گنجور

غزل شمارهٔ ۱۵۳۱

حسن بی‌شرم ازهجوم بوالهوس محشر شود
ایمن ازگلچین نباشد باغ چون بی‌در شود
ساده‌لوحیهای دل عمری‌ست سرمشق غناست
آرزویارب مباد این صفحه را مسطر شود
خاک ارباب نظر سامان نور آگهی است
سرمه بایدکرد اگر آیینه خاکستر شود
شوخی حرف از زبان شرمسار ما مخواه
طایر از پرواز می‌ماند چو بالش تر شود
صفحهٔ دل را به داغی می‌توان آیینه ‌کرد
لفظ ازیک نقطه صاحب معنی دیگرشود
آسمان مشکل به آسانی دهد پرداز دل
بحر توفان‌ها کند تا قطره‌ا‌ی گوهر شود
ناتوانی سر متاب از جاده تسلیم عشق
خاک چون درسایه ی خورشید خوابد زر شود
سایه‌وار از بیکسیها حیله‌جوی غیرتم
بر سرم‌ گر خاک هم دستی‌ کشد افسر شود
حسرت مخموری آن چشم میگون برده‌ام
سرنوشت خاک من یارب خط ساغرشود
ای جنون تعمیر ازتشویش آسودن برآ
جان سختت چند خشت این‌کهن منظر شود
آرمیدن‌کو؟‌گرفتم ساعتی چون‌گردباد
در سر خاکت هوایی پیچد و افسر شود
بیدل از سرگشتگانی منزلت آوارگی‌ست
اضطرابت چند چون ریگ روان رهبر شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حسن بی‌شرم ازهجوم بوالهوس محشر شود
ایمن ازگلچین نباشد باغ چون بی‌در شود
هوش مصنوعی: زیبایی بدون حیا از حمله‌ی هوسرانان در روز قیامت در امان نخواهد بود، زیرا زمانی که باغ بدون در شود، از انتخاب و گزینش هم مصون نخواهد ماند.
ساده‌لوحیهای دل عمری‌ست سرمشق غناست
آرزویارب مباد این صفحه را مسطر شود
هوش مصنوعی: ساده‌لوحی و خوش‌بینی‌های دل، همواره الگوی زندگی شاداب و پر از شادی است. امیدوارم که این افکار مثبت و دلنشین، از بین نرود و دچار خطا نشود.
خاک ارباب نظر سامان نور آگهی است
سرمه بایدکرد اگر آیینه خاکستر شود
هوش مصنوعی: خاکی که از نگاه بزرگان حاصل می‌شود، منبعی از روشنایی و آگاهی است. اگر آینه غبار آلود و کدر شود، باید آن را با سرمه، که نشانه‌ای از تمرکز و وضوح است، پاک کرد.
شوخی حرف از زبان شرمسار ما مخواه
طایر از پرواز می‌ماند چو بالش تر شود
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که ما نمی‌توانیم به راحتی از احساسات و حرف‌های خود دفاع کنیم، زیرا مثل پرنده‌ای هستیم که وقتی بال‌هایش خیس می‌شود، نمی‌تواند پرواز کند. این به این معناست که وقتی در حالت شرمندگی یا خجالت هستیم، نمی‌توانیم آزادانه صحبت کنیم یا عمل کنیم.
صفحهٔ دل را به داغی می‌توان آیینه ‌کرد
لفظ ازیک نقطه صاحب معنی دیگرشود
هوش مصنوعی: با تأثیرات عاطفی و احساسی، قلب انسان می‌تواند بسیار شفاف و صاف شود، به طوری که کلمات ممکن است از یک نقطه به طرز دیگری تفسیر شوند و معناهای جدیدی پیدا کنند.
آسمان مشکل به آسانی دهد پرداز دل
بحر توفان‌ها کند تا قطره‌ا‌ی گوهر شود
هوش مصنوعی: آسمان به راحتی می‌تواند برای دل تو کم مشکلات ایجاد کند و در دل طوفان‌ها، به قطره‌ای گرانبها تبدیل شود.
ناتوانی سر متاب از جاده تسلیم عشق
خاک چون درسایه ی خورشید خوابد زر شود
هوش مصنوعی: از تسلیم در برابر عشق نترس، زیرا حتی در شرایط سخت و ناتوانی، عشق می‌تواند تو را از خاک به درخشش و شکوه برساند، مانند سایه‌ای که زیر نور خورشید زندگی می‌کند.
سایه‌وار از بیکسیها حیله‌جوی غیرتم
بر سرم‌ گر خاک هم دستی‌ کشد افسر شود
هوش مصنوعی: بی‌آنکه کسی در کنارت باشد، حسرت و غیرت من مانند سایه بر سرم سنگینی می‌کند. اگر فقط خاکی به ساحت من نزدیک شود، دلم به شدت می‌تپد و احساس می‌کنم مانند تاجی بر سرم می‌نشیند.
حسرت مخموری آن چشم میگون برده‌ام
سرنوشت خاک من یارب خط ساغرشود
هوش مصنوعی: من به خاطر زیبایی و جذابیت چشمان میگون دچار حسرت و اندوه شده‌ام، کاش سرنوشت من طوری رقم بخورد که مثل شراب سرخ شوم.
ای جنون تعمیر ازتشویش آسودن برآ
جان سختت چند خشت این‌کهن منظر شود
هوش مصنوعی: ای دیوانگی، از هجوم افکار آرام بگیر و بر جان سختت استراحت کن. چند سنگ و آجر از این منظر قدیمی بساز.
آرمیدن‌کو؟‌گرفتم ساعتی چون‌گردباد
در سر خاکت هوایی پیچد و افسر شود
هوش مصنوعی: کجا آرام گرفته‌ای؟ لحظه‌ای را گرفتم که مثل یک گردباد، هوایی دور سر خاکت می‌چرخد و به شوق می‌آید.
بیدل از سرگشتگانی منزلت آوارگی‌ست
اضطرابت چند چون ریگ روان رهبر شود
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به وضعیت سرگشتگی و بی‌خانمانی اشاره می‌کند. او می‌گوید که در میان آشفته‌احوالی و ناآرامی، گویی سرنوشت فردی مانند ریگ‌های روان در دست سرنوشت قرار دارد و هیچ ثباتی ندارد. در این وضعیت، شخص احساس می‌کند که در جست‌وجوی راهی برای رسیدن به آرامش و منزلگاهی است، اما به دلیل اضطراب و بی‌قراری، این امر دشوار و تقریبا غیرممکن می‌شود.

حاشیه ها

1392/05/24 11:07
SelfAlee

>> بیت هفتم، «تا»توانی درست است.