غزل شمارهٔ ۲۵۷۱
پر نارساست سعی تحیر کمند او
ای ناله همتی ز نهال بلند او
برقی به ماه نو زد و گردی به موج گل
از ابروی اشارهٔ نعل سمند او
ناسور را به داغ دوا میکنند و بس
جز سوختن چه چارهکند دردمند او
آنجا که برق جلوهٔ او عرض ناز داشت
آیینه بود مجمرو جوهر سپند او
زنهار! ازحلاوت دنیا، مخور فریب
تا زندگیت تلخ نگردد ز قنداو
تیغیست آسمان که به انداز زخم صبح
دندان نماست جوهرش از زهرخند او
قصر فنا اگر چه ز اوهام برتر است
یک لغز وار بیش ندیدم کمند او
بیخوابی فسانهٔ طوبی که میکشد
ماییم و سایهٔ مژههای بلند او
بیدل مباش ایمن از آفات روزگار
چون مار خفته در بن دندان گزند او
غزل شمارهٔ ۲۵۷۰: گر قناعت را توانی داد سامان نگینغزل شمارهٔ ۲۵۷۲: به این موهومیام یا رب که کرد آیینهدار او
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پر نارساست سعی تحیر کمند او
ای ناله همتی ز نهال بلند او
هوش مصنوعی: تلاش درک و فهم او بسیار دشوار و ناکافی است، ای نالهای که از آرزوهای بلند او برمیخیزد.
برقی به ماه نو زد و گردی به موج گل
از ابروی اشارهٔ نعل سمند او
هوش مصنوعی: برق شهاب به ماه نو تابید و به دلیل نرمی و زیبایی ابروهای او، گلها در موجها به جنبش درآمدند.
ناسور را به داغ دوا میکنند و بس
جز سوختن چه چارهکند دردمند او
هوش مصنوعی: زخم ناسور را فقط با داغ کردن و دارو درمان میکنند، و بیمار جز سوختن راهی برای رفع درد خود ندارد.
آنجا که برق جلوهٔ او عرض ناز داشت
آیینه بود مجمرو جوهر سپند او
هوش مصنوعی: در جایی که زیبایی و جلوهٔ او درخشندگی خاصی داشت، آیینه مانند یک مجموعهٔ زیبا و از جنس باارزش بود.
زنهار! ازحلاوت دنیا، مخور فریب
تا زندگیت تلخ نگردد ز قنداو
هوش مصنوعی: مواظب باش! فریب شیرینیهای دنیا را نخور، وگرنه زندگیات از این شیرینیها تلخ خواهد شد.
تیغیست آسمان که به انداز زخم صبح
دندان نماست جوهرش از زهرخند او
هوش مصنوعی: آسمان همچون تیغی است که زخم صبح را نشان میدهد و جوهرش از خندهای زهرآلود سرچشمه میگیرد.
قصر فنا اگر چه ز اوهام برتر است
یک لغز وار بیش ندیدم کمند او
هوش مصنوعی: هرچند که قصر فنا از خیالات و تصورات بالاتر است، اما من فقط یک لغزش را بیش از آن ندیدهام که به دام او بیفتم.
بیخوابی فسانهٔ طوبی که میکشد
ماییم و سایهٔ مژههای بلند او
هوش مصنوعی: بیخوابی داستان درخت طوبی است که ما را به خود مشغول کرده و سایهی مژههای بلند او ما را درگیر کرده است.
بیدل مباش ایمن از آفات روزگار
چون مار خفته در بن دندان گزند او
هوش مصنوعی: از خواب غفلت بیرون بیا و خود را از خطرات زندگی در امان ندان، زیرا مانند ماری که در لابهلای دندانها پنهان شده، ممکن است ناگهان آسیب ببیند.

بیدل دهلوی