بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۲۴۴
پا به نومیدی شکست آزادی دلخواه ما
گرد چین دستی نزد بر دامن‌کوتاه ما
کوشش اشکیم برما تهمت جولان مبند
تا به خاک از لغزش پاکاش باشد راه ما
چون حباب‌ازکارگاهٔأس می‌جوشیم‌و بس
جز شکست دل چه‌خواهد بود مزد آه ما
غفلت‌کم فرصتی میدان لاف‌کس مباد
در صف آتش علمدار است برگ کاه ما
صبح‌هستی صررت چاک‌گریبان فناست
عمرها شد روز ما می‌جوشد از بیگاه ما
صرف نقصانیم دیگر ازکمال ما مپرس
عشق پرکرده ست آغوش هلال از ماه ما
هرنفس‌کز جیب‌دل‌گل‌می‌کند پیغام‌اوست
این‌رسن‌عمری‌ست یوسف‌می‌کشد از چاه‌ما
جهل هم نیرنگ آگاهی است اما فهم‌کو
ماسواگر وارسی اسمی است از الله ما
پرتواقبال رحمت بس‌که عام افتاده‌است
نیست‌درویشی که‌باشد کلبه‌اش بی‌شاه ما
حلقهٔ پرگارگردون ناکجا خواهی شمرد
زین‌کچه بسیار دارد خاک بازیگاه ما
دقت بسیار دارد فهم اسرار عدم
چشم از عالم بپوشی تا شوی آگاه ما
می‌رویم‌ازخویش‌وهمچون‌شمع‌پا مال خودیم
عجز واکرده است بیدل بر سر ما راه ما
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پا به نومیدی شکست آزادی دلخواه ما
گرد چین دستی نزد بر دامن‌کوتاه ما
هوش مصنوعی: نیم‌نگاهی به شکست امید و آزادی ما دارد، که مانند دستانی که برای کمک به ما دراز نمی‌شود، به ما نزدیک نمی‌شود.
کوشش اشکیم برما تهمت جولان مبند
تا به خاک از لغزش پاکاش باشد راه ما
هوش مصنوعی: در این ابیات به تلاش و زحمت یکی از ما اشاره شده است که نباید به ما اتهام و تهمت زده شود. از این رو، ما باید از لغزیدن و اشتباه کردن پرهیز کنیم تا مسیرمان به درستی ادامه یابد و به زمین نیفتیم.
چون حباب‌ازکارگاهٔأس می‌جوشیم‌و بس
جز شکست دل چه‌خواهد بود مزد آه ما
هوش مصنوعی: ما مانند حباب‌هایی هستیم که از آب ساخته می‌شوند و در نهایت به دلایل مختلف می‌ترکیم. در این فرآیند، تنها چیزی که به دست می‌آوریم، درد و شکست دل است.
غفلت‌کم فرصتی میدان لاف‌کس مباد
در صف آتش علمدار است برگ کاه ما
هوش مصنوعی: وقتی در غفلت و بی‌توجهی هستید، هیچ فرصتی به کسی ندهید که به شما فخر بفروشد. در میان آتش علم، ارزش ما به اندازه یک برگ کاه است.
صبح‌هستی صررت چاک‌گریبان فناست
عمرها شد روز ما می‌جوشد از بیگاه ما
هوش مصنوعی: صبح هستی، زنده‌گی ما مانند چاک‌های گریبان، در حال فنا و زوال است. سال‌ها سپری شده اما روزها و لحظه‌های ما از ناآگاهی و شب‌زنده‌داری ما سرشار است.
صرف نقصانیم دیگر ازکمال ما مپرس
عشق پرکرده ست آغوش هلال از ماه ما
هوش مصنوعی: ما دیگر از کمال خود کم داریم، پس از آن نپرسید. عشق، آغوش هلال را از نور ماه ما پر کرده است.
هرنفس‌کز جیب‌دل‌گل‌می‌کند پیغام‌اوست
این‌رسن‌عمری‌ست یوسف‌می‌کشد از چاه‌ما
هوش مصنوعی: هر نفسی که از دل انسان به بیرون می‌آید، نشانه‌ای از پیام دل است. این درد و رنجی که مدت‌هاست ادامه دارد، مانند یوسفی است که از چاه به بیرون کشیده نمی‌شود.
جهل هم نیرنگ آگاهی است اما فهم‌کو
ماسواگر وارسی اسمی است از الله ما
هوش مصنوعی: بی‌خبری خود نوعی از فریب آگاهی به حساب می‌آید، اما فهم و درک عمیق چه شد؟ اگر به امور دیگر نگاهی بیندازیم، تنها نام خداوند است که در میان آن‌ها وجود دارد.
پرتواقبال رحمت بس‌که عام افتاده‌است
نیست‌درویشی که‌باشد کلبه‌اش بی‌شاه ما
هوش مصنوعی: رحمت خداوند چنان گسترده و فراوان است که همه جا را دربر گرفته است، به طوری که هیچ درویشی نیست که در کلبه‌اش از نعمت و برکت بی‌بهره باشد.
حلقهٔ پرگارگردون ناکجا خواهی شمرد
زین‌کچه بسیار دارد خاک بازیگاه ما
هوش مصنوعی: در دنیای بی‌پایان، می‌توانی بی‌شماری از ناپایداری‌ها و تغییرات را مشاهده کنی. این مکان، که ما در آن زندگی می‌کنیم، پر است از تجربیات و لحظات رنگارنگ.
دقت بسیار دارد فهم اسرار عدم
چشم از عالم بپوشی تا شوی آگاه ما
هوش مصنوعی: برای درک رازهای وجود و عدم، نیاز است که با دقت و توجه عمل کنی؛ باید از مسائل دنیایی غافل شوی تا به آگاهی واقعی دست یابی.
می‌رویم‌ازخویش‌وهمچون‌شمع‌پا مال خودیم
عجز واکرده است بیدل بر سر ما راه ما
هوش مصنوعی: ما از خودمان جدا می‌شویم و مانند شمع، وجود خود را فدای دیگران می‌کنیم. بیدل، در حالتی از کم‌توانی و ناتوانی، این حقیقت را بر سر ما می‌آورد که باید مسیر خود را پیدا کنیم.
حاشیه ها
1391/12/27 22:02
معارف
به نظر می‌رسد که واژه‌ی «پاکاش» در مصرع چهارم باید به «پاکان» تغییر یابد.
1391/12/27 22:02
معارف
- در بیت سوم، مصراع اول واژه‌های «حباب‌ازکارگاهٔأس» باید به «حباب از کارگاه یأس» تغییر یابد.
- در بیت پنجم، مصراع اول نیز واژه‌ی «صررت» باید به صورت تغییر یابد.
- در بیت دهم، مصراع دوم نیز واژه‌ی «زین‌کچه» باید به «زین که چه» یا «زان که چه» تغییر یابد.
1397/12/10 18:03
۰۰
- در بیت سوم، مصراع اول واژه‌های «حباب‌ازکارگاهٔأس» باید به «حباب از کارگاه یأس» تغییر یابد.
- در بیت پنجم، مصراع اول نیز واژه‌ی «صررت» باید به صورت تغییر یابد.
- در بیت دهم، مصراع دوم نیز واژه‌ی «زین‌کچه» باید به «زین که چه» یا «زان که چه» تغییر یابد.