گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۳

چیست آدم مفردکلک د‌بیرستان رب
کاینهمه اوضاع اسمارست ترکیبش سبب
زادهٔ علم موالیدش جهان ماء و طین
لم‌یلد لم‌یولدش آیینهٔ اصل و نسب
از تصنع‌گر همه ما وتو آرد بر زبان
میم و نون دارد همان شکل‌گشاد و بست لب
احتمالات تمیزش وهم چندین خیرو شر
آفتابی در وبال تهمت رأس و ذنب
آن سوی کون و مکان طیار پرواز انتظار
ششجهت وارستگی آغوش و آزادی طلب
آهوان دشت فطت را خیال او، ختن
کارگاه شیشهٔ افلاک را فکرت حلب
نور از او بی‌احتجاب و ظلمت از وی بی‌کلف
ذات عالمتاب او خورشید روز و ماه شب
حاصل رد وقبول انقسام خوب وزشت
انفعالش دوزخ و اقبال فردوس طرب
شور عشق از فتنه‌آهنگان قانون دماغ
شرم حسن از سایه‌پروردان مژگان ادب
از هزار آیینه یک نوریقینش منعکس
از دو عالم نسخه‌اش یک نقطهٔ دل منتخب
با همه سامان قدرت شخص تسلیم اعتبار
باکمال‌کبریایی پیکر بیدل لقب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چیست آدم مفردکلک د‌بیرستان رب
کاینهمه اوضاع اسمارست ترکیبش سبب
هوش مصنوعی: آیا می‌دانی انسان در مرحله‌ی تحصیل، با چه مشکلات و فشارهایی روبرو است که همه‌ی این شرایط به خاطر ساختار اجتماعی و محیطی اوست؟
زادهٔ علم موالیدش جهان ماء و طین
لم‌یلد لم‌یولدش آیینهٔ اصل و نسب
هوش مصنوعی: فرزند علم، جهان را به وجود می‌آورد، اما این جهان نه ناشی از آب و گل است و نه پدر و مادر خاصی دارد. این شخص مانند آینه‌ای است که نژاد و اصل و نسبش را نشان می‌دهد.
از تصنع‌گر همه ما وتو آرد بر زبان
میم و نون دارد همان شکل‌گشاد و بست لب
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که ما تمامی تلاش خود را برای نشان دادن چیزی که نیستیم، به کار می‌گیریم. در عین حال، درون ما همان شکل و قیافه‌ای است که از قبل داشته‌ایم و هیچ تغییری در آن ایجاد نمی‌شود.
احتمالات تمیزش وهم چندین خیرو شر
آفتابی در وبال تهمت رأس و ذنب
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره شده که انسان‌ها باید قدرت تفکیک خوبی و بدی را داشته باشند. همچنین به عواقب تهمت زدن و پیامدهای آن اشاره می‌شود که می‌تواند خوشبختی یا بدبختی ایجاد کند. آفتاب به عنوان نماد روشنی و آگاهی در نظر گرفته شده که می‌تواند ابعاد مختلف این قضایا را روشن کند.
آن سوی کون و مکان طیار پرواز انتظار
ششجهت وارستگی آغوش و آزادی طلب
هوش مصنوعی: در آنسوی دنیا و فضا، پرنده‌ای در حال پرواز است که انتظار آزادی و رهایی را می‌کشد. این پرنده از هر گونه محدودیت فراتر رفته و به دنبال فضایی بی‌منازع و آرامش‌آور است.
آهوان دشت فطت را خیال او، ختن
کارگاه شیشهٔ افلاک را فکرت حلب
هوش مصنوعی: آهوهای دشت فطرت به یاد او هستند و در ذهنم کارگاه شیشه‌ای آسمان به یاد حلب شکل می‌گیرد.
نور از او بی‌احتجاب و ظلمت از وی بی‌کلف
ذات عالمتاب او خورشید روز و ماه شب
هوش مصنوعی: روشنی از او بدون حجاب و تاریکی از او بی‌سبب است. ذات او مانند خورشید در روز و ماه در شب می‌درخشد.
حاصل رد وقبول انقسام خوب وزشت
انفعالش دوزخ و اقبال فردوس طرب
هوش مصنوعی: نتیجه نیکی و بدی‌هایی که انسان انجام می‌دهد، بسته به انتخاب اوست؛ اگر اعمال او خوب باشد، به آرامش و خوشی می‌رسد و اگر بد باشد، به عذاب و سختی دچار می‌شود.
شور عشق از فتنه‌آهنگان قانون دماغ
شرم حسن از سایه‌پروردان مژگان ادب
هوش مصنوعی: شور عشق از جذبه‌های دل‌ربا به وجود می‌آید و زیبایی چهره با سایه‌ روشن مژه‌ها و آداب و نزاکت ایجاد می‌شود.
از هزار آیینه یک نوریقینش منعکس
از دو عالم نسخه‌اش یک نقطهٔ دل منتخب
هوش مصنوعی: از هزار آیینه، تنها یک نور واقعی وجود دارد که از دو جهان به شکل یک نقطه خاص در دل، منعکس می‌شود.
با همه سامان قدرت شخص تسلیم اعتبار
باکمال‌کبریایی پیکر بیدل لقب
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به فردی دارد که با وجود داشتن تمام امکانات و توانایی‌ها، خود را تسلیم عظمت و اعتبار می‌کند. این فرد به نوعی از ویژگی‌های خود برخوردار است که او را در نظر دیگران عزیز و محترم می‌سازد.

حاشیه ها

1394/05/08 13:08
عبدالغفار

باتقدیم سلام ،
بیت 6 چنین است:
آهوان دشت فطرت را خیال او ، خُتن
کارگاه شیشهٔ افلاک را فکرش ، حلب
بیت 8 چنین است :
حاصل رد و قبولش انقسام خوب و زشت
انفعالش دوزخ و اقبال فردوس طرب
ومن الله التوفیق