گنجور

شمارهٔ ۳۴

شمعیم و دلی مشعله‌افروز و دگر هیچ
شب تا به سحر گریهٔ جانسوز و دگر هیچ
افسانه بود معنی دیدار که دادند
در پرده یکی وعدهٔ مرموز و دگر هیچ
حاجی که خدا را به حرم جست چه باشد
از پارهٔ سنگی شرف‌اندوز و دگر هیچ
خواهی که شوی باخبر ازکشف و کرامات
مردانگی و عشق بیاموز و دگر هیچ‌
روزی که دلی را به نگاهی بنوازند
از عمر حسابست همان روز و دگر هیچ
زین قوم چه خواهی که بهین پیشه‌ورانش
گهواره تراشند و کفن‌دوز و دگر هیچ
زین مدرسه هرگز مطلب علم که اینجاست
لوحی سیه و چند بدآموز و دگر هیچ
خواهد بَدَل عمر، بهار از همه گیتی
دیدار رخ یار دل‌افروز و دگر هیچ

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شمعیم و دلی مشعله‌افروز و دگر هیچ
شب تا به سحر گریهٔ جانسوز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: ما مانند شمعی هستیم که دل‌مان مانند مشعل روشن است و در این شب تا سپیده‌دم فقط به سوگ و گریه‌ای جانسوز ادامه می‌دهیم و هیچ چیز دیگر نداریم.
افسانه بود معنی دیدار که دادند
در پرده یکی وعدهٔ مرموز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: دیدار ما تنها یک داستان و افسانه بود، چرا که در پس پرده وعده‌ای مبهم به ما داده شد و چیزی بیشتر از آن نبود.
حاجی که خدا را به حرم جست چه باشد
از پارهٔ سنگی شرف‌اندوز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: کسی که برای رسیدن به خدا به خانهٔ کعبه می‌رود، چه ارزشی دارد اگر تنها به یک تکه سنگ بی‌ارزش گذاشته شود و هیچ چیز دیگر.
خواهی که شوی باخبر ازکشف و کرامات
مردانگی و عشق بیاموز و دگر هیچ‌
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی از راز و کرامات عشق و مردانگی آگاه شوی، باید درس عشق را یاد بگیری و به چیز دیگری نیاز نخواهی داشت.
روزی که دلی را به نگاهی بنوازند
از عمر حسابست همان روز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: روز و لحظه‌ای که یک نگاه محبت‌آمیز، دل کسی را نوازش می‌دهد، همان روزی است که می‌توان آن را جزء عمر حساب کرد و هیچ چیز دیگری اهمیت ندارد.
زین قوم چه خواهی که بهین پیشه‌ورانش
گهواره تراشند و کفن‌دوز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: از این گروه چه توقعی می‌توان داشت وقتی که بهترین کارگرانشان، گهواره می‌سازند و کفن می‌دوزند و کار دیگری انجام نمی‌دهند؟
زین مدرسه هرگز مطلب علم که اینجاست
لوحی سیه و چند بدآموز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: این مدرسه هیچ دانش واقعی ندارد، فقط لوحی تاریک و چند آموزش نادرست و هیچ چیز دیگر.
خواهد بَدَل عمر، بهار از همه گیتی
دیدار رخ یار دل‌افروز و دگر هیچ
هوش مصنوعی: اگر عمرم را بدهند تا فقط بهار را ببینم و چهرهٔ خوش یارم را تماشا کنم، هیچ چیز دیگری نمی‌خواهم.

خوانش ها

شمارهٔ ۳۴ به خوانش عندلیب
شمارهٔ ۳۴ به خوانش سمیه الماسی

حاشیه ها

1386/12/28 22:02
esfandiar-bodaghi

شعر مانند دیکر آثار استاد نشان دهنده شور،پاکی و واقع بینی اوست. برای من مهم اینستکه با وجود در حدود نیم سده گذشت زمان بهبودی در چهره این مردمان نمی یابم: همچنان دانش و حقیقت در پرده و ماسک علم و انسانیت بر چهره بیشتر داعیان استوارست!بیشتر از همیشه بی ارزش بودن دانش و ارجمند بودن دوروئی وآنجه متاسفانه به اشتباه و نا درستی"زرنگی" خوانده میشود جامعه را در بر گرفته است.به پرو پاگاند های شبه دانشمند و فریبنده اعتماد نمیتوان کرد. آماری از دست اندر کاران کشور و حتا پیشینه بسیاری از "استادان" شاهدی بر این تشخیص است. البته این خود به درستی انجام پذیر ممکنست نباشد. با سپاس از کوشش و هدیه گنجور!اسفندیار بداغی.

1388/09/11 23:12
نگین شکروی

بادرودفراوان حضوراستادبزرگوارم جناب آقای دکتربداغی
همین شاعربزرگ درجای دیگر می فرماید:
ما درس صداقت و صفا می‌خوانیم
آیین محبت و وفا می‌دانیم
زین بی‌هنران سفله ای دل! مخروش
کآنها همه می‌روند و ما می‌مانیم

1389/01/29 09:03

سلام و احترام فراوان
با درود بر شما
میخواستم سئوال کنم که این بیت :
روح پدرم شاد که میگفت به استاد
فرزند مرا عشق بیاموز و دگر هیچ
مربوطه به همین غزل هست یا نه

1389/01/30 23:03
نگین شکروی

بادرودوسپاس فراوان
دو بیت از این غزل زیبا ازقلم افتاده اند که بدینقرارند:
بیت سوم:
حاجی که خدا رابه حرم جست چه باشد
از پاره ی سنگی شرف اندوز و دگر هیچ
بیت پنجم:
روزی که دلی را به نگاهی بنوازند
از عمر حسابست همان روز ودگرهیچ
---
پاسخ: با تشکر، اضافه شد.

1392/01/23 17:03
امین کیخا

بد اموز یعنی کسی که خوب نمیاموزد بکار گیری کاملا هوشمندانه ای پیدا کرده است

1393/03/11 07:06
حسین

یک بیت دیگر نیز از این شعر افتاده است پس از بیت زین مدرسه...
روح پدرم شاد که می گفت به استاد
فرزند مرا عشق بیاموز و دگر هیچ

1394/01/24 13:03
عاطفه

بسیار زیبا و پرمفهوم،خدایش بیامرزد

1396/09/24 22:11
پ ط

ضمن تشکر از سایت گنجور و درود بر همه عاشقان شعر و ادب؛معنی کلمه گهواره تراش چیست؟در هیچ منبعی موجود نبود

1402/09/06 09:12
نوید احمدپور

خراطی کردن چوب برای ساخت گهواره ،هنوز هم این پیشه در برخی شهرهای کوچک و سنتی رونق دارد

1397/08/21 14:11
عبدالحسین سبحانپور

آتام رحمت اولسون, دئییردی اوستادا
اوغولوما درس عشق اؤرگد, داها هئچ
ماذون قشقایی
مرحوم بهار متولد 1304 قمری است, یعنی در سال 1313 که ماذون قشقایی از دنیا می رود او نه ساله بوده است. لذا با توجه به اینکه این بیت بهار دقیقا ترجمه شعر ماذون قشقایی است می توان نتیجه گرفت که مرحوم بهار این بیت را از ماذون قشقایی اقتباس نموده است.لازم به ذکر است قشقایی ها و مرحوم بهار از مخالفان سرسخت و آشتی ناپذیر دیکتاتوری زمان رضاشاه پهلوی بوده اند.

1398/04/12 10:07
محمد ابراهیم سرسالاری

روزی که دلی را به نگاهی بنوازی
از عمر همان روز حساب است و دگرهیچ

1399/04/21 23:07
نادر

گهواره تراش، کنایه از سنگ قبر تراش است. قبر، گهواره‌ی ابدی!