گنجور

غزل شمارهٔ ۲۴۵۷

با ما نساخت آخر ذوق شراب خوردن
چون میوه زرد گشتیم از آفتاب خوردن
مست‌ست طبع خود سر از کسب خلق بگذر
تا کم‌ کند جنونت می با گلاب خوردن
گر محرمی برون‌آ از تشنه‌کامی حرص
چون وهم غوطه تاکی در هر سراب خوردن
نقشی‌که مبهم افتد دل جمع‌کن ز فهمش
جهل است عشوهٔ حسن زیر نقاب خوردن
آن چین ابرو امشب صد رنگ بسملم‌ کرد
زخم‌کمی ندارد تیغ عتاب خوردن
اغراض بیشمار است عرض حیا نگهدار
طعن جنون چه لازم از شیخ و شاب خوردن
پیچ و خم حوادث ما را نکرد بیدار
با سنگ بر نیامد پهلو به‌خواب خوردن
موقع‌شناس عصیان ذلت کش خطا نیست
می حکم شیر دارد در ماهتاب خوردن
بد مستی تنعم مغرورکرد ما را
ای‌کاش سیخ‌ می‌خورد حرص از کباب خوردن
ملک تو نیست دنیا کم ‌کن تصرف اینجا
مال حرام تا کی بهر صواب خوردن
ترک تلاش دارد آب رخ قناعت
سیر است موج‌ گوهر از پیچ و تاب خوردن
تحصیل روزی آسان نتوان شمرد بیدل
تکلیف خاک و خون‌ست این نان و آب خوردن

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با ما نساخت آخر ذوق شراب خوردن
چون میوه زرد گشتیم از آفتاب خوردن
هوش مصنوعی: در نهایت، سرنوشت ما به خوشی و لذت از شراب منجر نشد، زیرا مثل میوه‌ای که از آفتاب رسیده و زرد شده، تحت تأثیر قرار گرفتیم.
مست‌ست طبع خود سر از کسب خلق بگذر
تا کم‌ کند جنونت می با گلاب خوردن
هوش مصنوعی: طبع خود را در حالت مستی نگه‌دار و از تلاش برای جذب توجه دیگران دست بردار تا جنون و شورش درونت کمتر شود و به آرامش برسی.
گر محرمی برون‌آ از تشنه‌کامی حرص
چون وهم غوطه تاکی در هر سراب خوردن
هوش مصنوعی: اگر کسی در جست‌وجوی رفع تشنگی و تمایلات خود باشد، مانند کسی که در دریا غرق می‌شود، تا کی می‌تواند از سراب‌ها و فریب‌های کاذب سیر شود؟
نقشی‌که مبهم افتد دل جمع‌کن ز فهمش
جهل است عشوهٔ حسن زیر نقاب خوردن
هوش مصنوعی: اگر چیزی که به روشنی مشخص نیست، باعث شود که دل‌های مردم از درک آن ناامید شوند، دلیلش نادانی آنان است. زیبایی و جذابیتی که در پوشش پنهان شده است، به راحتی نمی‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
آن چین ابرو امشب صد رنگ بسملم‌ کرد
زخم‌کمی ندارد تیغ عتاب خوردن
هوش مصنوعی: امشب ابروی زیبای او مرا به شدت مجروح کرده است و زخم من کم نیست، چون از تیغ اعتراضش بسیار آسیب دیده‌ام.
اغراض بیشمار است عرض حیا نگهدار
طعن جنون چه لازم از شیخ و شاب خوردن
هوش مصنوعی: معنی این بیت این است که در زندگی اهداف و خواسته‌های زیادی وجود دارد و باید حیا و وقار را حفظ کرد. نیازی نیست که به سرزنش و انتقاد دیگران توجه کرد، حتی اگر از افراد مهم یا با تجربه باشد.
پیچ و خم حوادث ما را نکرد بیدار
با سنگ بر نیامد پهلو به‌خواب خوردن
هوش مصنوعی: ما در پی حوادث زندگی به حالت بی‌خبری و خواب‌آلودگی ادامه می‌دهیم و با مشکلات مانند سنگ سختی رو به رو نمی‌شویم.
موقع‌شناس عصیان ذلت کش خطا نیست
می حکم شیر دارد در ماهتاب خوردن
هوش مصنوعی: کسی که به موقع تصمیم می‌گیرد و از نافرمانی و ذلت دوری می‌کند، در واقع اشتباه نمی‌کند. او همچون شیری در نور ماه، می‌تواند از موقعیت‌های مناسب بهره‌مند شود.
بد مستی تنعم مغرورکرد ما را
ای‌کاش سیخ‌ می‌خورد حرص از کباب خوردن
هوش مصنوعی: خوشی و لذتی که از دنیا به ما رسیده، ما را فریب داده است، ای کاش بیشتر از کباب خوردن، حرص و طمع به چیزهای دیگر می‌داشتیم.
ملک تو نیست دنیا کم ‌کن تصرف اینجا
مال حرام تا کی بهر صواب خوردن
هوش مصنوعی: دنیا ملک تو نیست، پس چرا در آن تصرف می‌کنی؟ مال حرام چه زمانی می‌خواهی به خاطر صحیح خوردن و بهره‌برداری از آن، از آن دست بکشی؟
ترک تلاش دارد آب رخ قناعت
سیر است موج‌ گوهر از پیچ و تاب خوردن
هوش مصنوعی: کسی که به سراغ قناعت و رضایت می‌رود، دیگر تلاش نمی‌کند و در آرامش به زندگی خود ادامه می‌دهد. در حالی که جواهرها به خاطر نوسانات و تغییرات زندگی به دست می‌آیند.
تحصیل روزی آسان نتوان شمرد بیدل
تکلیف خاک و خون‌ست این نان و آب خوردن
هوش مصنوعی: به دست آوردن روزی آسان نیست، زیرا تلاش و سختی‌هایی مانند خاک و خون در پسِ هر لقمه نان و آب وجود دارد.