گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۳۳

میل هوس ز عافیتم فرد می‌کند
گر بشکنم‌کلاه‌، دلم درد می‌کند
تسلیم تحفه‌ای‌ست‌ که طبعم بر اهل ذوق
چو میوهٔ رسیده ره‌آورد می‌کند
خال زباد تختهٔ خاک اختراع‌ کیست
دل را خیال مهرهٔ این نرد می‌کند
پر در تلاش خرمی این چمن مباش
افراط آب چهرهٔ گل زرد می‌کند
رم می‌خورد ز سایهٔ غیرت فسردگی
تمثال مرد آینه را مرد می‌کند
از می حذر کنید که این دشمن حیا
کاری که از ادب نتوان کرد می‌کند
چینی علاج تشنگی حرص جاه نیست
آب سفال دل ز هوس سرد می‌کند
زنگار اگرنه پردهٔ ناموس راز اوست
آیینه را خیال که شبگرد می‌کند
عزم فنا به شیشهٔ ساعت نهفته‌ایم
بیدل به پرده رفتن ماگرد می‌کند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

میل هوس ز عافیتم فرد می‌کند
گر بشکنم‌کلاه‌، دلم درد می‌کند
هوش مصنوعی: تمایل و هوس‌های من از راحتی و آرامش حالم را می‌کاهد. اگر این آرامش را به هم بزنم، دلم به درد می‌آید.
تسلیم تحفه‌ای‌ست‌ که طبعم بر اهل ذوق
چو میوهٔ رسیده ره‌آورد می‌کند
هوش مصنوعی: تسلیم شدن به شرایط، مانند هدیه‌ای است که طبیعت من به افرادی که ذوق دارند، می‌دهد؛ مانند میوه‌ای رسیده که آماده چیدن است.
خال زباد تختهٔ خاک اختراع‌ کیست
دل را خیال مهرهٔ این نرد می‌کند
هوش مصنوعی: کیست که اختراعی کرده و از خاک میخک می‌سازد؟ دل آدمی با دیدن زیبایی‌ها به بازی و نردبازی می‌افتد.
پر در تلاش خرمی این چمن مباش
افراط آب چهرهٔ گل زرد می‌کند
هوش مصنوعی: به هیچ وجه در تلاش افراطی برای زیبایی این باغ نباش، زیرا زیاد آب دادن به گل‌ها موجب زرد شدن رنگ آن‌ها می‌شود.
رم می‌خورد ز سایهٔ غیرت فسردگی
تمثال مرد آینه را مرد می‌کند
هوش مصنوعی: شخصی که تحت تأثیر محبت و غیرت قرار می‌گیرد، عشق و جذابیت را از خود خارج می‌کند و باعث می‌شود که تصویر واقعی‌اش در آینه نمایان شود. این اتفاق نشان‌دهنده‌ی تغییراتی است که در وجود او رخ می‌دهد و او را به سوی حقیقت می‌کشاند.
از می حذر کنید که این دشمن حیا
کاری که از ادب نتوان کرد می‌کند
هوش مصنوعی: از نوشیدن شراب پرهیز کنید زیرا این دشمن حیا، کارهایی را انجام می‌دهد که از روی ادب نمی‌توان انجام داد.
چینی علاج تشنگی حرص جاه نیست
آب سفال دل ز هوس سرد می‌کند
هوش مصنوعی: آب چینی نمی‌تواند عطش و نیاز به مقام و جاه را برطرف کند، بلکه فقط دل را از آرزوهای بی‌جا دور می‌کند.
زنگار اگرنه پردهٔ ناموس راز اوست
آیینه را خیال که شبگرد می‌کند
هوش مصنوعی: اگر زنگار روی آیینه نباشد، پرده‌ای از ناموس و راز اوست. خیال مانند شب‌گردی است که آیینه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
عزم فنا به شیشهٔ ساعت نهفته‌ایم
بیدل به پرده رفتن ماگرد می‌کند
هوش مصنوعی: ما عزم و ارادهٔ زوال و نابودی خود را در شیشهٔ ساعت قرار داده‌ایم، بیدل، برای رفتن ما به دنیای دیگر، زمان را به حرکت درمی‌آورد.

حاشیه ها

1398/04/07 20:07
احمد محمود امپراطور امپراطور

از می حذر کنید که این دشمن حیا
کاری که از ادب نتوان کرد می‌کند
حضرت بیدل رح

1398/04/07 21:07
m

شراب را چه گنه زانکه ابله ی نوشد
زبان به هرزه گشاید، دهد زدست ورق