گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۵۸

پیری آمد ماند عشرتها ز انداز بلند
سرنگون شد شیشه‌، قلقل‌کرد پرواز بلند
دستگاه اصل فطرت جز تنزل هیچ نیست
می‌کندگل پست پست انجام آغاز بلند
گرد امکان عمرها شد می‌رود بر باد صبح
تا کجا چیند نفس این دامن ناز بلند
معنی‌ صوری ‌که‌ گوش ‌کس به ‌فهمش‌ باز نیست
ازسپند بزم ما بشنو به آوازبلند
غافلان تا بر خط شق‌القمر گردن نهند
حکم انگست شهادت داشت اعجاز بلند
زیر گردون هرچه شور انگیخت محو سرمه شد
نغمه‌ها در خاک خوابانید این ساز بلند
زین چمن بیدل کسی را شرم دامنگیر نیست
سرو تاگل‌، پا به‌ گل دارد تک و تاز بلند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پیری آمد ماند عشرتها ز انداز بلند
سرنگون شد شیشه‌، قلقل‌کرد پرواز بلند
هوش مصنوعی: پیری به سراغ من آمد و خوشی‌های جوانی را از من گرفت. از ارتفاع بالا، شیشه‌ای شکست و پرنده‌ای به آرامی پرواز کرد.
دستگاه اصل فطرت جز تنزل هیچ نیست
می‌کندگل پست پست انجام آغاز بلند
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که ماهیت اصلی انسان و فطرت او همیشه به سمت بالندگی و تعالی است، اما در واقعیت، بسیاری از ما به جای رشد و پیشرفت، به سمت تنزل و پستی می‌رویم. این تناقض بین آرزوها و واقعیت‌های زندگی را نشان می‌دهد. با وجود این که انسان‌ها به دنبال اهداف عالی هستند، اما در عمل ممکن است به نقاط پایین‌تری سقوط کنند.
گرد امکان عمرها شد می‌رود بر باد صبح
تا کجا چیند نفس این دامن ناز بلند
هوش مصنوعی: زندگی ممکن است به سرعت بگذرد و مانند بادی که صبح‌ها می‌وزد، بر باد برود. در این حال، نفس انسان چقدر می‌تواند از زیبایی‌ها و لحظات آن بهره‌برداری کند و آن‌ها را در آغوش بگیرد؟
معنی‌ صوری ‌که‌ گوش ‌کس به ‌فهمش‌ باز نیست
ازسپند بزم ما بشنو به آوازبلند
هوش مصنوعی: این مصراع اشاره به این دارد که معانی ظاهری و سطحی که برای دیگران قابل درک نیست، از شادی و نشاط ما و از جشن و سرور ما بشنوید. به عبارت دیگر، ما در بزم و مهمانی خود از احساسات و تجربیات عمیق‌تری صحبت می‌کنیم که شاید دیگران قادر به فهم آنها نباشند.
غافلان تا بر خط شق‌القمر گردن نهند
حکم انگست شهادت داشت اعجاز بلند
هوش مصنوعی: نادانان وقتی با پدیده‌های شگفت‌انگیز روبه‌رو شوند، به عقاید و نشانه‌های واضحی که در جهت تائید آن وجود دارد، توجهی نمی‌کنند.
زیر گردون هرچه شور انگیخت محو سرمه شد
نغمه‌ها در خاک خوابانید این ساز بلند
هوش مصنوعی: زیر آسمان هر چیزی که شور و هیجان ایجاد کرد، به سایه‌سار خاموشی رفت و نغمه‌ها بر زمین به خواب فرو رفتند. این ساز بزرگ نیز در سکوت قرار گرفت.
زین چمن بیدل کسی را شرم دامنگیر نیست
سرو تاگل‌، پا به‌ گل دارد تک و تاز بلند
هوش مصنوعی: در این چمن، هیچ‌کس از بیدل شرم‌زده نیست، زیرا سرو و گل با زیبایی و لطافت در کنار هم هستند و هرکدام به نوعی در حال رشد و بالندگی‌اند.