گنجور

شمارهٔ ۵ - غزل

زلفای قجری رِ درهم و بشکسته مکن واز
درهای سِلامت رِ به روم بسته مکن واز
گر ما رِ مِخْی‌ْ،‌ ها، نِمِخْیْ نه‌، دو کلیمه
این‌بار مو رِ مثل همه‌بار خسته مکن واز
یار اینجیه ا‌ِمشو مَخَن‌ آوازه موذن
تام‌، خادم مِچِّد، درِ گلدسته مکن واز
از زلف کُتا ابروی پیوسته شو و روز
عمرم رِ کُتا، رنجُمِ پیوسته مکن واز

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"زلفای قِجِری"
با صدای محمدرضا شجریان (آلبوم خراسانیات)

حاشیه ها

1398/12/10 14:03
حسین

با سلام
رِ که به معنای را هست گرچه در گفتار خراسانی پیوسته بیان می‌شود اما نوشتنش به صورت پیوسته صحیح نیست و موجب بدخوانی می‌شود

1398/12/10 14:03
حسین

متن درست تر:
زلفای قجریر درهم و بشکسته مکن واز
درهای سلامت رِ بروم بسته مکن واز
گر ما رِ مخی‌،‌ها، نمخی نه‌، دو کلیمه
اینبار مو رِ مثل همه بار خسته مکن واز
یار اینجیه ا‌مشو مخن‌ آوازه موذن
تام‌، خادم مچد، درگلدسته مکن واز
از زلف کُتا ابروی پیوسته شو و روز
عمرم رِ کُتا، رنجم ییوسته مکن واز

1398/12/10 17:03
حسین

قجری رِ

1398/12/13 13:03
علی

مصراع آخر: پیوسته صحیح است

1398/12/18 15:03
عباس

تام ، خادم مچد یعنی چه ؟ معنیش رو لطف بفرمائید

1400/06/08 10:09
رضا

خلاصه شده مسجد روی چ تشدید داره با کسره

1398/12/18 18:03
nabavar

گرامی عباس
یار اینجیه ا‌مشو مخن‌ آوازه موذن
تام‌، خادم مچد، درگلدسته مکن واز
برداشتم اینطور است که می گوید: امشب یارم اینجاست ای مؤذن آواز مخوان ،
خادم مسجد تو هم درِ گلدسته را باز مکن ، تو هم ای خادم مسجد مؤذن را راه مده

1401/10/04 00:01
سعید صفائی

با سلام

درست و دقیق فرمودید.

1399/01/23 22:03
ابراهیم

معنی بیت اخر چیه تشکر

1401/10/04 00:01
سعید صفائی

ظاهرا منظور این است که «  بازهم با جلوه زلف کوتاه و ابروی به هم پیوسته خود  هر شب و هر روز   عمر مرا کوتاه و رنجش مرا مداوم (پیوسته) مکن .»

1399/01/28 22:03
امیر

تام در اینجا خلاصه تو هم یا تو نیز است
تو هم موذن در گلدسته رو باز نکن

1399/01/30 13:03
مصطفی

اولین باز که شنیدم درست نفهمیدم. اما بعد متوجع زیبایی و لطافت کلام شدم.
بیت آخر اشاره به زلف کوتاه (همان حالت قجری) و ابروی پیوسته که در کنار سفیدی پوست و سیاهی مو به شب و روز توصیف شده که پس از آن به استعاره از درد عشق و کوتاه شدن عمر و رنج ندادن دوباره کرده است.
در بیت بالاتر میگوید که امشب یار اینجاست و خوانده شدن اذان از به پایان رسیدن شب میگوبد و به زیبایی استعاره ی اذان و مسجد و موذن و خادم و گلدسته را استفاده کرده.

1399/01/11 16:04
سید

استاد شجریان این آهنگ را خیلی زیبا خوندن

1399/03/22 09:05
رضا

یکی از دوستان اشاره کرده اند که
قجری رِ
صحیح است
در لهجه خراسانی ( که به مشهدی معروف شده) در محاوره کسره حذف می شود مثلا
کفشار یعنی کفش ها را

1399/05/27 00:07
عباسی-فسا @abbasi۲۱۵۳

املای متن به این شکل صحیح است مخصوصا در مورد حرف «ر» به معنی را که باید جدا نوشته شود. امیدوارم فونت های سایت اجازه دهد حرکات و سکون به درستی درج شود.
زُلفای قِجَری رْ درهم و بشکسته مکن واز
درهای سِلامت رِ بِروم بِسته مکن واز
دوباره زلف های قجری را در هم و بشکسته مکن/ درهای سلامت را دوباره بر رویم مبند
گر ما رِ مِخِیْ‌،‌ها، نِمِخیْ نِه‌، دو کِلیمه
این بار مو رِ مثل همه بار خِسته مکن واز
اگر ما را می خواهی بگو «ها» نمی خواهی بگو «نه» / این بار مثل هر بار ما را خسته نکن
«ها» به معنی بله. در خیلی از شهرها از جمله در استان فارس هم به کار می رود.
یار اینجیه اِ‌ْمشو مَخَن‌ آوازه مؤذن
تامْ‌، خادم مِچِّدْ، در گلدِسته مکن واز
یار اینجا است؛ ای مؤذن امشب آواز مخوان/تو هم ای خادم مسجد در گلدسته را باز نکن (چون قبلا باید در گلدسته ها را باز می کردند تا مؤذن برای اذان گفتن به پشت بام برود. هنوز دستگاه های صوتی نبوده که از زیر پتو اذان بگویند.)
مِچِّدْ = مسجد (در برخی شهرهای فارس نیز مخصوصا شیراز در گویش قدیم تر به مسجد می گویند مَچِّت)
از زلف کُتا ابروی پیوسته شو و روز
عمرُم رِ کُتا، رَنجُمُ پیوسته مکن واز
از زلف کوتاه و ابروی پیوسته، دوباره شب و روز عمرم را کوتاه و رنجم را پیوسته نکن
کلمه پیوسته در مصرع آخر به صورت ییوسته نوشته شده که باید اصلاح شود

شاد با روح محمد تقی بهار
سبک شعر خراسانی و کرمانجی واقعا زیباست
خیلی دوست دارم به قبرستان ظهیرالدوله در تهران برم و سر مزار ایشان
پیشنهاد می کنم دوستانی که در تهران هستند حتما مراجعه کنند

1400/09/16 19:12
Alireza Yazdanpanah

 سلام 

به نظرم منظور شاعردر بیت اول وقتی زلف باز میشه مانند دربی بسته باعث میشود که روی معشوق دیده نشود و باعث میشود که راه دیدار او بسته شود و در اثر ندیدن روی او ست که میگوید درهای سلامت را به رویم نبند. 

1402/03/07 19:06
محمد سقایی

البوم خراسانیات اساتید شجریان و مشکاتیان فراموش نشه هم بزمان! :)

 

1402/10/19 21:01
شوکران ایران

در بیت دوم ...،«این بار »در لهجه مشهدی ای بار خوانده میشود و ن حذف میشود 

1403/07/21 19:10
شفیعی ش

درود بر همه.

از نظر شما مخاطب این شعر یا دیگر اشعار بهار معشوق الهی‌ست یا زمینی؟

شاید این دست سوالات کلیشه ای باشد اما از طرفی مهم است.