گنجور

شمارهٔ ۱۰۶ - سر و ته یک کرباس

ای بزرگان به من جواب دهید
کاخر این ملک راکه دارد پاس
ای هژیران ری به من گویید
کیست مسئول این خرابه اساس
از پس هجده سال سعی هنوز
صید فقریم و بستهٔ افلاس
چشم بسته بریده ره شب و روز
باز بر جای‌، همچو گاو خراس
ما به کریاس در به جنگ و جدل
دشمنان سرکشیده در کریاس
جنگ و غوغای ما بدان ماند
با چنین حال و با چنین احساس
که ز غفلت به مغزهم کوبند
در تک چاه چند تن کناس
اهرمن داسی از نفاق به‌دست
همه گردن نهاده‌ایم به داس
همه ماریم و چرخ‌، مارافسای
همه موریم و بخت‌، لغزان طاس
آن‌، همی نالد از خواص القوم
این همی موید از عوام الناس
آن‌، همه خلق را کند تکفیر
از سر شک و شبهه و وسواس
این‌، همه قوم را نماید هو
از سر نفی صرف و ضعف حواس
آن یکی شرم مردم دیندار
این دگر ننگ مردم حساس
قلب از این گفتگو شود مجروح
مغز از این ماجرا کند آماس
اگر این احمر است و آن ابیض
وگر این کنگر است و آن‌ ریواس
همه هستیم بنت یک وادی
همه هستیم نسج یک کرباس

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای بزرگان به من جواب دهید
کاخر این ملک راکه دارد پاس
هوش مصنوعی: ای بزرگواران، به من بگویید در نهایت چه کسی از این سرزمین محافظت می‌کند؟
ای هژیران ری به من گویید
کیست مسئول این خرابه اساس
هوش مصنوعی: ای هژیران ری، به من بگویید چه کسی مسئول این ویرانی و خرابی است؟
از پس هجده سال سعی هنوز
صید فقریم و بستهٔ افلاس
هوش مصنوعی: پس از هجده سال تلاش و کوشش، هنوز در سختی و فقر به سر می‌برم و به دام مشکلات مالی گرفتار شده‌ام.
چشم بسته بریده ره شب و روز
باز بر جای‌، همچو گاو خراس
هوش مصنوعی: با چشمانی بسته و در حال عبور از شب و روز، دوباره در سکون و آرامش قرار گرفته‌ام، مانند گاوی که در دشت خراسان آرام نشسته است.
ما به کریاس در به جنگ و جدل
دشمنان سرکشیده در کریاس
هوش مصنوعی: ما در تلاشیم تا با دشمنان سرکش خود مبارزه کنیم و در این مسیر همیشه آماده‌ایم.
جنگ و غوغای ما بدان ماند
با چنین حال و با چنین احساس
هوش مصنوعی: جنگ و هیاهوی ما شبیه به این وضعیت و این احساس است.
که ز غفلت به مغزهم کوبند
در تک چاه چند تن کناس
هوش مصنوعی: افرادی از روی نادانی با بی‌فکری و بی‌احتیاطی، در یک چاه عمیق می‌افتند و دچار مشکل می‌شوند.
اهرمن داسی از نفاق به‌دست
همه گردن نهاده‌ایم به داس
هوش مصنوعی: ما با چنگالی از نفاق بر گردن خود مشکل بزرگی را به‌دست آورده‌ایم.
همه ماریم و چرخ‌، مارافسای
همه موریم و بخت‌، لغزان طاس
هوش مصنوعی: ما همه مانند مار هستیم و چرخ زندگی، ما را به هم می‌پیوندد. ما برای دیگران مانند موریانه‌ای هستیم که در زندگی دیگران تأثیرگذاریم، اما خوش‌شانسی و سرنوشت ما همچنان در حال تغییر و ناپایدار است.
آن‌، همی نالد از خواص القوم
این همی موید از عوام الناس
هوش مصنوعی: او از ویژگی‌های خاص جمعیت می‌نالد، در حالی که این هم از حمایت‌های مردم عادی سخن می‌گوید.
آن‌، همه خلق را کند تکفیر
از سر شک و شبهه و وسواس
هوش مصنوعی: او باعث می‌شود که تمام مردم به شک و تردید افتاده و به وسواس دچار شوند.
این‌، همه قوم را نماید هو
از سر نفی صرف و ضعف حواس
هوش مصنوعی: این برای همه ملت‌ها روشن خواهد کرد که به خاطر نابسامانی و ضعف در ادراک‌ها، چه مشکلاتی ایجاد می‌شود.
آن یکی شرم مردم دیندار
این دگر ننگ مردم حساس
هوش مصنوعی: یکی از آن‌ها به دینداران شرمنده است و دیگری به خاطر حساسیتش ننگین.
قلب از این گفتگو شود مجروح
مغز از این ماجرا کند آماس
هوش مصنوعی: قلب از این صحبت‌ها ناراحت و آسیب‌دیده می‌شود و مغز به خاطر این اتفاقات دچار فشار و تنش می‌شود.
اگر این احمر است و آن ابیض
وگر این کنگر است و آن‌ ریواس
هوش مصنوعی: اگر این یکی قرمز است و آن یکی سفید، و اگر این کنگر است و آن ریواس.
همه هستیم بنت یک وادی
همه هستیم نسج یک کرباس
هوش مصنوعی: همه ما مانند دختر یک سرزمین هستیم، همه ما از یک پارچه دوخته شده‌ایم.

خوانش ها

شمارهٔ ۱۰۶ - سر و ته یک کرباس به خوانش عندلیب