گنجور

شمارهٔ ۸۰

ز نار هجر می‌سوزم ز درد عشق می‌نالم
خدا را، ای طبیب مهربان رحمی بر احوالم
به حال و روز مشتاقان زدم بس طعنه تا امشب
ز زلفی شد سیه روزم‌، ز خالی شد تبه حالم
بسی بگذشت سال و مه به‌من در عشق تا آخر
غم هجران نصیب آمد ز دوران مه و سالم
مرا پرکنده سیل عشق‌، بنیاد شکیبایی
گواه صادق ار خواهی ببین در اشک سیالم
مرا تنها نه از امروز باید خورد خون دل
من از اول چنین بودستم و این است اقبالم
گر از دست غم دلبر گذارم در بیابان سر
خیالش با غمی دیگر چو باد آید ز دنبالم
ز دست دشمنان گویی اگر نالم‌، معاذالله
که کر نالم من مسکین ز دست دوستان نالم
نشید عشق برخواند به جای پوزش یزدان
اگر بر قبلهٔ زاهد فرو بندند تمثالم
به بام بارگاه دوست روزی بال بگشایم
اگر اندر هوای او فرو ریزد پر و بالم
خروس روستایی را چه جای همسری با من
که من شهباز دست شاهم و نیز است چنگالم

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز نار هجر می‌سوزم ز درد عشق می‌نالم
خدا را، ای طبیب مهربان رحمی بر احوالم
هوش مصنوعی: از جدایی می‌سوزم و درد عشق مرا رنج می‌دهد. ای خدا، ای پزشک مهربان، بر حال من رحم کن.
به حال و روز مشتاقان زدم بس طعنه تا امشب
ز زلفی شد سیه روزم‌، ز خالی شد تبه حالم
هوش مصنوعی: من مدتی است که به حال و روز کسانی که مشتاق عشق هستند، طعنه و کنایه زدم. تا امشب که از موی معشوق، سیه‌رو و بدبخت شده‌ام و حال و روزم به شدت خراب شده است.
بسی بگذشت سال و مه به‌من در عشق تا آخر
غم هجران نصیب آمد ز دوران مه و سالم
هوش مصنوعی: سال‌ها و ماه‌های زیادی در عشق گذشت و در نهایت غم دوری نصیب من شد، در حالی که دوران‌های شاد را سپری کرده بودم.
مرا پرکنده سیل عشق‌، بنیاد شکیبایی
گواه صادق ار خواهی ببین در اشک سیالم
هوش مصنوعی: عشق مرا به شدت تحت‌تأثیر قرار داده و قدرت صبر و شکیبایی را از من گرفته است. اگر می‌خواهی شاهد این موضوع باشی، کافی است به اشک‌های جاری‌ام نگاه کنی.
مرا تنها نه از امروز باید خورد خون دل
من از اول چنین بودستم و این است اقبالم
هوش مصنوعی: من از امروز تنها نیستم، تمام عمرم با غم و درد دل زندگی کرده‌ام و این سرنوشت من بوده است.
گر از دست غم دلبر گذارم در بیابان سر
خیالش با غمی دیگر چو باد آید ز دنبالم
هوش مصنوعی: اگر از غم عشق معشوق رها شوم و به بیابان بروم، هنوز هم تصویر او با غمی جدید از دنبالم می‌آید مانند بادی که همیشه به دنبال من است.
ز دست دشمنان گویی اگر نالم‌، معاذالله
که کر نالم من مسکین ز دست دوستان نالم
هوش مصنوعی: اگر از دست دشمنان شکايت کنم، گويی صدايم به جايي نمي‌رسد، ولی واقعیت این است که من از رفتار دوستانم رنج می‌برم و از آنها دلم شکسته است.
نشید عشق برخواند به جای پوزش یزدان
اگر بر قبلهٔ زاهد فرو بندند تمثالم
هوش مصنوعی: عشق به‌جای اینکه از خدا عذرخواهی کند، آواز می‌خواند. اگر زاهدان به عبادت خود ادامه دهند و من را به سمت قبله هدایت کنند، باز هم عشق من را فراموش نمی‌کند.
به بام بارگاه دوست روزی بال بگشایم
اگر اندر هوای او فرو ریزد پر و بالم
هوش مصنوعی: روزی به اوج محبت و دوستی‌ام با دوست خواهم رسید و در آن لحظه اگر عشق و محبتش مرا به زمین برساند، هیچ ناراحتی نخواهم داشت.
خروس روستایی را چه جای همسری با من
که من شهباز دست شاهم و نیز است چنگالم
هوش مصنوعی: خروس روستایی چگونه می‌تواند با من که شاهپرنده‌ای مانند شاهباز هستم، همسر شود؟ من پرنده‌ای بزرگ و قوی هستم و او تنها یک پرنده معمولی است.

خوانش ها

شمارهٔ ۸۰ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1396/07/20 23:10
***

در مصرع دوم بیت آخر
"تیز است چنگالم" درست میباشد.