گنجور

غزل شمارهٔ ۱۵۵۶

زندگی در ملک عبرت مرگ مفلس می‌شود
خون نمی‌باشد در آن عضوی ‌که بی‌حس ‌می‌شود
طبع ناقص را مبر در امتحانگاه کمال
کم‌عیاری‌ چون محک ‌خواهد، طلا، مس‌ می‌شود
بگذر از وهم فلک‌تازی که فکر آدمی
می‌کشد خط بر زمین هرگه مهندس می‌شود
کیست تا گیرد عنان هرزه‌تازان خیال
عالمی در عرصهٔ شطرنج فارِس می‌شود
از دل روشن طلب شیرازهٔ اجزای عشق
پرتو شمع آشیان رنگ مجلس می‌شود
سرنگونی می‌کشد آخر به باغ اعتبار
گردنی کز تاج زرین شاخ نرگس می‌شود
از نفس باید عیار ساز الفت‌ها گرفت
ای ز عبرت غافلان دل با که مونس می‌شود
هرچه گویی بیدل از نقص و کمال آگاه باش
معنی از وضع عبارت رطب و یابس می‌شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زندگی در ملک عبرت مرگ مفلس می‌شود
خون نمی‌باشد در آن عضوی ‌که بی‌حس ‌می‌شود
هوش مصنوعی: زندگی در دنیای عبرت‌آموز، به بی‌خود شدن در مقابل مرگ دچار می‌شود و در جایی که حس و احساس وجود ندارد، جانی هم باقی نمی‌ماند.
طبع ناقص را مبر در امتحانگاه کمال
کم‌عیاری‌ چون محک ‌خواهد، طلا، مس‌ می‌شود
هوش مصنوعی: نفسی که نواقص دارد را در موقعیت‌های دشوار قرار ندهید؛ زیرا هرگاه در امتحان کمال قرار گیرد، شایستگی آن مشخص می‌شود و ممکن است به خوبی مانند طلا نمایان نشود و در عوض به سطحی مانند مس برسد.
بگذر از وهم فلک‌تازی که فکر آدمی
می‌کشد خط بر زمین هرگه مهندس می‌شود
هوش مصنوعی: از خیالات و تصوراتی که زندگی را محدود می‌کند، گذر کن. زیرا اندیشه انسانی، همچون مهندسی که خطی را بر زمین کشیده، می‌تواند در هر لحظه دستخوش تغییر و تحول شود.
کیست تا گیرد عنان هرزه‌تازان خیال
عالمی در عرصهٔ شطرنج فارِس می‌شود
هوش مصنوعی: کیست که بتواند کنترل خیالات بی‌هدف را در دست گیرد؛ در دنیای شطرنج، همه چیز به راحتی ممکن می‌شود.
از دل روشن طلب شیرازهٔ اجزای عشق
پرتو شمع آشیان رنگ مجلس می‌شود
هوش مصنوعی: از دل روشن، خواستار آن هست که اجزای عشق به هم پیوند بخورند و مانند نوری از شمع، فضای مجلس را روشن کند.
سرنگونی می‌کشد آخر به باغ اعتبار
گردنی کز تاج زرین شاخ نرگس می‌شود
هوش مصنوعی: در پایان، اعتبار و مقام به پایان می‌رسد و ممکن است به نوعی به زوال یا سرنگونی دچار شود؛ گویی که زیبایی و شکوه مانند تاجی از طلا، در جایی فرود می‌آید و به نرگسی تبدیل می‌شود که در باغی پر از دشواری‌ها وجود دارد.
از نفس باید عیار ساز الفت‌ها گرفت
ای ز عبرت غافلان دل با که مونس می‌شود
هوش مصنوعی: برای ایجاد دوستی‌ها و روابط عمیق باید از درون خود بهره ببریم. باید مراقب باشیم که دل‌مان با چه کسانی همدل و همراه می‌شود، چرا که گاهی غفلت از عبرت‌های گذشته می‌تواند ما را به اشتباهات بزرگی سوق دهد.
هرچه گویی بیدل از نقص و کمال آگاه باش
معنی از وضع عبارت رطب و یابس می‌شود
هوش مصنوعی: هر چه که بگویی، بیدل، دربارهٔ نقص و کمال آگاه باش. معنای کلمات با توجه به ویژگی‌ها و وضعیت‌های مختلف می‌تواند تغییر کند، مانند تفکیک میوه‌های رسیده و نارس.

حاشیه ها

1398/01/06 12:04
rezasafari

امان از خواندن بیت آخر

1398/01/06 12:04
rezasafari

امان از خواندن و وزن بیت آخر