گنجور

غزل شمارهٔ ۲۷۸۸

صد رنگ نقش بستیم در یاد گل‌جبینی
طاووس‌ کرد ما را تصویر نازنینی
پرواز شوق امروز محمل‌کش تپش نیست
در بیضه‌ام جنون داشت بی‌بال و پرکمینی
وهم برهنه پایی‌ گر دامنت نگیرد
هر خار این بیابان دارد ترنجبینی
صور و خروش محشر درگوش عاشقانت
کم نیست‌ گر رساند از پشه‌ای طنینی
ما را غرور دانش شد دور باش تحقیق
می‌خواست این تماشا چشم به خود نبینی
در مکتب تعین چندین ورق سیه‌ کرد
مشق خیال هستی از سر خط جبینی
زین دشت و در ندیدیم جایی‌ که دل ‌گشاید
در بحر نظم شاید پیدا شود زمینی
شهرت ‌کمین عنقا مردیم و خاک‌ گشتیم
بر نام ما نخندید زین انجمن نگینی
از ذره تا مه و مهر آمادهٔ رحیل است
هر پای بر رکابی هر توسنی و زینی
بیدل مپیچ چندین بر دستگاه اقبال
در دامن بلندت چین دارد آستینی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صد رنگ نقش بستیم در یاد گل‌جبینی
طاووس‌ کرد ما را تصویر نازنینی
هوش مصنوعی: ما در یاد گل‌جبین، که زیبا و دلربا است، رنگ‌های متنوعی از زیبایی‌ها را به تصویر کشیدیم و مانند طاووس، با این زیبایی‌ها زینت یافتیم.
پرواز شوق امروز محمل‌کش تپش نیست
در بیضه‌ام جنون داشت بی‌بال و پرکمینی
هوش مصنوعی: شوق پرواز امروز بی‌اثر است، زیرا در درونم جنون و اشتیاقی وجود دارد که بدون بال و پر احساس می‌شود.
وهم برهنه پایی‌ گر دامنت نگیرد
هر خار این بیابان دارد ترنجبینی
هوش مصنوعی: اگر برهنه‌پایی در بیابان‌ها قدم بزنی، و هیچ خار و درختی از تو چیزی نگیرد، بدان که این بیابان در خود نشانه‌هایی از زیبایی و طراوت دارد.
صور و خروش محشر درگوش عاشقانت
کم نیست‌ گر رساند از پشه‌ای طنینی
هوش مصنوعی: در روز قیامت، نشانه‌ها و صداهای زیادی برای عاشقان وجود دارد، حتی اگر فقط صدای یک پشه باشد، تأثیر آن کمتر از دیگر نشانه‌ها نیست.
ما را غرور دانش شد دور باش تحقیق
می‌خواست این تماشا چشم به خود نبینی
هوش مصنوعی: غرور دانش ما را از حقیقت دور نگه‌داشته است. برای درک درست نیاز به تحقیق داریم، اما وقتی فقط به خود نگاه می‌کنی، بینش درستی حاصل نمی‌شود.
در مکتب تعین چندین ورق سیه‌ کرد
مشق خیال هستی از سر خط جبینی
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره می‌شود که در زندگی و جهان، ما بارها از تجربه‌ها و احساسات خود یادداشت‌هایی بر روی کاغذ نوشته‌ایم. این یادداشت‌ها و تجربیات در واقع نشانی از تأملات و تفکرات عمیق ما درباره وجود و هستی دارند. انگار که ما در تلاشیم تا از نو به درک بهتری از زندگی برسیم و به همین خاطر، خطوطی از این تفکر را در ذهن خود ثبت کرده‌ایم.
زین دشت و در ندیدیم جایی‌ که دل ‌گشاید
در بحر نظم شاید پیدا شود زمینی
هوش مصنوعی: در این دشت و در، جایی را ندیدیم که دل را شاد کند. شاید در دریای نظم، زمینی پیدا شود.
شهرت ‌کمین عنقا مردیم و خاک‌ گشتیم
بر نام ما نخندید زین انجمن نگینی
هوش مصنوعی: ما به خاطر شهرت کم، مانند عنقا در حال انتظار و غیبت از دنیا ماندیم و حالا به خاک تبدیل شده‌ایم. بر نام ما در این جمع خندیده نمی‌شود، زیرا ما همچون نگینی با ارزش هستیم که در دل‌های دیگران قرار دارد.
از ذره تا مه و مهر آمادهٔ رحیل است
هر پای بر رکابی هر توسنی و زینی
هوش مصنوعی: از کوچک‌ترین موجودات تا بزرگ‌ترین اجرام آسمانی، همه در حال آماده شدن برای سفر و حرکت هستند. هر پای که بر رکابی و هر اسب و زینی، نشانه‌ای از این حرکت و آمادگی است.
بیدل مپیچ چندین بر دستگاه اقبال
در دامن بلندت چین دارد آستینی
هوش مصنوعی: به خودت سخت نگیر و مدام به تقدیر و شانس خود نچسب، چون در دامن بلند تو، خوشبختی به شکل آستینی جمع شده است.