بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۱۰۹۱
آگاهی از خیال خودم بی‌نیاز کرد
خود را ندید آینه تا چشم باز کرد
نعل جهان در آتش فکر سلامت است
آن شعله آرمید که مشق گداز کرد
چون آه کرد رهگذر ناامیدی‌ام
هرکس ز پا نشست مرا سرفراز کرد
کو زحمت فراق و کدام انبساط وصل
زین جور آنچه کرد به ما امتیاز کرد
کلفت‌زدای کینهٔ دل‌ها تواضع است
زین تیشه می‌توان گره سنگ باز کرد
حیرت مقیم خانهٔ آیینه است و بس
نتوان به روی ما در دل‌ها فراز کرد
داغم ز سایهای که به طوف سجود او
پای طلب ز نقش جبین نیاز کرد
شابت قیام و شیب رکوع و فنا سجود
در هستی و عدم نتوان جز نماز کرد
زین گلستان به حیرت شبنم رسیده‌ام
باید دری به خانهٔ خورشید باز کرد
در پرده بود صورت موهوم هستی‌ام
آیینهٔ خیال تو افشای رازکرد
بر زندگی‌ست بار گرانجانی‌ام هنوز
قد دو تا مرا خم ابروی ناز کرد
گامی نبود بیش ره مقصد فنا
این رشته را نفس به کشاکش دراز کرد
معنی نمای چهره مقصود نیستی ست
بیدل مرا گداختن آیینه‌سازکرد
غزل شمارهٔ ۱۰۹۰: عشق مطرب‌زاده‌ای بر ساز و تقوا زور کردغزل شمارهٔ ۱۰۹۲: گرد مرا تحیّر، صبح جنون سبق کرد
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آگاهی از خیال خودم بی‌نیاز کرد
خود را ندید آینه تا چشم باز کرد
هوش مصنوعی: آگاهی از خواب و خیالاتم باعث شد که به خودم نیازی نداشته باشم و وقتی چشمم را باز کردم، آینه را ندیدم.
نعل جهان در آتش فکر سلامت است
آن شعله آرمید که مشق گداز کرد
هوش مصنوعی: جهان مانند یک نعل در آتش تفکر و اندیشه است و تنها شعله‌ای که آرام گرفته، آن شعله‌ای است که به تغییر و تحول پرداخته است.
چون آه کرد رهگذر ناامیدی‌ام
هرکس ز پا نشست مرا سرفراز کرد
هوش مصنوعی: زمانی که کسی از ناامیدی من آه می‌کشد، هر کسی که در برابر من تسلیم می‌شود، باعث می‌شود که من احساس سربلندی و عزت کنم.
کو زحمت فراق و کدام انبساط وصل
زین جور آنچه کرد به ما امتیاز کرد
هوش مصنوعی: کدام درد جدایی و کدام شادی دیدار، این وضعیت ما را از هم متمایز کرده است.
کلفت‌زدای کینهٔ دل‌ها تواضع است
زین تیشه می‌توان گره سنگ باز کرد
هوش مصنوعی: تواضع و فروتنی می‌توانند کینه و دشمنی‌های در دل‌ها را از بین ببرند. با این روحیه، می‌توان مشکلات و سختی‌ها را که به نظر غیرقابل حل می‌آیند، برطرف کرد.
حیرت مقیم خانهٔ آیینه است و بس
نتوان به روی ما در دل‌ها فراز کرد
هوش مصنوعی: حیرت همیشه در دل و ذهن ما وجود دارد و نمی‌توان آن را به راحتی از چهره‌مان پنهان کرد.
داغم ز سایهای که به طوف سجود او
پای طلب ز نقش جبین نیاز کرد
هوش مصنوعی: من دردی دارم از سایهای که به خاطر تو به شدت به خاک افتاده و در آرزوی نزدیک شدن به تو، به زانو درآمده است.
شابت قیام و شیب رکوع و فنا سجود
در هستی و عدم نتوان جز نماز کرد
هوش مصنوعی: در شب بیداری و در حالت ایستاده در برابر خدا، و در هنگام خم شدن و در لحظه سجود که تجلی فنا و وجود در عالم است، تنها کار قابل انجام، عبادت و نماز است.
زین گلستان به حیرت شبنم رسیده‌ام
باید دری به خانهٔ خورشید باز کرد
هوش مصنوعی: از این باغ زیبا و شگفت‌انگیز، به حالت شگفتی و حیرت در برابر شبنم‌ها رسیده‌ام. باید راهی به سوی روشنایی و نور ایجاد کنم تا به حقیقت و اصل زندگی برسم.
در پرده بود صورت موهوم هستی‌ام
آیینهٔ خیال تو افشای رازکرد
هوش مصنوعی: وجود نامشخص و ناپیدای من در پرده‌ای پنهان بود، اما تصویر خیالی تو رازها را به‌ظاهر آورد.
بر زندگی‌ست بار گرانجانی‌ام هنوز
قد دو تا مرا خم ابروی ناز کرد
هوش مصنوعی: بار سنگینی بر دوش من است که هنوز بر روی زندگی‌ام حس می‌شود. دوست دارم به خاطر زیبایی و ناز ابروهایش احساس تسلیم بکنم.
گامی نبود بیش ره مقصد فنا
این رشته را نفس به کشاکش دراز کرد
هوش مصنوعی: هر قدمی که برداشتیم به مقصد زوال نزدیک‌تر شد. نفس یا زندگی ما، با تلاش و کشمکش طولانی، این مسیر را ادامه داد.
معنی نمای چهره مقصود نیستی ست
بیدل مرا گداختن آیینه‌سازکرد
هوش مصنوعی: ظاهر چهره در حقیقت هدف نیست، بیدل، من را در آتش سوزاندن، به مانند آینه‌ساز کردن است.
حاشیه ها
1391/09/10 10:12
ناشناس
ای رشته را نفس به کشاکش دراز کرد
درست
این رشته را نفس به کشاکش دراز کرد
1399/03/21 20:05
تیمور ناصری
«زین» گلستان به حیرت شبنم رسیده «ام»
1401/01/27 06:03
قطره بقایی
بیت ۸ و ۹ و ۱۲ مشکل املایی دارد
۱۲ این رشته را نفس...
۹ زین گلسِتان به حیرَتِ شبنم رسیده ایم
۸ بیت هشتم احتمالا.....
1401/01/27 06:03
قطره بقایی
بیت ۸ ممکن اشتباه دارد
بیت ۹ زین گلسِتان به خیرَت شبنم رسیده ایم
بیت ۱۲ این رشته ....