گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۷

بود بی‌مغزسرتند خروش مینا
امشب از باده به جا آمده هوش مینا
وقت‌آن شدکه به دریوزه شود سر خوش ناز
کاسهٔ داغ من ازپنبهٔ گوش مینا
زندگی کردن‌، مار به خم عجزکشید
باده‌، زنار وفا بست به دوش مینا
تانفس هست‌به‌دل زمزمهٔ شوق رساست
گم نسازد اثر باد‌ه‌، خروش مینا
ای قدح‌گوش شو و مژدة مستی دریاب
گرم نطقی است‌کنون لعل خموش مینا
می‌کشد جلوة لعل تو به‌کیفیت می
آب حسرت ز لب خنده‌فروش مینا
چشم و دل زیب‌گرفتاری سودای همند
خط جام است همان حلقهٔ گوش مینا
همه‌جا جلوه‌فروش است دل‌، از دیده مپرس
جام این بزم نهفتند به جوش مینا
قلقلی راهزن‌گوش شد و هوش نماند
ورنه صد رنگ نوا داشت خروش مینا
دل عشاق زآفت نتوان باز خرید
پرفشان است شکست از برو دوش مینا
بیدل اندر قدح باده نظرکن به حباب
تا چه دارد نفس آبله‌پوش مینا

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بود بی‌مغزسرتند خروش مینا
امشب از باده به جا آمده هوش مینا
هوش مصنوعی: امشب صدای مینا به گوش می‌رسد، اما این صدا نتیجهٔ باده‌نوشی است و نه از روی فکر و تدبیر.
وقت‌آن شدکه به دریوزه شود سر خوش ناز
کاسهٔ داغ من ازپنبهٔ گوش مینا
هوش مصنوعی: اکنون وقت آن رسیده که با خوشحالی و ناز، برای به دست آوردن چیزی درخواست کنم، زیرا دل من همچون کاسه‌ای داغ است و احساساتم را درون آن گردآوری کرده‌ام.
زندگی کردن‌، مار به خم عجزکشید
باده‌، زنار وفا بست به دوش مینا
هوش مصنوعی: زندگی همچون ماری است که در تنگنای ناتوانی قرار دارد، در حالی که عشق به مانند زنی است که با وفا، خوشی را بر دوش معشوقه‌اش می‌آویزد.
تانفس هست‌به‌دل زمزمهٔ شوق رساست
گم نسازد اثر باد‌ه‌، خروش مینا
هوش مصنوعی: به‌محض اینکه نفس در دل وجود دارد، آواز شوق به‌روشنی به گوش می‌رسد. هیچ چیز نمی‌تواند تأثیر آن را که با صدای طرب‌انگیز مینا همراه است، از بین ببرد.
ای قدح‌گوش شو و مژدة مستی دریاب
گرم نطقی است‌کنون لعل خموش مینا
هوش مصنوعی: ای جام، گوش‌ات را بده و خبر شادی و مستی را بگیر، چون اکنون زمان گفت و گو است و لعل خاموش مینا را به میان آور.
می‌کشد جلوة لعل تو به‌کیفیت می
آب حسرت ز لب خنده‌فروش مینا
هوش مصنوعی: نظاره زیبایی خالص تو، چنان جذاب و دلرباست که باعث می‌شود آرزوی چشیدن می‌ به جانم بیفتد، همانطور که عشق و شوق ناشی از لب‌های خنده‌زنی چون مینا، مرا به وجد می‌آورد.
چشم و دل زیب‌گرفتاری سودای همند
خط جام است همان حلقهٔ گوش مینا
هوش مصنوعی: چشم و دل هر دو شیفته و مجذوب زیبایی هستند. شکل ظاهری دل همچون حلقه‌ای است که دور گوش مینا درخشش و زیبایی خاصی دارد.
همه‌جا جلوه‌فروش است دل‌، از دیده مپرس
جام این بزم نهفتند به جوش مینا
هوش مصنوعی: در هر جا دل در حال نمایش و جلوه‌گری است، پس از چشم دیگران نپرس. در این مهمانی، لیوان‌های مینا پر از نوشیدنی‌ هستند، که به آرامی در حال جوشیدن‌اند.
قلقلی راهزن‌گوش شد و هوش نماند
ورنه صد رنگ نوا داشت خروش مینا
هوش مصنوعی: قلقلی، که به نوعی جاندار جالب و پُرجاذبه اشاره دارد، به خاطر کلاهبرداری و دزدیده شدن صدا و هوش خود، ناتوان شده است. در غیر این صورت، او توانایی و استعداد بسیاری در ارائه صداهای مختلف، چون فریاد و آواز زیبای مینا داشت.
دل عشاق زآفت نتوان باز خرید
پرفشان است شکست از برو دوش مینا
هوش مصنوعی: دل عاشقان را نمی‌توان از آسیب‌ها نجات داد، زیرا این دل‌ها همیشه در حال رنج و شکست هستند، مانند مینا که به دوش افکنده شده و در حال پاشیدن است.
بیدل اندر قدح باده نظرکن به حباب
تا چه دارد نفس آبله‌پوش مینا
هوش مصنوعی: در ظرف شراب به حباب‌ها نگاه کن تا ببینی که نیروی شراب چه خاصیتی دارد.