بیدل دهلویغزل شمارهٔ ۱۰۸۷
از تغافل‌زدنی ترک سبب باید کرد
روز خود را به غبار مژه شب باید کرد
گرد وارستگی‌ِ کوی فنا باید بود
خاک در دیدهٔ اندوه طرب باید کرد
همچو آیینه اگر دست دهد صافی دل
جوهر ناطقه شیرازهٔ لب باید کرد
کهنه مشق خط امواج سرابیم همه
عینک از آبلهٔ پای طلب باید کرد
اشک اگر شیشه از این دست بهم برچیند
مژه را روکش بازار حلب باید کرد
تا شود طبع تو آیینهٔ تحقیق وفا
خلق را صیقل زنگار غضب باید کرد
دم صبحی مگر افسون تباشیر دمد
شمع ما را همه شب خدمت تب باید کرد
دیده‌ای را که چمن‌پرور دیدار تو نیست
به تماشای گل و لاله ادب باید کرد
آنقدر شیفتهٔ نرگس خمّار توام
که ز خاکم به قدح آب عنب باید کرد
یک تحیر دو جهان در نظرت می‌سوزد
آتش از خانهٔ آیینه طلب باید کرد
دل و دانش همه در عشق بتان باید باخت
خویش را بیدل دیوانه لقب باید کرد
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از تغافل‌زدنی ترک سبب باید کرد
روز خود را به غبار مژه شب باید کرد
هوش مصنوعی: برای نادیده گرفتن علت بایستی دلایل را کنار گذاشت و روز را باید به گرد و غبار شب تبدیل کرد.
گرد وارستگی‌ِ کوی فنا باید بود
خاک در دیدهٔ اندوه طرب باید کرد
هوش مصنوعی: برای رسیدن به مرحله‌ای از آزادی و رهایی در زندگی، باید به زوال و فنا نگاه کرد و در دل، برغم غم و اندوه، شادی را تجربه نمود.
همچو آیینه اگر دست دهد صافی دل
جوهر ناطقه شیرازهٔ لب باید کرد
هوش مصنوعی: اگر دل مانند یک آیینه صاف باشد، باید جوهر کلام را از لب‌ها بیرون آورد و به درستی بیان کرد.
کهنه مشق خط امواج سرابیم همه
عینک از آبلهٔ پای طلب باید کرد
هوش مصنوعی: ما در دنیای پر تغییر و فریبندگی مانند سراب‌ها هستیم و برای دیدن حقیقت، باید با دقت و تأمل، خود را از زوایای مختلف تحلیل کنیم.
اشک اگر شیشه از این دست بهم برچیند
مژه را روکش بازار حلب باید کرد
هوش مصنوعی: اگر اشک و احساسات انسانی به شکل شیشه ظاهر شوند، باید با مژه‌هایی که به زیبایی و بازار حلب شباهت دارد، آنها را پوشاند یا محافظت کرد. این به نوعی به معنای این است که باید احساسات و زخم‌های عاطفی را در جایی محفوظ نگه داریم و از آنها به خوبی مراقبت کنیم.
تا شود طبع تو آیینهٔ تحقیق وفا
خلق را صیقل زنگار غضب باید کرد
هوش مصنوعی: برای اینکه ذاتی تو به حقیقت وفاداری روشن شود، باید از زنگار خشم پاکسازی شوی.
دم صبحی مگر افسون تباشیر دمد
شمع ما را همه شب خدمت تب باید کرد
هوش مصنوعی: در صبحگاه، شاید جادو یا زیبایی سحر شروع شود، پس باید تمام شب برای آرامش و روشنایی دل خود تلاش کرد.
دیده‌ای را که چمن‌پرور دیدار تو نیست
به تماشای گل و لاله ادب باید کرد
هوش مصنوعی: اگر کسی را که زیبایی تو را نمی‌بیند، بنگری، باید به تماشای گل و لاله توجه کند و آنها را به احترام نگاه کند.
آنقدر شیفتهٔ نرگس خمّار توام
که ز خاکم به قدح آب عنب باید کرد
هوش مصنوعی: آنقدر مجذوب زیبایی و فریبایی تو هستم که برای نشان دادن عشق و علاقه‌ام، حتی از خاکم هم به قدح شراب تبدیل می‌شوم.
یک تحیر دو جهان در نظرت می‌سوزد
آتش از خانهٔ آیینه طلب باید کرد
هوش مصنوعی: در نگاه تو، حیرتی است که دو جهان را در بر می‌گیرد و این احساس به گونه‌ای است که مانند آتشی می‌سوزد. برای این احساس، باید درون خانهٔ آیینه، چیزی را جستجو کرد.
دل و دانش همه در عشق بتان باید باخت
خویش را بیدل دیوانه لقب باید کرد
هوش مصنوعی: در عشق معشوقان، دل و عقل را باید فدای خود کرد و کسی که در این راه تسلیم شود، باید او را دیوانه نامید.
حاشیه ها
1389/08/04 12:11
منصور محمدزاده
خواهشمند است مورد زیر را اصلاح فرمایید:
نادرست:
آنقدر شیفتهٔ نرگس خمّار توام
که.ز خاکم به قدح آب عنب باید کرد
درست:
آنقدر شیفتهٔ نرگس خمّار توام
که ز خاکم به قدح آب عنب باید کرد
1391/06/31 20:08
مهدی
لطفا اصلاح فرمایید :
گرد وارستگی‌کوی فنا باید بود
خاک در دیدهٔ اندوه طرب باید کرد