بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۱۲۱۱
در این خرابه نه دشمن نه دوست می‌باشد
به هرچه وارسی آنجاکه اوست می‌باشد
به رنج شبهه مفرسا که حرف مکتب عشق
در آن جریده که بی‌پشت و رو‌ست می‌باشد
غم جدایی اسباب می‌خورد همه کس
همیشه نان تعلق دو پوست می‌باشد
تلاش فطرت دون غیر خودنمایی نیست
دماغ آبله آماس دوست می‌باشد
ز بس‌که نسخهٔ تحقیق ما پریشان است
نظر به‌کاشغر و دل به خوست می‌باشد
غبار معبد تقوا به باده ده کانجا
کمال صدق و صفا تا وضوست می‌باشد
تو لفظ، مغتنم انگار، فکر معنی چیست
که مغزها همه محتاج پوست می‌باشد
جبین ز سجده ندزدی که سربلندی شرم
به عالمی‌که زمین روبروست می‌باشد
ز تازه‌رویی اخلاق نگذری بیدل
بهار تا اثر رنگ و بوست می‌باشد
غزل شمارهٔ ۱۲۱۰: نیام تیغ عالمگیر مستی موج می باشدغزل شمارهٔ ۱۲۱۲: نگه در شبههٔ تحقیق من معذور می‌باشد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در این خرابه نه دشمن نه دوست می‌باشد
به هرچه وارسی آنجاکه اوست می‌باشد
هوش مصنوعی: در این ویرانه نه کسی به عنوان دشمن وجود دارد و نه دوستی. هر چیزی را که بررسی کنی، به همان محلی که او هست می‌رسی.
به رنج شبهه مفرسا که حرف مکتب عشق
در آن جریده که بی‌پشت و رو‌ست می‌باشد
هوش مصنوعی: به زحمت و مشکلاتی که در شب وجود دارد توجه کن، چراکه سخن درباره عشق در این شرایط بی‌پایه و بدون پشتوانه است.
غم جدایی اسباب می‌خورد همه کس
همیشه نان تعلق دو پوست می‌باشد
هوش مصنوعی: غم جدایی همیشه باعث ناراحتی و رنجش انسان‌ها می‌شود و انسان‌ها به نوعی به این احساس وابسته هستند. در واقع، وابستگی‌ها و تعلقات مادی می‌توانند منبع این غم و درد باشند.
تلاش فطرت دون غیر خودنمایی نیست
دماغ آبله آماس دوست می‌باشد
هوش مصنوعی: تلاش طبیعی انسان بدون اینکه به دیگران نمایش داده شود، نیست. احساس سرخوشی و افتخار فقط به خاطر وابستگی و رابطه با دوست است.
ز بس‌که نسخهٔ تحقیق ما پریشان است
نظر به‌کاشغر و دل به خوست می‌باشد
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه تحقیقات ما خیلی نامنظم و در هم‌وبرهم است، نگاه‌مان به کاشغر است و دل‌مان به خوست تعلق دارد.
غبار معبد تقوا به باده ده کانجا
کمال صدق و صفا تا وضوست می‌باشد
هوش مصنوعی: غبار معبد تقوا را با شراب پاک کن، زیرا که در آنجا کمال صداقت و پاکی وجود دارد و تا زمانی که وضو نباشد، هیچ‌چیز نمی‌تواند از این کمال بهره‌مند شود.
تو لفظ، مغتنم انگار، فکر معنی چیست
که مغزها همه محتاج پوست می‌باشد
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که مفاهیم و کلمات در ظاهر خود بسیار ارزشمند هستند، اما باید به عمق معنا و محتوای آن‌ها توجه کنیم. در واقع، مغزها یا تفکرات انسانی به نوعی به پوسته یا فرم ظاهری کلمات وابسته‌اند و نیاز دارند تا از این لایه‌های سطحی فراتر رفته و به درک عمیق‌تر بپردازند.
جبین ز سجده ندزدی که سربلندی شرم
به عالمی‌که زمین روبروست می‌باشد
هوش مصنوعی: سرت را از سجده برنتیاز و سربلندی خودت را در مقابل آنهایی که در زمین هستند، به خجالت نینداز.
ز تازه‌رویی اخلاق نگذری بیدل
بهار تا اثر رنگ و بوست می‌باشد
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و تازگی، بیدل، انسان باید از عطر و رنگ بهار لذت ببرد و از زندگی و احساسات خوب آن بهره‌مند شود.