بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۱۹
کسی در بندغفلت‌مانده‌ای چون من ندید اینجا
دو عالم یک درباز است و می‌جویم کلید اینجا
سرا‌غ منزل مقصد مپرس از ما زمینگیران
به سعی نقش پا راهی نمی‌گردد سفید اینجا
تپیدن ره ندارد در تجلیگاه حیرانی
توان گر پای تا سر اشک شد نتوان چکید اینجا
ز گلزار هوس تا آرزو برگی به چنگ آرد
به مژگان عمرها چون ریشه می‌باید دوید اینجا
تحیر گر به چشم انتظار ما نپردازد
چه وسعت میتوان چیدن ز آغوش امید اینجا
ترشرویی ندارد یمن جمعیت در این محفل
چو شیر این سرکه‌ات از یکدگر خواهد برید اینجا
به دل نقشی نمی‌بندد که با وحشت نپیوندد
نمی‌دانم کدامین بی‌وفا آیینه چید اینجا
مرا از بی‌بری هم راحتی حاصل نشد، ورنه
بهار سایه‌ای رنگین‌تر از گل داشت بید اینجا
گواه کشتهٔ تیغ نگاه اوست حیرانی
کفن بردوشی بسمل بود چشم سفید اینجا
کفن در مشهد ما بینوایان خونبها دارد
ز عریانی برون آ گر توانی شد شهید اینجا
هجوم درد پیچیده‌ست هستی تا عدم بیدل
تو هم گر گوش داری ناله‌ای خواهی شنید اینجا
غزل شمارهٔ ۱۸: نه طرح باغ و نه گلشن فکنده‌اند اینجاغزل شمارهٔ ۲۰: به مهر مادر گیتی مکش رنج امید اینجا
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کسی در بندغفلت‌مانده‌ای چون من ندید اینجا
دو عالم یک درباز است و می‌جویم کلید اینجا
هوش مصنوعی: هیچ‌کس مانند من که در غفلت و خواب هستم، در اینجا ندیده که دو جهان در یک درِ باز قرار دارد، و من در جستجوی کلید ورود به اینجا هستم.
سرا‌غ منزل مقصد مپرس از ما زمینگیران
به سعی نقش پا راهی نمی‌گردد سفید اینجا
هوش مصنوعی: به دنبال مقصد خود نباشید و از ما نپرسید؛ ما که در این مسیر زمین‌گیر شده‌ایم، تنها با تلاش و زحمت نمی‌توانیم راهی پیدا کنیم، چرا که در اینجا هیچ نشانه و راه روشنی وجود ندارد.
تپیدن ره ندارد در تجلیگاه حیرانی
توان گر پای تا سر اشک شد نتوان چکید اینجا
هوش مصنوعی: در جایی که حیرت و شگفتی وجود دارد، نباید انتظار حرکت و راهی داشته باشی. اگر تمام وجودت از اشک پر شده باشد، نمی‌توانی اینجا قطره‌ای بریزی.
ز گلزار هوس تا آرزو برگی به چنگ آرد
به مژگان عمرها چون ریشه می‌باید دوید اینجا
هوش مصنوعی: انسان در زندگی باید در پی آرزوها و خواسته‌هایش باشد، زیرا برای رسیدن به آن‌ها باید تلاش کند و همچون ریشه‌ها در زمین، به خود سختی دهد و در جستجوی اهدافش گام بردارد.
تحیر گر به چشم انتظار ما نپردازد
چه وسعت میتوان چیدن ز آغوش امید اینجا
هوش مصنوعی: اگر کسی در انتظار ما نباشد و تحیر نکند، آنگاه چه اندازه میتوان از آغوش امید در اینجا بهره‌مند شد.
ترشرویی ندارد یمن جمعیت در این محفل
چو شیر این سرکه‌ات از یکدگر خواهد برید اینجا
هوش مصنوعی: در این جمع، کسی با ناراحتی و تلخی رفتار نمی‌کند، چرا که مانند شیر، این سرکه (که به معنای تلخی است) از یکدیگر جدا خواهد شد. اینجا فضایی است که هیچ‌کس نمی‌تواند به صورت منفی با دیگران برخورد کند.
به دل نقشی نمی‌بندد که با وحشت نپیوندد
نمی‌دانم کدامین بی‌وفا آیینه چید اینجا
هوش مصنوعی: دل هیچ تصویری را نمی‌پذیرد که با ترس و دلهره همراه باشد. نمی‌دانم کدام شخص ناپایدار اینجا این‌گونه آیینه‌ای قرار داده است.
مرا از بی‌بری هم راحتی حاصل نشد، ورنه
بهار سایه‌ای رنگین‌تر از گل داشت بید اینجا
هوش مصنوعی: من حتی از بی‌خبری هم آرامش نگرفتم، وگرنه بهار در اینجا سایه‌ای داشت که رنگش از گل زیباتر بود.
گواه کشتهٔ تیغ نگاه اوست حیرانی
کفن بردوشی بسمل بود چشم سفید اینجا
هوش مصنوعی: نگاه او مانند تیغ آدم را سرگردان کرده و او به نوعی کشته‌ی این چشم‌هاست. اینجا فردی با کفن بر دوش در حیرت از زیبایی و قدرت چشم‌های سفید او قرار دارد.
کفن در مشهد ما بینوایان خونبها دارد
ز عریانی برون آ گر توانی شد شهید اینجا
هوش مصنوعی: در مشهد، برای فقیران، کفن قیمت و ارزش خاصی دارد؛ پس اگر می‌توانی، از برهنگی و بی‌پناهی فرار کن و در اینجا شهید شو.
هجوم درد پیچیده‌ست هستی تا عدم بیدل
تو هم گر گوش داری ناله‌ای خواهی شنید اینجا
هوش مصنوعی: درد و رنج به شدت زندگی را در بر گرفته و به سمت نابودی می‌برد. اگر به周ز خود توجه کنی، در اینجا می‌توانی صدای ناله‌ای را بشنوی.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۱۹ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1389/07/02 12:10
کلام قاصر
دپن بارها بجای درین آمده‌است:
"ترش‌رثی نداردیمن جمعیت دپن محفل
چوشیراین‌سرکه‌اث‌از یکدگرخواهدبریداینجا"
این بیت حتما غلط املائی دارد.
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
1389/07/08 22:10
درود! سعی شما مشکور وخانه تان معمور که این همه زحمت را متقبل شده اید. در این غزل اشتباهات تایپی زیادی هست که خوب است تصحیح شود. شاد باشید
1389/07/10 13:10
جلالدین
بیت 5 مصرع دوم میتوان "می تون" آمده .
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
1391/09/20 12:12
احمد حسین پورسرکاریزی
سلام
با عرض پوزش ، در بیت 8 یا کلمات اول مصراع نزدیک به هم نوشته شده اند و یا این که مصراع دچار ایراد وزنی شده است . در هر صورت اصلاح گردد . با سپاس
1402/03/08 21:06
فاطمه یاوری