گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۰۳

محو طلبت گردی اگر داشته باشد
آن سوی جهان عرض سحر داشته باشد
دل آیهٔ فتحی است ز قرآن محبت
زیر و زبر زخمی اگر داشته باشد
از شعلهٔ هم نسبتی لعل تو آب است
هر چند که یاقوت جگر داشته باشد
ما و من وحدت‌نگهان غیرتویی نیست
این رشته محالست دو سر داشته باشد
آن راکه زکیفیت چشمت نظری نیست
از بیخبریها چه خبر داشته باشد
چشم تر ما نیز همان مرکز حسن است
چون آینه‌گر پاس نظر داشته باشد
از طینت ظالم نتوان خواست مروت
شمشیر کجا آب گهر داشته باشد
امروز دم کر و فر خواجه بلند است
البته که این سگ دو سه خر داشته باشد
سوز دلم از گریه چرا محو نگردید
بر آتش اگر آب ظفر داشته باشد
سیلاب سرشکم همه گر یک مژه بالد
تا خانهٔ خورشید خطر داشته باشد
افسانهٔ هنگامهٔ اوهام مپرسید
شامی‌که ندارم چه سحر داشته باشد
بیدل من و آن ناله از عجز رسایی
در نقش قدم‌گرد اثر داشته باشد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

محو طلبت گردی اگر داشته باشد
آن سوی جهان عرض سحر داشته باشد
هوش مصنوعی: اگر به دنبال محبوب خود باشی، حتی اگر در دورترین نقطه جهان باشد، به آسانی می‌توانی او را درک کنی و احساس کنی که لحظاتی جادویی و سحرآمیز را تجربه می‌کنی.
دل آیهٔ فتحی است ز قرآن محبت
زیر و زبر زخمی اگر داشته باشد
هوش مصنوعی: دل نشانه‌ای از پیروزی است که از آیات محبت الهی نشأت می‌گیرد و اگر دلی زخمی یا رنجیده باشد، این احساسات را به خوبی نشان می‌دهد.
از شعلهٔ هم نسبتی لعل تو آب است
هر چند که یاقوت جگر داشته باشد
هوش مصنوعی: شعله‌ای که به لعل تو نسبت دارد، به مانند آبی است که از آن پیدا می‌شود، هرچند که یاقوت هم دارای جواهرات درون خود باشد.
ما و من وحدت‌نگهان غیرتویی نیست
این رشته محالست دو سر داشته باشد
هوش مصنوعی: ما و تو در حقیقت واحدیم و چیزی جز تو وجود ندارد. این ارتباط به گونه‌ای است که نمی‌تواند دو طرف داشته باشد؛ زیرا چنین چیزی منطقی نیست.
آن راکه زکیفیت چشمت نظری نیست
از بیخبریها چه خبر داشته باشد
هوش مصنوعی: کسی که از زیبایی چشمانت نابینا است، چگونه می‌تواند از بی‌خبری‌ها اطلاعاتی داشته باشد؟
چشم تر ما نیز همان مرکز حسن است
چون آینه‌گر پاس نظر داشته باشد
هوش مصنوعی: چشم خیس ما هم خود همان منبع زیبایی است، مانند آینه‌ای که باید به نگاه دیگران اهمیت بدهد.
از طینت ظالم نتوان خواست مروت
شمشیر کجا آب گهر داشته باشد
هوش مصنوعی: از طبیعت ستمگر نمی‌توان انتظار خصیصه‌های انسانی و شرافت داشت. چگونه ممکن است که از شمشیری که به چیزی غیر از جنگیدن عادت دارد، به دنبال زیبایی و نیکویی باشیم؟
امروز دم کر و فر خواجه بلند است
البته که این سگ دو سه خر داشته باشد
هوش مصنوعی: امروز سر و صدا و هیاهوی خواجه بالا گرفته است، پس مشخص است که این شخص ممکن است چندین شغل یا منبع درآمد داشته باشد.
سوز دلم از گریه چرا محو نگردید
بر آتش اگر آب ظفر داشته باشد
هوش مصنوعی: دل من از گریه به شدت می‌سوزد و این سوختگی چرا خاموش نمی‌شود؟ آیا بر آتش، آب پیروزی تأثیری ندارد؟
سیلاب سرشکم همه گر یک مژه بالد
تا خانهٔ خورشید خطر داشته باشد
هوش مصنوعی: اگر حتی تنها یک قطره از اشک من به مژگانم بچسبد، به خانه‌ی خورشید (خوشبختی یا عشق) راه پیدا می‌کند و موانع را خواهد شکست.
افسانهٔ هنگامهٔ اوهام مپرسید
شامی‌که ندارم چه سحر داشته باشد
هوش مصنوعی: از من دربارهٔ داستان‌های خیالی و تصوراتی که در ذهن می‌آورم نپرسید، چون شبی که ندارم، نمی‌تواند جادوی خاصی داشته باشد.
بیدل من و آن ناله از عجز رسایی
در نقش قدم‌گرد اثر داشته باشد
هوش مصنوعی: من بی‌خبر از خودم هستم و آن ناله‌ای که از ناتوانی من برخاسته، شاید در زندگی دیگران اثر بگذارد.