گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۳

زبان چو کج‌ روش افتد جنون بد مست است
قط محرف این خامه تیغ در دست است
زخلق شغل علایق حضورمردن برد
جدا فتاد سر از تن به فکر پابست است
جهان چو معنی عنقا به فهم‌ کس نرسید
که این تحیر گل‌ کرده نیست یا هست است
کمان همت وارسته ناوکی داری
ز هرچه درگذری حکم‌صافی شست‌است
به زیرچرخ مشو غاقل ازخم تسلیم
ز خانه‌ای‌که تو سر برکشیده‌ای‌پست است
به‌گوش عبرت ازپن پرده می‌رسد آواز
که نقش طاقچهٔ رنگ پر تنک بست است
کشاکش نفس از ما نمی‌رود بیدل
درین‌محیط همه ماهی‌ایم و یک شست است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زبان چو کج‌ روش افتد جنون بد مست است
قط محرف این خامه تیغ در دست است
هوش مصنوعی: وقتی زبان به درستی و به طور صحیح بیان نشود، باعث بی‌تابی و جنون می‌شود. به طرز بدی دچار اختلال می‌شود، همانند اینکه قلمی که در دست است، شکل کنایه‌ای پیدا کند و به طرز خطرناکی به کار رود.
زخلق شغل علایق حضورمردن برد
جدا فتاد سر از تن به فکر پابست است
هوش مصنوعی: خلق و خوی زندگی و علاقه‌هایم باعث شده که از وجود خودم دور شوم و اندیشه‌ام به خاطر این جدایی همچنان در بند باقی بماند.
جهان چو معنی عنقا به فهم‌ کس نرسید
که این تحیر گل‌ کرده نیست یا هست است
هوش مصنوعی: جهان مانند معنی پرنده افسانه‌ای است که هیچ کس قادر به درک و فهم آن نیست. در نتیجه، این سردرگمی اگر وجود داشته باشد، به خاطر گل‌های زیبا و بلیغی است که در نظر ما جلوه‌گری می‌کنند.
کمان همت وارسته ناوکی داری
ز هرچه درگذری حکم‌صافی شست‌است
هوش مصنوعی: تو با تلاش و اراده‌ات به همه چیز غلبه پیدا می‌کنی و از هر مانعی عبور می‌کنی، زیرا قضاوت و تصمیم‌های تو در شرایط مختلف روشن و بی‌پرده است.
به زیرچرخ مشو غاقل ازخم تسلیم
ز خانه‌ای‌که تو سر برکشیده‌ای‌پست است
هوش مصنوعی: به زیر چرخ تقدیر مَرَی؛ از تسلیم شدن خسته نشو، زیرا خانه‌ای که در آن سر بر افراشته‌ای به اندازه‌ای پایین است که ارزش این کار را ندارد.
به‌گوش عبرت ازپن پرده می‌رسد آواز
که نقش طاقچهٔ رنگ پر تنک بست است
هوش مصنوعی: صدای عبرت و پند در پس پرده به گوش می‌رسد، گویی که تصویری از جایی با رنگ‌های روشن و نازک در حال نمایاندن است.
کشاکش نفس از ما نمی‌رود بیدل
درین‌محیط همه ماهی‌ایم و یک شست است
هوش مصنوعی: تنش و درگیری در درون ما از بین نمی‌رود. در این فضا، همه ما مانند ماهی هستیم که در یک وضعیت یکسان قرار داریم و تنها یک دست تغییرات را هدایت می‌کند.