گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۵۳

حاشاکه مرا طعن‌کسان بر سقط آرد
چون خامه قط تازه خورد حسن خط آرد
داغ است دل ساده زتشنیع تکلف
بر مهمله‌ها خرده‌گسرفتن نقط آرد
ما عجزپرستان همه‌تن خط جبینیم
کم مشمر اگر سایه سجودی فقط آرد
کیفیت تحقیق ز خامش‌نفسان پرس
ماهی مگر اینجا خبر از قعر شط آرد
عمری‌ست‌که ما منتظران چشم به راهیم
تا قاصد امید زحسبنش چه خط آرد
تقلید تری می‌کشد از دعوی تحقیق
کشتی چه خیال‌ست که پرواز بط آرد
بیدل حذر از خیره‌سری کز رگ گردن
بر صحت هر حرف چو لکنت غلط آرد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حاشاکه مرا طعن‌کسان بر سقط آرد
چون خامه قط تازه خورد حسن خط آرد
هوش مصنوعی: نمی‌توانم به توهین‌های دیگران درباره‌ی خودم توجه کنم، زیرا وقتی قلم تازه‌ای به دست می‌گیرم، زیبایی خطم همه چیز را فراموش می‌کند.
داغ است دل ساده زتشنیع تکلف
بر مهمله‌ها خرده‌گسرفتن نقط آرد
هوش مصنوعی: دل پاک و ساده به خاطر بدگویی‌ها می‌سوزد؛ وقتی که از روی تظاهر به مسائلی بی‌اهمیت توجه می‌کنند و به آن‌ها ایراد می‌گیرند.
ما عجزپرستان همه‌تن خط جبینیم
کم مشمر اگر سایه سجودی فقط آرد
هوش مصنوعی: ما افرادی هستیم که از ناتوانی‌های خود آگاهیم و هرچند ممکن است در ظاهر ضعیف به نظر برسیم، اما اگر تنها یک سایه از سجده‌مان هم به نمایش گذاشته شود، باید آن را قدر بدانید.
کیفیت تحقیق ز خامش‌نفسان پرس
ماهی مگر اینجا خبر از قعر شط آرد
هوش مصنوعی: سختی و کیفیت تحقیق را از افرادی که از درک عمیق بی‌بهره‌اند، نپرس؛ زیرا آیا ممکن است که اطلاعات صحیحی درباره عمق رودخانه به ما بدهند؟
عمری‌ست‌که ما منتظران چشم به راهیم
تا قاصد امید زحسبنش چه خط آرد
هوش مصنوعی: مدت زیادی است که ما منتظریم و چشم به راه هستیم تا پیام‌آور امید چه خبری برای ما بیاورد.
تقلید تری می‌کشد از دعوی تحقیق
کشتی چه خیال‌ست که پرواز بط آرد
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به این موضوع اشاره دارد که تقلید از دیگران می‌تواند ما را به سمت باورهای نادرست و خیالی هدایت کند. در واقع، این فکر که می‌توانیم تنها با تقلید به حقیقت برسیم، نوعی خطاست. مانند این است که پرنده‌ای که به درستی پرواز نمی‌کند، تصور کند که می‌تواند به آسانی قدرت پرواز را بدست آورد. در نهایت، به این معناست که باید به درون خود نگاه کنیم و به جای تقلید، به سیر و سلوک واقعی بپردازیم.
بیدل حذر از خیره‌سری کز رگ گردن
بر صحت هر حرف چو لکنت غلط آرد
هوش مصنوعی: احتیاط کن از خودبینی، زیرا گاهی ممکن است به راحتی در درک درست کلمات دچار اشتباه شوی.

حاشیه ها

1389/08/04 12:11
منصور محمدزاده

خواهشمند است مورد زیر را اصلاح فرمایید:
نادرست:
بیدل حذر از خیره‌سری کز رک‌کردن
بر صحت هرحرف چو لکنت غلط آرد
درست:
بیدل حذر از خیره‌سری کز رگ ‌گردن
بر صحت هر حرف چو لکنت غلط آرد