ملک‌الشعرا بهارفقرۀ ۹۰
اندر پدر و مادر خویش ترسکار و نیوشنده و فرمان‌بردار باش، چه مرد را تا پدر و مادر زنده‌اند، همانا چون شیر اندر بیشه است از هیچ کس نترسد و او را که پدر و مادر نیست همانا چون زن بیوه است که چیزی از وی بدوسند و او هیچ چیزی نتواند کرد و هر کسی (او را) بخوار دارد.
به نزدیک مام و پدر بنده باش
به فرمانگرای و نیوشنده باش
جوان کش بود زنده مام و پدر
بود، چون به بیشه درون، شیر نر
چمد اندر آن بیشه نامدار
نترسد ز کس گاه جنگ و شکار
هم آن پورکش مرد مام و پدر
بود چون زنی بیوه و دربدر
کجا زو ربایند هرگونه چیز
نه دست ستیز و نه پای گریز
فقرۀ ۸۹: به‌خواسته و چیزگیتی گستاخ‌مباش،چه‌خواسته و چیز (مال و منال) گیتی ایدون همانا چون‌مرغی‌است که‌ازین درخت بر آن درخت نشسته و به هیچ درخت نپاید.فقرۀ ۹۱: دخت خود را به زیرک و دانا مرد ده، چه زیرک و دانا مرد هر آینه چون زمین نیکوست. کجا تخم بدو افکند و از او بس جورتاک (؟) اندر آید.
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اندر پدر و مادر خویش ترسکار و نیوشنده و فرمان‌بردار باش، چه مرد را تا پدر و مادر زنده‌اند، همانا چون شیر اندر بیشه است از هیچ کس نترسد و او را که پدر و مادر نیست همانا چون زن بیوه است که چیزی از وی بدوسند و او هیچ چیزی نتواند کرد و هر کسی (او را) بخوار دارد.
هوش مصنوعی: با پدر و مادر خود مهربان و شنوا و مطیع باش، زیرا وقتی پدر و مادر در قید حیات‌اند، تو مانند شیری در جنگل هستی و از کسی نترسی. اما کسی که پدر و مادر ندارد، مانند یک زن بیوه است که مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد و نمی‌تواند کاری انجام دهد و دیگران او را تحقیر می‌کنند.
به نزدیک مام و پدر بنده باش
به فرمانگرای و نیوشنده باش
هوش مصنوعی: به نزد والدین من برو و در برابر آن‌ها با احترام و گوش‌سپاری رفتار کن.
جوان کش بود زنده مام و پدر
بود، چون به بیشه درون، شیر نر
هوش مصنوعی: جوانی که به شدت شجاع و نیرومند است، مانند شیری در میان جنگل، از جان و ناموس خانواده‌اش دفاع می‌کند.
چمد اندر آن بیشه نامدار
نترسد ز کس گاه جنگ و شکار
هوش مصنوعی: در آن جنگل معروف، هیچ موجودی از دیگران نمی‌ترسد و در مواقع جنگ یا شکار شجاعت نشان می‌دهد.
هم آن پورکش مرد مام و پدر
بود چون زنی بیوه و دربدر
هوش مصنوعی: او همان دختری است که پدرش مرده و مادرش بی‌سرپرست و در حال آوارگی است.
کجا زو ربایند هرگونه چیز
نه دست ستیز و نه پای گریز
هوش مصنوعی: کجا می‌توانند هر چیزی را بدزدند، نه با دستانی که به جنگ مشغولند و نه با پاهایی که در حال فرار هستند؟