گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۱۲

نگه در شبههٔ تحقیق من معذور می‌باشد
سراب آیینه‌ام آیینهٔ من دور می‌باشد
من‌ و ساز دکان خودفروشی‌ها، چه‌حرف‌است این
جنون این فضولی در سرمنصور می‌باشد
عذابی نیست ‌گر از خانه‌پردازی برون آیی
جهانی از غم طاق و سرا درگور می‌باشد
چه دارد آگهی غیر از قدح‌پیمایی حاجت
به قدر چشم واکردن نگه مخمور می‌باشد
معاش جاه بی‌عاجزکشی صورت نمی‌بندد
برات رزق شاهان بر دهان مور می‌باشد
علاج خارخار حرص ممکن نیست جز مردن
کفن این زخمها را مرهم‌ کافور می باشد
حذر از گوشهٔ چشمی ‌کزین یاران طمع‌ داری
نگاه اینجا چراغ خانهٔ زنبور می‌باشد
سراغ یک نگاه آشنا از کس نمی‌یابم
جهان‌چون‌نرگسستان بی‌تو شهر کور می‌باشد
در آن وادی که من دارم جنون شعله‌پروازی
اگر عنقاست محتاج پر عصفور می‌باشد
ترنگی نیست ‌کز شوقت نپیچد در دماغ من
سر عشاق چینی خانهٔ فغفور می‌باشد
ندارد ساز این کهسار جز خاموشی آهنگی
ز موسی پرس آوازی‌که شمع طور می‌باشد
خرابات یقین فرقی ندارد ظرف و مظروفش
می و مینا همان یک دانهٔ انگور می‌باشد
عبارت چیست غیر از اقتضای شوخی معنی
پری تا نیست پیدا شیشه هم مستور می‌باشد
سیاهی ریخت بر آیینهٔ ادراک ما بیدل
چراغ محفل تحقیق را این نور می‌باشد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نگه در شبههٔ تحقیق من معذور می‌باشد
سراب آیینه‌ام آیینهٔ من دور می‌باشد
هوش مصنوعی: در دنیای تردید و جستجوی حقیقت، تنها نگاهی به من معاف است، زیرا دریا در آینه نمودی از خود دارد و آینه نیز از من فاصله گرفته است.
من‌ و ساز دکان خودفروشی‌ها، چه‌حرف‌است این
جنون این فضولی در سرمنصور می‌باشد
هوش مصنوعی: من و ساز و کار حقه بازی‌ها چه کاره‌ایم، این جنون و این دخالت‌ها مربوط به منصور است.
عذابی نیست ‌گر از خانه‌پردازی برون آیی
جهانی از غم طاق و سرا درگور می‌باشد
هوش مصنوعی: اگر از محیط محدود خانه خارج شوی، عذابی نخواهی داشت و می‌بینی که جهانی از غم و مشکلات در دل‌ها و زندگی‌ها وجود دارد که به نوعی در حال نابودی است.
چه دارد آگهی غیر از قدح‌پیمایی حاجت
به قدر چشم واکردن نگه مخمور می‌باشد
هوش مصنوعی: این بیت به بیان این نکته می‌پردازد که آگاهی و دانش به تنهایی کافی نیست و بی‌ثمر است. از نگاه حقایق عمیق‌تر، نیاز به تجربه و شناخت واقعی وجود دارد. در واقع، گشودن چشمان در برابر زیبایی‌های زندگی و درک عمیق تجارب، از اهمیت بیشتری برخوردار است. زندگی باید از احساسات و تجربیات واقعی پر شود تا معنی و مفهوم واقعی آن به دست آید.
معاش جاه بی‌عاجزکشی صورت نمی‌بندد
برات رزق شاهان بر دهان مور می‌باشد
هوش مصنوعی: زندگی مرفه و خوشی‌های آن، بدون تلاش و کوشش امکان‌پذیر نیست و رزق و روزی افراد بزرگ و مهم، تنها به آنها اختصاص ندارد و حتی موجودات کوچکی مانند مورچه‌ها نیز از آن بهره‌مند می‌شوند.
علاج خارخار حرص ممکن نیست جز مردن
کفن این زخمها را مرهم‌ کافور می باشد
هوش مصنوعی: علاج آرزوها و خواهش‌های زیاد انسان ممکن نیست جز با مرگ. برای التیام زخم‌های ناشی از این حرص، استفاده از کافور به عنوان مرهم ضرورت دارد.
حذر از گوشهٔ چشمی ‌کزین یاران طمع‌ داری
نگاه اینجا چراغ خانهٔ زنبور می‌باشد
هوش مصنوعی: مواظب باش که به دنبال نگاه کردن به دوستانی نباشی که از تو انتظار دارند. زیرا در اینجا تنها نور و روشنایی متعلق به خانهٔ زنبورها وجود دارد.
سراغ یک نگاه آشنا از کس نمی‌یابم
جهان‌چون‌نرگسستان بی‌تو شهر کور می‌باشد
هوش مصنوعی: در این دنیا، مثل یک گل نرگس، بدون تو همه جا تاریک و نابینا شده است و هیچ‌کس را نمی‌توانم پیدا کنم که نگاهی آشنا به من بدهد.
در آن وادی که من دارم جنون شعله‌پروازی
اگر عنقاست محتاج پر عصفور می‌باشد
هوش مصنوعی: در آن سرزمینی که من دچار عشق و دیوانگی هستم، حتی اگر موجودی نادر و قدرتمند وجود داشته باشد، باز هم به کمک کوچکترین و ضعیف‌ترین ابزار نیازمند است.
ترنگی نیست ‌کز شوقت نپیچد در دماغ من
سر عشاق چینی خانهٔ فغفور می‌باشد
هوش مصنوعی: هیچ چیز مانند عشق تو در ذهن من پیچیدگی ایجاد نمی‌کند؛ عشق من به تو مانند گنجینه‌ای با ارزش است که در دل من جا گرفته است.
ندارد ساز این کهسار جز خاموشی آهنگی
ز موسی پرس آوازی‌که شمع طور می‌باشد
هوش مصنوعی: این کوه هیچ صدایی جز سکوت ندارد، از موسی بپرس که آیا صدایی از او می‌آید؛ چرا که شمع وجودش در حال خاموشی است.
خرابات یقین فرقی ندارد ظرف و مظروفش
می و مینا همان یک دانهٔ انگور می‌باشد
هوش مصنوعی: در میخانه، فرقی بین ظرف و محتوی آن نیست، زیرا هم شراب و هم ظرف آن در حقیقت یک چیز به شمار می‌آیند، مثل یک دانه انگور که هم میوه و هم مقصود است.
عبارت چیست غیر از اقتضای شوخی معنی
پری تا نیست پیدا شیشه هم مستور می‌باشد
هوش مصنوعی: شاید بتوان گفت که این احساس و شوخی تنها از ویژگی‌های ذات معنای لطیف و زیبای وجود انسان حکایت می‌کند. در این میان، آنچه به وضوح دیده نمی‌شود، مانند شیشه‌ای که پوشیده است، نشانگر سطحی از پنهان بودن و زیبایی درون نیز است.
سیاهی ریخت بر آیینهٔ ادراک ما بیدل
چراغ محفل تحقیق را این نور می‌باشد
هوش مصنوعی: درک و فهم ما تحت تأثیر افکار و تصورات منفی قرار گرفته است، اما این نور آگاهی و علم است که می‌تواند راه را روشن کند و ما را به حقیقت نزدیک کند.