بخش ۱۲ - حکایت دیوانهای که سنگ به چاه اندخت
کرد دیوانهای به چاه نگاه
عکس خود را بدید در ته چاه
سنگی افتاده بد به راه اندر
هشت آن سنگ را به چاه اندر
مردم شهر رنجها بردند
تا که آن سنگ را برآوردند
تویی آن سنگ اوفتاده به چاه
عاقلان در تو میکنند نگاه
وقت بسیار کرد باید صرف
تا برونت کشید از آن چه ژرف
پدرت فتنه بود و مادر شر
نیک مانی به مادر و به پدر
هر که زی مردمان وجیه بود
زی تو پتیاره و کریه بود
وان که نزد تو آبرو دارد
دست پیش کسان به رو دارد
وه چه خوش گفت اوستاد طریق
زاد سرو حدیقهٔ تحقیق
«کآدمیچون بداشت دست از صیت
هر چهخواهی بکن که فاصنع شیت»
بخش ۱۱ - در نیکامی و بدنامی می گوید: آه از انسان که چون شود سوی پستبخش ۱۳ - تغییر زندان: نمرهٔ دو بُوَد چو نمرهٔ یَک
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کرد دیوانهای به چاه نگاه
عکس خود را بدید در ته چاه
هوش مصنوعی: یک دیوانه به چاه نگاه کرد و تصویر خودش را در انتهای چاه دید.
سنگی افتاده بد به راه اندر
هشت آن سنگ را به چاه اندر
هوش مصنوعی: سنگی در مسیر افتاده و باعث ایجاد مشکل شده، به طوری که آن سنگ باید به چاه انداخته شود تا راه هموار شود.
مردم شهر رنجها بردند
تا که آن سنگ را برآوردند
هوش مصنوعی: مردم شهر سختیها و مشکلات زیادی را متحمل شدند تا اینکه توانستند آن سنگ重 برداشت کنند.
تویی آن سنگ اوفتاده به چاه
عاقلان در تو میکنند نگاه
هوش مصنوعی: تو همان سنگی هستی که به چاه افتاده و حکیمان و عاقلها به تو توجه میکنند.
وقت بسیار کرد باید صرف
تا برونت کشید از آن چه ژرف
هوش مصنوعی: برای اینکه از عمق یک موضوع یا احساس خارج شوی، باید زمان زیادی را صرف کنی.
پدرت فتنه بود و مادر شر
نیک مانی به مادر و به پدر
هوش مصنوعی: پدر تو باعث دردسر و مشکلات بود و مادر نیز مایه پرسش و نفاق. تو خوب هستی که به هر دو اینها ورای گذاشتهای.
هر که زی مردمان وجیه بود
زی تو پتیاره و کریه بود
هوش مصنوعی: هر کسی که در میان مردم مورد احترام و اعتبار باشد، نزد تو مانند یک فرد بیارزش و زشت به نظر میرسد.
وان که نزد تو آبرو دارد
دست پیش کسان به رو دارد
هوش مصنوعی: کسی که نزد تو احترام و اعتبار دارد، در برابر دیگران برای تو خود را نشان میدهد و دست به کار میزند.
وه چه خوش گفت اوستاد طریق
زاد سرو حدیقهٔ تحقیق
هوش مصنوعی: او استاد خوبی است که راه و روش حقیقت را با زیبایی بیان میکند، مثل سروی که در باغی پر از تحقیق و بررسی رشد میکند.
«کآدمیچون بداشت دست از صیت
هر چهخواهی بکن که فاصنع شیت»
هوش مصنوعی: انسان وقتی که به شهرت و نام و آوازه خود دل ببندد، میتواند هر کاری که میخواهد انجام دهد و بر سر هر چیزی که بخواهد بیاورد.