گنجور

شمارهٔ ۱۰

فلک را عهد بس نااستوار است
همه کار جهان ناپایدارست
بیا کس کز پی یک روزه راحت
بمانده روز و شب در انتظارست
هوایی دارد و آبی زمانه
که با طبع طرب ناسازگارست
رفیق یک نشاطش صد نهیب است
رقیب یک گلش صد نوک خارست
به حق گفت آنکه بد گفت این جهان را
که الحق ناکس و ناحق گزارست
هر آنچ آید ز چرخ آسان بود لیک
فراق دوستان دشوار کارست
هر آنکو در میان دوستان نیست
ز شادیهای عالم بر کنارست
کسی کز همدم محرم جدا ماند
نپندارم که عیشش برقرارست
کسی کو خوشدلی جوید ز گردون
به نزدیک خرد ناهوشیارست
که او در جامه نیلی بدین سان
از آن وقتست کو هم سوگوارست
بسا هم صحبت همدم که گفتم
که کار ما ازو همچون نگارست
کنون رفتند و بگذشتند از آن سان
کزو ما را غم دل یادگارست
قراری نیست احوال جهان را
و گر ملک جهان داالقرار است
جهانی را که می بینی به صورت
برون خرما درون سو نوک خارست
بد و نیک جهان هم مختصر به
که بی شک راحت اندر اختصارست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فلک را عهد بس نااستوار است
همه کار جهان ناپایدارست
هوش مصنوعی: آسمان به هیچ وجه ثابت و پایدار نیست و تمام امور دنیا نیز ناپایدار و تغییرپذیرند.
بیا کس کز پی یک روزه راحت
بمانده روز و شب در انتظارست
هوش مصنوعی: بیا کسی که بخاطر یک روز آسایش، روز و شب را در انتظار گذرانده است.
هوایی دارد و آبی زمانه
که با طبع طرب ناسازگارست
هوش مصنوعی: این زمانه حال و هوایی دارد و رنگ و بویی مانند آسمان، اما با روحیه شاداب و خوشحال سازگار نیست.
رفیق یک نشاطش صد نهیب است
رقیب یک گلش صد نوک خارست
هوش مصنوعی: دوستی یک دلگرمی و شادابی است که تاثیری عمیق بر روح و روان دارد، ولی دشمنی تنها به زخم و آزار می‌رسد و برای هر خوبی، آسیب و درد به همراه دارد.
به حق گفت آنکه بد گفت این جهان را
که الحق ناکس و ناحق گزارست
هوش مصنوعی: آنکه درباره این دنیا بد گفته، حقیقت را گفته است؛ زیرا واقعاً این جهان بی‌کیفیت و ناحق است.
هر آنچ آید ز چرخ آسان بود لیک
فراق دوستان دشوار کارست
هوش مصنوعی: هر چیزی که از تقدیر و سرنوشت به آسانی به دست بیاید، مشکلی ندارد، اما دوری از دوستان بسیار سخت و دشوار است.
هر آنکو در میان دوستان نیست
ز شادیهای عالم بر کنارست
هوش مصنوعی: هر کسی که در میان دوستان خود نیست، از خوشی‌های زندگی دور است.
کسی کز همدم محرم جدا ماند
نپندارم که عیشش برقرارست
هوش مصنوعی: کسی را که از همراه و دوست نزدیکش جدا شده، نمی‌توانم بپندارم که حال و روزش خوب و خوش است.
کسی کو خوشدلی جوید ز گردون
به نزدیک خرد ناهوشیارست
هوش مصنوعی: کسی که به دنبال خوشی و خوشدلی از دنیای外 است، در واقع به عقل و خرد نزدیک نیست و در حقیقت نادان به شمار می‌آید.
که او در جامه نیلی بدین سان
از آن وقتست کو هم سوگوارست
هوش مصنوعی: او در لباس نیلی رنگ به این صورت از زمانی است که همچنان در حال سوگواری است.
بسا هم صحبت همدم که گفتم
که کار ما ازو همچون نگارست
هوش مصنوعی: بسیاری از همصحبتان و همراهان را دیده‌ام که وقتی از کارهایمان صحبت می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که کار ما به زیبایی و دلنشینی شمایل یک نگار است.
کنون رفتند و بگذشتند از آن سان
کزو ما را غم دل یادگارست
هوش مصنوعی: اکنون آنها رفتند و با خود خاطراتی از ما را بردند که دل‌مان را غمین کرده است.
قراری نیست احوال جهان را
و گر ملک جهان داالقرار است
هوش مصنوعی: وضعیت جهان پایدار نیست و اگرچه دنیا به نظر می‌رسد که به ثبات رسیده، اما در واقع چنین نیست.
جهانی را که می بینی به صورت
برون خرما درون سو نوک خارست
هوش مصنوعی: دنیا که می‌بینی ظاهری زیبا و خوش‌رنگ دارد، اما باطن آن پر از درد و رنج است.
بد و نیک جهان هم مختصر به
که بی شک راحت اندر اختصارست
هوش مصنوعی: نیک و بد این دنیا در نهایت مختصر و کوتاه هستند؛ پس به طور یقین، آرامش و راحتی در سادگی و اختصار است.