اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دو روزی فرصت آموزد درود مصطفا ما را
که پیش از مرگ در دنیا بیامرزد خدا ما را
هوش مصنوعی: دو روزی که در اختیار داریم، تعلیم می‌دهد که درود و سلام بر پیامبر ما چیست و این که قبل از مرگ، خداوند ما را ببخشد.
در این صحرا کجا با خویش افتد اتفاق ما
که وهم بی‌سر و پایی برد از خود جدا ما را
هوش مصنوعی: در این بیابان، کجا ممکن است که ما به طور تصادفی به یکدیگر برخورد کنیم، وقتی که خیال و تصور ما حتی ما را از خودمان دور کرده است؟
بهگردشخانهٔ چرخیم حیران دانهٔ چندی
غبار ما مگر بیرون برد زین آسیا ما را
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به تأثیرات و جنبه‌های مختلف زندگی اشاره می‌کند. او بیان می‌کند که در دنیای پر از تغییرات و چرخش‌های زمان، ما مانند دانه‌هایی هستیم که ممکن است در گرد و غبار زندگی گم شویم. او از این می‌گوید که آیا سرنوشت ما می‌تواند ما را از این آسیاب زندگی آزاد کند و به ما کمک کند تا از این وضعیت نامطلوب رهایی یابیم.
اگر امروز دل با خاک راه مرتضی جوشد
کند محشور فردا فضل حق با اصفیا ما را
هوش مصنوعی: اگر امروز دل به خاک بیفتد و به دنبال راه مرتضی برود، فردا فضل و نعمت الهی ما را همراه با پاکان و نیکان خواهد کرد.
به حرف و صوت ممکن نیست از عالم برون جستن
چه سازد کس، ز گنبد برنمی‌آرد صدا ما را
هوش مصنوعی: از طریق کلام و صدا نمی‌توان از این جهان بیرون رفت، هیچ کس نمی‌تواند صدای خود را از این گنبد آسمان به بیرون برساند.
ز سعی دست و پا آیینهٔ مقصد نشد روشن
کجایی ای ز خود رفتن تو چیزی وانما ما را
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش فراوان نتوانستم هدفم را به‌روشنی ببینم. تو که از خود رفته‌ای، کجایی؟ این تنها چیزی است که برای ما باقی‌مانده است.
غبار ما به صحرای عدم بال دگر می‌زد
فضولی در کجا انداخت یارب از کجا ما را
هوش مصنوعی: غبار ما به بیابان خالی می‌پراکند، فضولی در کجا رها شده و یارب، ما از کجا آمده‌ایم؟
کباب خوان جنت لذت خون جگر دارد
قضا چندی به ذوق این غذا داد اشتها ما را
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم لذت و خوشی اشاره دارد که انسان‌ها از برخی غذاها و تجربه‌های خاص می‌برند. آن به این نکته اشاره می‌کند که گاهی اوقات زندگی به ما طعم‌های خوشمزه‌ای می‌دهد که ما را به سمت خواسته‌ها و اشتهای بیشتری برای تجربه‌های لذت‌مند هدایت می‌کند. در واقع، این لذت‌ها و تجربیات خوشایند می‌توانند ما را به دور از مشکلات و چالش‌های زندگی بکشاند.
کف خاک نفس بال و پریم، ازضبط ما بگذر
به‌گردون می‌برد چون صبح از خود این هوا ما را
هوش مصنوعی: این شعر به بیان حالتی از آزادی و رهایی اشاره دارد. شاعر می‌گوید که نفسش مانند پر و بالی است که او را به آسمان می‌برد. او از محدودیت‌های دنیوی رها است و احساس می‌کند که این حالت شبیه به صبح است که تاریکی را کنار می‌زند و به زندگی تازه‌ای می‌رسد. در واقع، شاعر از حالت فرار از قید و بندها و رسیدن به آسمان و فضای بالاتر صحبت می‌کند.
جنون‌ها داشتیم اما حجاب فقر پیش آمد
ز ضبط ناله کرد آگاه نی در بوربا ما را
هوش مصنوعی: ما دیوانگی‌های زیادی داشتیم، اما فقر ما را محدود کرد و نتوانستیم آواهای درونی‌مان را بیان کنیم. در این وضعیت، از حال خود به خوبی آگاه نبودیم.
نفس‌واری مگر در دل خزد امید آسودن
که زیر آسمان پیدا نشد جا هیچ‌جا ما را
هوش مصنوعی: آیا ممکن است در دل خود امیدی به آرامش داشته باشیم، وقتی که زیر آسمان هیچ جایی برای آرامش ما پیدا نمی‌شود؟
دل افسرده از ما غیر بیکاری نمی‌خواهد
حنا بسته‌است این یک قطره خون سر تا به پا ما را
هوش مصنوعی: دل خسته ما تنها به بیکاری راضی است، چرا که این یک قطره خون که از ما می‌ریزد، تمام وجود ما را تحت تأثیر قرار داده است.
ز دل امید الفت بود با هر ناامیدیها
به این بیگانه هم گاهی نکردند آشنا ما را
هوش مصنوعی: از دل امید دوستی با وجود تمام ناامیدی‌هایی که هست، گاهی اوقات حتی با این بیگانه‌ها هم آشنا نشدیم.
به عریانی کسی آگه نبود از حال ما بیدل
چه رسوایی که آمد پیش در زیر قبا ما را
هوش مصنوعی: هیچ‌کس از وضعیت ما باخبر نبود، اما ای بیدل، چه رسوایی آورد وقتی که در زیر پوشش ما، برهنگی ما نمایان شد.
حاشیه ها
1395/11/08 17:02
حسیب هاشمی
درتن صحراکجا با خویش فتد اتفاق ما
که وهم بی‌سر وپایی برد از خود جدا ما رأ
در أین صحرا کجا با خویش افتد اتفاق ما
1395/11/08 19:02
حسیب هاشمی
بهگردشخانهٔ چرخیم حیران دانهٔ چندی
غبارما مگربیرون برد زین‌آسیا ما را
به گرد شاخه چرخیم حیران دانه چندی
با درود و سپاس بی کران،خواهش می کنم مصرع اول بیت دوم تصحیح شود...
دراین صحرا کجا با خویش افتد اتفاق ما ...
1396/01/09 10:04
بشیر رحیمی
بیت سوم:
به گردشخانه‌ی چرخیم حیران‌دانه‌ی چندی
غبار ما مگر بیرون برد زین آسیا ما را
این بیت به همین صورت، درست است. بیدل، چرخ را گردشخانه‌ای می‌بیند که ما در آن چون دانه‌های حیران و سرگردانیم. مصراع دوم هم آن را تأیید می‌کند که می‌گوید غبار ما مگر ما از این آسیا (گردشخانه‌ی چرخ) بیرون بکشد. از نگاه اسلوب معادله هم باید «گردشخانه» باشد نه «گرد شاخه».
1396/01/10 00:04
بشیر رحیمی
لطفا ابیات ذیل را اصلاح فرمایید:
بیت یازدهم:
نقس‌واری مگر در دل خزد امید آسودن
که زبرآسمان پیدا نشد جا هیچ‌جا ما را
کلمه‌ی «نقس‌واری» را به «نفس‌واری» و «زبرآسمان» را به «زیر آسمان»، اصلاح کنید.
نفس‌واری مگر در دل خزد امید آسودن
که زیر آسمان پیدا نشد جا هیچ‌جا ما را
بیت سزدهم:
ز دل امید الفت بود با هسر ناامیدیها
به این بیگانه هم گاهی نکردند آشنا ما را
کلمه‌ی «هسر» را به «هر» اصلاح کنید
ز دل امید الفت بود با هر ناامیدیها
به این بیگانه هم گاهی نکردند آشنا ما را
و نیز فاصله‌ها را و فاصله‌های مجازی را اگر بتوانید رعایت کنید، خیلی عالی خواهد بود.
1401/06/31 18:08
وحید نکوفر
درود بر شما...
کدوم سایت خوانش درست شعرها رو میتونم پیدا کنم؟؟؟ ممنون میشم راهنمایی کنید.
بیدل دهلوی