ملک‌الشعرا بهارشمارهٔ ۳۱ - در وصف استاد حسین بهزاد نقاش عالیمقام
خداوند هنر، استاد بهزاد
که نقش از خامهٔ بهزاد به زاد
حسین رادکِش بهزاد نام است
کمال‌الدین بهزادش غلام است
اگر بود او نخست، این هست اول
اگر بود او کمال، این هست اکمل
به رنگ‌آمیزی از خورشید ییش است
به‌معنی‌آفتاب‌عصر خویش است
به صورت شادی و غم می‌نماید
غم و شادی مجسم می‌نماید
به سحرانگیزی کلک گهرخیز
به نقش جان دهد رنگ دلاویز
خداوندنگارین‌خامه«مانی»است
ولیکن بندهٔ بهزاد ما نیست
«منوهر» پیش این استاد، باری
خجل گردد به طرح ریزه‌کاری
ز رشک کلک مویین سیه‌روش
رضای اصفهانی شد سیه‌پوش
ز صنع خامهٔ چینی نمودش
فرستد فرخ چینی درودش
به پیش ریزه‌کاری‌های نغزش
کمال‌الملک شد آشفته مغزش
رفائیل ار به عصرش زنده گردد
بر ِ آن کلک قادر بنده گردد
من ارچه در سخن هستم مسلم
به وصفش عاجزم والله اعلم
بهار اندر سخن گر داد دادست
کلامش از دل بهزاد زادست
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خداوند هنر، استاد بهزاد
که نقش از خامهٔ بهزاد به زاد
هوش مصنوعی: خداوند هنر، استاد بهزاد، کسی است که آثارش با قلمش به وجود آمده و نبوغ او در خلق تصاویر قابل تحسین است.
حسین رادکِش بهزاد نام است
کمال‌الدین بهزادش غلام است
هوش مصنوعی: حسین رادکِش بهزاد، شخصیتی است که کمال‌الدین بهزاد به عنوان خدمتکار او شناخته می‌شود.
اگر بود او نخست، این هست اول
اگر بود او کمال، این هست اکمل
هوش مصنوعی: اگر او وجود داشته باشد، این نخستین است و اگر او به کمال رسیده باشد، این کامل‌ترین است.
به رنگ‌آمیزی از خورشید ییش است
به‌معنی‌آفتاب‌عصر خویش است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که رنگ‌هایی که به کار می‌روند، نشانه‌ای از زمان غروب خورشید و آفتاب عصر هستند.
به صورت شادی و غم می‌نماید
غم و شادی مجسم می‌نماید
هوش مصنوعی: شادی و غم به وضوح در چهره ظاهر می‌شوند و احساسات عمیق انسان را به تصویر می‌کشند.
به سحرانگیزی کلک گهرخیز
به نقش جان دهد رنگ دلاویز
هوش مصنوعی: زیبایی و جاذبه‌ای که در دنیای طبیعی وجود دارد، روح و جان انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به آن طراوت و زیبایی می‌بخشد.
خداوندنگارین‌خامه«مانی»است
ولیکن بندهٔ بهزاد ما نیست
هوش مصنوعی: خالق تصویر و هنر، خداوند است، اما بنده‌ای مثل بهزاد در این زمینه نداشته‌ایم.
«منوهر» پیش این استاد، باری
خجل گردد به طرح ریزه‌کاری
هوش مصنوعی: منوهر، پیش این استاد، از بابت بیان جزئیات و نکات ریز احساس شرم و خجالت می‌کند.
ز رشک کلک مویین سیه‌روش
رضای اصفهانی شد سیه‌پوش
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و جذابیت موی سیاه، رضای اصفهانی که در لباس سیاه پوشیده، تحت تأثیر قرار گرفت.
ز صنع خامهٔ چینی نمودش
فرستد فرخ چینی درودش
هوش مصنوعی: از هنر قلم چینی، پیامی خوشبختی و سلامتی به او فرستاده می‌شود.
به پیش ریزه‌کاری‌های نغزش
کمال‌الملک شد آشفته مغزش
هوش مصنوعی: به خاطر جزئیات ظریف و پیچیده‌ی کارهای استثنایی، ذهنش به شدت به هم ریخته و آشفته شده است.
رفائیل ار به عصرش زنده گردد
بر ِ آن کلک قادر بنده گردد
هوش مصنوعی: اگر رفائیل در زمان خودش زنده می‌شد، با آن قلم توانمند غلام و بنده می‌شد.
من ارچه در سخن هستم مسلم
به وصفش عاجزم والله اعلم
هوش مصنوعی: اگرچه من در کلام خود به وصف او پرداخته‌ام، اما به خوبی می‌دانم که از توصیف کاملش ناتوانم و تنها خدا آگاه است.
بهار اندر سخن گر داد دادست
کلامش از دل بهزاد زادست
هوش مصنوعی: اگر بهار در سخن حضور دارد، کلامش از دل بهزاد و والا سرچشمه می‌گیرد.
حاشیه ها
1392/08/04 18:11
نادیا
لطفا معنی شعر رابنویسید
1392/08/11 21:11
امین کیخا
با درود به شمس گرامی من البته ملک الشعرا را دوست دارم ولی انچه مایه شگفتی است اینکه احمد کسروی که در واژه شناسی و تاریخ شخص برجسته ای است چگونه به ایشان تازیده است . و ملک الشعرا را شخصی با دانایی کمی در پارسی پهلوی یاد کرده است .