گنجور

شمارهٔ ۵۲

گل مقصود نچید آن که چو من خوار نشد
نشد آزاد ز غم هر که گرفتار نشد
یوسف مصر نشد آن که به بازار وجود
پیره زالی به کلافیش خریدار نشد
همره نوح نشد، همسر داود نگشت
هرکه خدمتگر آهنگر و نجار نشد
از رهش پای مکش دامنش از دست منه
فکر یکبار دگر کن اگر این بار نشد
صنما پرده ز رخ برکش و بر قلب فکن
که حجاب رخ زن حافظ اسرار نشد
چهره بگشای و ز چشم بد اغیار مترس
که گل آزرده دل از چشم بد خار نشد
در پس پردهٔ ناموس نهان شو زیرا
چادر و پیچه حجاب زن بدکار نشد
زن که با حسن خداداده نیاموخت هنر
لایق همسری مردم هشیار نشد
دیو پتیاره بود گرچه بود نیکوروی
زن که با نامزد خویش وفادار نشد
عفت دختر دوشیزه نهالی است بهار
که چو شدکنده ز جا سبز دگربار نشد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گل مقصود نچید آن که چو من خوار نشد
نشد آزاد ز غم هر که گرفتار نشد
هوش مصنوعی: کسی که مانند من ناچیز و درمانده نشده باشد، نمی‌تواند به هدفش برسد. هر کسی که در غم و درد گرفتار نشده باشد، هرگز نمی‌تواند آزاد شود.
یوسف مصر نشد آن که به بازار وجود
پیره زالی به کلافیش خریدار نشد
هوش مصنوعی: یوسف مصر به خاطر زیبایی و ویژگی‌های خاصش معروف شد، نه اینکه تنها به خاطر یک پیرمردی که در بازار وجود داشت، کسی نتوانست او را بخرد.
همره نوح نشد، همسر داود نگشت
هرکه خدمتگر آهنگر و نجار نشد
هوش مصنوعی: هیچ‌کس به مقام و منزلت پیامبرانی مانند نوح و داود نرسید، مگر اینکه در کارهای سخت و فنی همچون آهنگری و نجاری مشغول شد و خدمتگزاری کرد.
از رهش پای مکش دامنش از دست منه
فکر یکبار دگر کن اگر این بار نشد
هوش مصنوعی: به راه او نرو و دامنش را رها نکن. دوباره فکر کن که اگر این بار هم نتیجه ندهد، چه باید کرد.
صنما پرده ز رخ برکش و بر قلب فکن
که حجاب رخ زن حافظ اسرار نشد
هوش مصنوعی: ای زیبای من، پرده را از چهره‌ات کنار بزن و آن را بر دل من بیفکن، زیرا که رازها و اسرار چهره‌ات هرگز آشکار نشد.
چهره بگشای و ز چشم بد اغیار مترس
که گل آزرده دل از چشم بد خار نشد
هوش مصنوعی: روی خود را بگشا و از نیش زبان دیگران نترس، چرا که گل که زخمی است، از دیده‌های زشت و بی‌احساس خاری آسیب نمی‌بیند.
در پس پردهٔ ناموس نهان شو زیرا
چادر و پیچه حجاب زن بدکار نشد
هوش مصنوعی: بهتر است که در خفا و دور از چشم دیگران بمانی، چرا که پوشش زن ناپاک نمی‌تواند حجاب واقعی باشد.
زن که با حسن خداداده نیاموخت هنر
لایق همسری مردم هشیار نشد
هوش مصنوعی: زنی که زیبایی خداوندی را دارد و هنری را برای همسری افراد هوشیار نمی‌آموزد، برگزیده نمی‌شود.
دیو پتیاره بود گرچه بود نیکوروی
زن که با نامزد خویش وفادار نشد
هوش مصنوعی: دیوانه‌ای که ظاهر زیبایی دارد، حتی اگر به نظر خوب بیاید، وقتی که به نامزد خود وفادار نباشد، ارزشش زیر سوال می‌رود.
عفت دختر دوشیزه نهالی است بهار
که چو شدکنده ز جا سبز دگربار نشد
هوش مصنوعی: عفت دختران مانند درختی است که در بهار جوانه می‌زند. اما اگر این درخت از ریشه‌اش کنده شود، دیگر هرگز نمی‌تواند دوباره سبز شود.

خوانش ها

شمارهٔ ۵۲ به خوانش عندلیب