تلاش نموده است به آدمی بفهماند که آفرینش هستی یک کنش بیهوده و بیهدف نیست. ظلمت و گمراهی و ذات طبیعت وجود ندارد. جهان هستی سر تا پا از فضلیت و مرحمت آفریدگار حرف میزنند.
1402/09/25 00:11
احسان یارمحمدی
عالی