گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۹

چیست این باغ و این شکفتن‌ها
سرآبی و سیر روغن‌ها
موج رم می‌زند چه کوه و چه دشت
چین گرفته‌ست طرف دامن‌ها
نرهید از امل تجرد هم
رشته دارد قفای سوزن‌ها
شب ما را چراغ فرصت کو
خانه‌روشن‌کن است روزن‌ها
اعتبار زمانه بیکاری‌ست
قطره گوهر شد از فسردن‌ها
کو فضایی که واکنیم پری
رفت پرواز با نشیمن‌ها
خاک گردم ره طلب بندم
سرمه بالم به کام شیون‌ها
فکر خود بی‌دماغی هوس است
سرگران شد خمید گردن‌ها
حیف نشکافتیم پردهٔ دل
دانه بوده‌ست مهر خرمن‌ها
یارب از سعی بی‌اثر تا چند
آب کوبد کسی به هاون‌ها
گر ننالم کجا روم بیدل
شش جهت بی‌کسی و من تنها

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چیست این باغ و این شکفتن‌ها
سرآبی و سیر روغن‌ها
هوش مصنوعی: این باغ و شکوفه‌های آن چه معنایی دارند؟ این آبی و روغن‌ها که در آن به چشم می‌خورد، چه مفهومی را می‌رسانند؟
موج رم می‌زند چه کوه و چه دشت
چین گرفته‌ست طرف دامن‌ها
هوش مصنوعی: موج دریا به شدت می‌زند و چه کوه‌ها و چه دشت‌ها، همه در اثر این موج‌ها چین و چروک خورده‌اند و به سمت دامن دریا خم شده‌اند.
نرهید از امل تجرد هم
رشته دارد قفای سوزن‌ها
هوش مصنوعی: از کم‌حواس بودن و ناتوانی در عمل، فرار نکنید؛ زیرا حتی این بی‌تحرکی نیز ارتباطی با دقت و هدفمندی دارد.
شب ما را چراغ فرصت کو
خانه‌روشن‌کن است روزن‌ها
هوش مصنوعی: در شب ما، چراغی وجود دارد که به ما فرصتی می‌دهد تا خانه‌مان را روشن کنیم و به روشنایی روزن‌ها بپردازیم.
اعتبار زمانه بیکاری‌ست
قطره گوهر شد از فسردن‌ها
هوش مصنوعی: در زندگی، اعتبار و ارزش این دنیا به بیکاری و بی‌تحرکی است، مانند اینکه یک قطره‌ی طلا از زوال و فساد به وجود می‌آید.
کو فضایی که واکنیم پری
رفت پرواز با نشیمن‌ها
هوش مصنوعی: این متن به دنبال یافتن فضایی است که در آن بتوانیم پرنده‌ای را که به پرواز درآمده و نشیمنگاه‌هایش را ترک کرده، به زمین بازگردانیم. به نوعی اشاره به خواسته‌ای برای بازگرداندن یا به دست آوردن دوباره چیزی است که از دست رفته.
خاک گردم ره طلب بندم
سرمه بالم به کام شیون‌ها
هوش مصنوعی: در مسیر جستجوی خود، آنقدر خود را ذلیل و خاکی می‌کنم که چشم‌های من پر از اشک و غم خواهد شد.
فکر خود بی‌دماغی هوس است
سرگران شد خمید گردن‌ها
هوش مصنوعی: فکر کردن بدون توجه و دقت، مانند هوس‌های ناگهانی است که انسان را سرگردان می‌کند و او را مجبور به خم کردن گردن و تسلیم شدن در برابر آن می‌کند.
حیف نشکافتیم پردهٔ دل
دانه بوده‌ست مهر خرمن‌ها
هوش مصنوعی: حیف که نتوانستیم احساسات و رازهای دل خود را آشکار کنیم، زیرا در دل ما دانه‌های عشق و محبت به مانند خوشه‌های گندم وجود دارد.
یارب از سعی بی‌اثر تا چند
آب کوبد کسی به هاون‌ها
هوش مصنوعی: ای پروردگارا، تا چه زمانی باید تلاش‌های بی‌فایده را ادامه دهم؟ آیا کسی نمی‌تواند مانند کسی که آب را در هاون می‌کوبد، بر سختی‌ها غلبه کند؟
گر ننالم کجا روم بیدل
شش جهت بی‌کسی و من تنها
هوش مصنوعی: اگر شکایتی نکنم، کجا می‌توانم بروم؟ بیدل، من در شش سو بی‌کسی هستم و تنهایم.