گنجور

تا کی و تا چند؟

ای وطن‌خواهان‌سرگشته وحیران‌تاچند؟
بدگمان‌ و دو دل و سر به گریبان‌ تا چند
کشور دارا، نادار و پریشان تا چند؟
گنج کیخسرو در چنگ رضاخان‌ تا چند
ملک افریدون پامال ستوران تا چند؟
...
...
...
...
ای عجب دانا، بازیچهٔ نادان تا چند؟
...
...
...
...
بهر نانی دل یک طائفه بریان تا چند؟
یارب این کینه و این ظلم دمادم تاکی
دل ایرانی‌، آماجگه غم تا کی
پشت احرار به پیش سفها خم تاکی
ظلم ضحاکان‌، در مملکت جم تا کی
سلطهٔ دیوان در ملک‌سلیمان تا چند؟
تا به کی شحنه و یارانش نمایند ستم
چند ملت را دوشند، بمانند غنم
آن یک ازپرخوری و فربهی آورده ورم
وآن دگر از غلیان خون‌، گردیده دژم
مابقی لاغر، همچون نی غلیان تا چند؟
...
...
...
...
تیغ بهرام درین زاویه پنهان تا چند؟
محتسب راهزن و شحنه کمند انداز است
جیش‌،‌ غارتگر و سرخیل‌ سپه جانباز است
ره به هر بدگهری‌، بدکهران را باز است
لوحش‌الله که به‌ هر حسن وطن‌ ممتاز است
زین‌ سپس‌ ناشدنش روضهٔ‌ رضوان تا چند؟
حفظ ناموس به هرجا شرف نظمیه است
شرف و ناموس اینجا، هدف نظمیه است
صف آدم کشی وننگ‌، صف نظمیه است
اختیار شه و کشور به کف نظمیه است
نشده ری کف خاکستر از ایشان تا چند؟
باید از ملت‌، مردی بدر آید چاک
یابد از دور فلک‌، طالع و هوش و ادراک
انقلاب است که آرد گهری چونین پاک
تا صدف گیرد چونین گهری را ز افلاک
دیر باریدن آن ژالهٔ نیسان تا چند؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: مسمط
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای وطن‌خواهان‌سرگشته وحیران‌تاچند؟
بدگمان‌ و دو دل و سر به گریبان‌ تا چند
هوش مصنوعی: ای کسانی که برای وطن نگران و در تلاش هستید، تا کی در سردرگمی و تردید به سر می‌برید؟ چرا هنوز دچار بدگمانی و دلشوره هستید و سر به گریبانی می‌گذارید؟
کشور دارا، نادار و پریشان تا چند؟
گنج کیخسرو در چنگ رضاخان‌ تا چند
هوش مصنوعی: آیا این وضعیت نابرابری و پریشانی مردم در کشور دارای ثروت و قدرت، تا کی ادامه خواهد داشت؟ ثروت و گنج‌های بزرگ کیخسرو در دستان رضاخان، تا چه زمانی باقی خواهد ماند؟
ملک افریدون پامال ستوران تا چند؟
هوش مصنوعی: چقدر باید ظلم و ستم به انسان‌ها ادامه پیدا کند تا دیگر کافی باشد؟
...
...
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که این بیت به احساسات و تجربیات عمیق انسانی اشاره دارد. به نوعی از تلاطمات روحی و دل‌شکستگی سخن می‌گوید و نشان‌دهنده‌ی مبارزه با احساسات و سختی‌های زندگی است. استفاده از توصیفاتی زیبا و عاطفی، تصویرگری از رنج و عشق را به همراه دارد. در نهایت، این اثر به ما یادآوری می‌کند که زندگی پر از چالش و زیبایی است و هر تجربه‌ای، حال چه خوب و چه بد، بخشی از مسیر زندگی ماست.
...
...
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به حالتی دارد که در آن فرد یا گروهی در حال گذر از مشکلات و چالش‌ها هستند، اما با هدفی روشن و امید به آینده پیش می‌روند. آنها با قوت اراده و تلاش مستمر، به دنبال رسیدن به مقاصد خود هستند و از موانع نمی‌ترسند. تجربیات گذشته را پشت سر می‌گذارند و به سمت جلو حرکت می‌کنند.
ای عجب دانا، بازیچهٔ نادان تا چند؟
هوش مصنوعی: آیا جای تعجب نیست که یک فرد دانا همچنان برای نادانان بازیچه و دست‌دست تبدیل شده است؟ تا چه زمانی این وضعیت ادامه خواهد داشت؟
...
...
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که در یادگیری و تجربه‌ای خاص به مهارت‌های لازم رسیده است، می‌تواند به راحتی از آن استفاده کند و به موفقیت‌های بزرگ‌تری دست یابد.
...
...
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در یک موقعیت خاص، شخص به نوعی احساس تنهایی و isolation می‌کند، و این تجربه‌ی احساسی ممکن است به دلیل دوری از دیگران یا عدم ارتباط عاطفی با آن‌ها باشد. در این حال، این احساس می‌تواند به درک عمیق‌تری از خود و دنیای اطراف منجر شود.
بهر نانی دل یک طائفه بریان تا چند؟
هوش مصنوعی: تا کی باید به خاطر لقمه‌ای نان، دل یک گروه را بشکنیم و رنج و درد برای آن‌ها ایجاد کنیم؟
یارب این کینه و این ظلم دمادم تاکی
دل ایرانی‌، آماجگه غم تا کی
هوش مصنوعی: ای خدای من، این کینه و ظلم که همیشه بر ما سایه افکنده، تا کی همچنان دل مردم ایران باید در معرض اندوه و درد باشد؟
پشت احرار به پیش سفها خم تاکی
ظلم ضحاکان‌، در مملکت جم تا کی
هوش مصنوعی: این شعر به انتقاد از ظلم و ستم در جامعه اشاره دارد. شاعر به نارضایتی و ناامیدی از وضعیت موجود اشاره می‌کند، به طوری که افراد نیکوکار و آزاداندیش تحت فشار و ستم قرار دارند و به سوی نابخردان و ظالمان سر خم می‌کنند. او از وضعیت دشوار زندگی در سرزمین جم سخن می‌گوید و از خود می‌پرسد که این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.
سلطهٔ دیوان در ملک‌سلیمان تا چند؟
هوش مصنوعی: سلطۀ دیوان بر ملک سلیمان تا کی ادامه خواهد داشت؟
تا به کی شحنه و یارانش نمایند ستم
چند ملت را دوشند، بمانند غنم
هوش مصنوعی: تا کی باید شاهد باشیم که شحنه و یارانش ظلم کنند بر ملت‌ها و آن‌ها را همچون گوسفند به باد دهند؟
آن یک ازپرخوری و فربهی آورده ورم
وآن دگر از غلیان خون‌، گردیده دژم
هوش مصنوعی: یک نفر به خاطر پرخوری و چاقی به حالت بیماری دچار شده و فرد دیگری به علت تلاطم و غلیان خون، به حالت اندوه و ناراحتی رسیده است.
مابقی لاغر، همچون نی غلیان تا چند؟
هوش مصنوعی: باقی‌مانده‌ها لاغر و نحیف هستند، مانند نی خاموشی که تا چه زمانی می‌تواند در این حالت بماند؟
...
...
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که باید آموخت تا به بیداری و آگاهی دست یافت. در واقع، برای رسیدن به فهم عمیق‌تر و بینش بهتر در زندگی، لازم است که ذهن خود را پرورش دهیم و به مسائل با دقت بیشتری بنگریم.
...
...
هوش مصنوعی: در زندگی، وقتی با مشکلات و موانع روبرو می‌شوی، باید به توانایی‌ها و قابلیت‌های خود ایمان داشته باشی و به جلو حرکت کنی. این ایمان می‌تواند راهگشا و امیدبخش باشد.
تیغ بهرام درین زاویه پنهان تا چند؟
هوش مصنوعی: تیغ بهرام در این گوشه پنهان چه زمانی نمایان خواهد شد؟
محتسب راهزن و شحنه کمند انداز است
جیش‌،‌ غارتگر و سرخیل‌ سپه جانباز است
هوش مصنوعی: محتسب مانند دزدی است که در کمین نشسته و در حال صید و شکار است. او به نوعی همانند یک فرمانده با اقتدار و سرسخت است که در تلاش برای تسلط و کنترل بر موقعیت‌ها می‌باشد.
ره به هر بدگهری‌، بدکهران را باز است
لوحش‌الله که به‌ هر حسن وطن‌ ممتاز است
هوش مصنوعی: راه رسیدن به هر بدعقیده‌ای باز است، اما دیوانگی آن‌ها توسط لوح الهی محفوظ مانده و در هر جایی که خوبی باشد، برتری وجود دارد.
زین‌ سپس‌ ناشدنش روضهٔ‌ رضوان تا چند؟
هوش مصنوعی: از این به بعد، تا کی در باغ بهشت به وجود نیامدنش باید صبر کنیم؟
حفظ ناموس به هرجا شرف نظمیه است
شرف و ناموس اینجا، هدف نظمیه است
هوش مصنوعی: حفظ آبرو و احترام به ناموس در هر جا ارزشی دارد و در این مکان نیز، شرف و ناموس در اولویت قرار دارند و هدف اصلی نظم و قانونگذاری به شمار می‌رود.
صف آدم کشی وننگ‌، صف نظمیه است
اختیار شه و کشور به کف نظمیه است
هوش مصنوعی: در صف آدم‌کشی و شرم، نظم و ترتیب کشف می‌شود. انتخاب شهر و کشور به دست نیروهای نظمیه است.
نشده ری کف خاکستر از ایشان تا چند؟
هوش مصنوعی: آیا تا به حال شده که از این افراد، خاکستر و نشانی باقی نمانده باشد؟
باید از ملت‌، مردی بدر آید چاک
یابد از دور فلک‌، طالع و هوش و ادراک
هوش مصنوعی: باید از میان مردم، فردی برآید که از دور دست‌های آسمان، سرنوشت و هوش و درک را به دست آورد.
انقلاب است که آرد گهری چونین پاک
تا صدف گیرد چونین گهری را ز افلاک
هوش مصنوعی: انقلاب باعث می‌شود که گوهری با این پاکی به وجود بیاید تا صدف بتواند این گوهر را از آسمان دریافت کند.
دیر باریدن آن ژالهٔ نیسان تا چند؟
هوش مصنوعی: چرا باید منتظر بارش آن باران بهاری بمانیم که دیر به سراغ ما آمده است؟