غزل شمارهٔ ۲۸۱۴
چه لازم است درین عرصه عجز کیش برآیی
تعیّن است کمی هم مباد بیش برآیی
ز سیر غنچه و گل زخمی هوس نتوان شد
خوش آنکه غوطه زنی در دل و ز ریش برآیی
به قد شعله ز آتش دمد کلاه شکستن
تو هم بناز به خود هر قدر به خویش برآیی
بهشت عافیتت گوشهٔ دلست مبادا
چو اشک آبلهای بر هزار نیش برآیی
بس است جرات نظاره ننگ مشرب الفت
به گرد حسن مگرد آنقدرکه ریش برآیی
سراغ امن ندارد غبار شهرت عنقا
ز خلق آنهمه واپس مرو که پیش برآیی
فریبکسوت وهمت ره یقین زده بیدل
ز رنگ خویش برآ تا به رنگ خویش برآیی
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه لازم است درین عرصه عجز کیش برآیی
تعیّن است کمی هم مباد بیش برآیی
هوش مصنوعی: در این دنیا لازم نیست که در برابر ناتوانیهای خود احساس شکست کنی. همین که تلاش کردهای و به اندازه کافی خودت را نشان دادهای کافی است، نیازی به افزونگی یا جلب توجه بیشتر نیست.
ز سیر غنچه و گل زخمی هوس نتوان شد
خوش آنکه غوطه زنی در دل و ز ریش برآیی
هوش مصنوعی: از جذب زیبایی غنچه و گل نمیتوان آسوده بود، مگر آنکه در عمق دل غوطهور شوی و از ریشههای عشق پرورش یابی.
به قد شعله ز آتش دمد کلاه شکستن
تو هم بناز به خود هر قدر به خویش برآیی
هوش مصنوعی: به اندازهی شعلهی آتش، با غرور به خودت بناز، هر چقدر هم که بلند شوی، یادت نرود که ممکن است کلاهت بشکند.
بهشت عافیتت گوشهٔ دلست مبادا
چو اشک آبلهای بر هزار نیش برآیی
هوش مصنوعی: بهشت آرامش و آسایش تو در عمق دلات نهفته است، پس مراقب باش که با کوچکترین غمی، همچون اشکی که از درد آبله برمیخیزد، ناگهانی به هزار درد و رنج مبتلا نشوی.
بس است جرات نظاره ننگ مشرب الفت
به گرد حسن مگرد آنقدرکه ریش برآیی
هوش مصنوعی: دنیا با زیباییها و جذابیتهایش انسان را میفریبد، اما گاهی بهتر است از دیدن چیزهایی که ما را به خطا میکشاند، پرهیز کنیم. اگر بیش از حد به این زیباییها توجه کنیم، ممکن است به مشکلاتی دچار شویم که دیگر نتوانیم از آنها فرار کنیم. پس باید مراقب باشیم که غرق در ظاهر نشویم و از عواقب آن آگاه باشیم.
سراغ امن ندارد غبار شهرت عنقا
ز خلق آنهمه واپس مرو که پیش برآیی
هوش مصنوعی: غبار شهرت عنقا (یک پرنده افسانهای) به دنبال امنیت و آرامش نمیگردد، بنابراین از آن خلقت و انسانها فاصله بگیر؛ چرا که وقتی به جلو قدم بگذاری، میتوانی به مقصود خود برسی.
فریبکسوت وهمت ره یقین زده بیدل
ز رنگ خویش برآ تا به رنگ خویش برآیی
هوش مصنوعی: برای رسیدن به حقیقت، از ظواهر و توهمات بپرهیز و هویت واقعی خود را پیدا کن. تنها زمانی که از رنگ و لعابهای ظاهری خود رها شوی، میتوانی به ذات واقعیات دست یابی.

بیدل دهلوی