گنجور

بخش ۲۵ - حبس شدن بهار بار دیگر

دشمن بنده بود «‌درک‌هی‌»
دل ز من کنده بود «‌درگاهی‌»
بهرمن تیغ کینه آخته بود
لیک نیکو مرا شناخته بود
زان به حبسم فزون‌تر از یک ماه
با همه دشمنی نداشت نگاه
هست بیگانه «‌آیرم‌» با من
نیست با من نه دوستی نی دشمن
مار بهتر ز دشمن خانه
دشمن خانه به ز بیگانه
دشمن خانه روز بدبختی
بنهد دشمنی و سرسختی
چون که آرد ز دوستی‌ها یاد
خواهد از دست‌، تیغ کینه نهاد
لیک بیگانه را خیال تو نیست
در پی شادی و ملال تو نیست
خاصه بیگانه‌ای که میر بود
در دلش کی غم اسیر بود
او چه داند به کس چه می‌گذرد
به اسیر قفس چه می‌‎گذرد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دشمن بنده بود «‌درک‌هی‌»
دل ز من کنده بود «‌درگاهی‌»
هوش مصنوعی: دشمن همیشه در تلاش بود تا ارتباط من را با دل و احساساتم قطع کند.
بهرمن تیغ کینه آخته بود
لیک نیکو مرا شناخته بود
هوش مصنوعی: دشمن برای انتقام آماده بود، اما او به خوبی مرا می‌شناخت و به همین دلیل احتیاط می‌کرد.
زان به حبسم فزون‌تر از یک ماه
با همه دشمنی نداشت نگاه
هوش مصنوعی: من در اسارت خود بیشتر از یک ماه به خاطر محبتی که داشتم، با همه دشمنی‌ها و کینه‌ها کنار آمدم و نگاه بدی نکردم.
هست بیگانه «‌آیرم‌» با من
نیست با من نه دوستی نی دشمن
هوش مصنوعی: من تنها هستم و هیچ دوستی یا دشمنی در کنار خود ندارم. هیچ کس با من نیست و من از چنگال تنهایی رنج می‌برم.
مار بهتر ز دشمن خانه
دشمن خانه به ز بیگانه
هوش مصنوعی: مار بهتر از دشمن است، زیرا دشمن در خانه دشمن زندگی می‌کند و مهم است که از غریبه‌ها دوری کنیم.
دشمن خانه روز بدبختی
بنهد دشمنی و سرسختی
هوش مصنوعی: دشمن در زمان سختی و بدبختی به خانه می‌آید و خصومت و سرسختی خود را نشان می‌دهد.
چون که آرد ز دوستی‌ها یاد
خواهد از دست‌، تیغ کینه نهاد
هوش مصنوعی: زمانی که یاد دوستی‌ها در دلش زنده می‌شود، کینه و غضبش را کنار می‌گذارد.
لیک بیگانه را خیال تو نیست
در پی شادی و ملال تو نیست
هوش مصنوعی: اما کسی که به تو بی‌توجه است، نه به شادی تو فکر می‌کند و نه به غم تو.
خاصه بیگانه‌ای که میر بود
در دلش کی غم اسیر بود
هوش مصنوعی: این بیت به احساسات و موقعیت متفاوت یک فرد اشاره دارد. به ویژه، فردی که در ظاهر قدرت و مقام دارد (مانند یک میر) و در عین حال در دلش غم و اندوهی عمیق وجود دارد. او به نوعی درگیر و اسیر احساسات خود است، حتی اگر به نظر نرسد. این تضاد بین ظاهر و باطن احساسات را به تصویر می‌کشد.
او چه داند به کس چه می‌گذرد
به اسیر قفس چه می‌‎گذرد
هوش مصنوعی: او چگونه می‌تواند بداند که بر دیگران چه می‌گذرد و آن کسی که در قفس اسیر است، چه حال و روزی دارد؟