ملک‌الشعرا بهارشمارهٔ ۷۰ - صفحه‌ای از تاریخ
ظلمی که انگلیس در این خاک و آب کرد
نه بیوراسب کرد و نه افراسیاب کرد
از جور و ظلم تازی و تاتار درگذشت
ظلمی که انگلیس در این خاک و آب کرد
ضحاک خود ز قتل جوانان علاج خواست
وان دیگری به کشتن نوذر شتاب کرد
تازی گرفت کشور و آیین نو نهاد
چنگیز گشت خلق و خراسان خراب کرد
کرد انگلیس آن‌همه بیداد و بر سری
اخلاق ما تباه و جگرها کباب کرد
بشنو حدیث آنچه درین ملک بیگناه
از دیرباز تا به کنون آن جناب کرد
اندر هزار و نهصد و هفت آن‌زمان که روس
با ژرمن افتتاح سئوال و جواب کرد
آلمان بدید روضهٔ هندوستان به خواب
تُرکش ز راه‌آهن تعبیر خواب کرد
واندر فضای شهر پتسدام، ویلهلم
با نیکلا به گفت و شنو فتح باب کرد
روباه پیر یافت که آلمان به قصد شرق
دندان و پنجه تیزتر از شیر غاب کرد
با روس عهد بست و شمال و جنوب را
اندر دو خط مقاسمتی ناصواب کرد
از غرب تا به مرکز و از شرق تا شمال
تسلیم خصم چیرهٔ وحشی‌مآب کرد
بیمار گشت شاه و ولیعهد نوجوان
روسی نمود لهجه و لگزی ثیاب کرد
روباه پیر گشت ز دربار ناامید
تدبیر شاه پیر و ولیعهد شاب کرد
افکند انقلابی و مشروطه را به ملک
درمان ناتوانی و داروی خواب کرد
وان‌گه چو دید مجلس ملی است مرد کار
با روس در خرابی مجلس شتاب کرد
از بیم هند کشور ما را کشید پیش
واو را فدای منفعت بی‌حساب کرد
مجلس بر اوفتاد و محمدعلی به روس
نزدیک گشت و بس عمل ناصواب کرد
زان روی در حمایت ما، مجلس عوام
برضدکار شاه به دولت عتاب کرد
شمارهٔ ۶۹ - بهار اگر بگذارد!: صبر کنم انتظار اگر بگذاردشمارهٔ ۷۱ - چه باید کرد؟: ترک ملک عجم ببایدکرد
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ظلمی که انگلیس در این خاک و آب کرد
نه بیوراسب کرد و نه افراسیاب کرد
هوش مصنوعی: ظلم و ستمی که انگلیس در این سرزمین انجام داد، نه به اندازه ظلم‌های بیوراسب و نه به اندازه ستم‌های افراسیاب بود.
از جور و ظلم تازی و تاتار درگذشت
ظلمی که انگلیس در این خاک و آب کرد
هوش مصنوعی: ظلم و ستمی که تازیان و مغولان بر سر مردم آوردند، در برابر ظلمی که انگلیس در این سرزمین انجام داد، به فراموشی سپرده شده است.
ضحاک خود ز قتل جوانان علاج خواست
وان دیگری به کشتن نوذر شتاب کرد
هوش مصنوعی: ضحاک برای درمانی از کشتن جوانان اقدام کرد و فرد دیگری نیز به سرعت به سراغ کشتن نوذر رفت.
تازی گرفت کشور و آیین نو نهاد
چنگیز گشت خلق و خراسان خراب کرد
هوش مصنوعی: تازی (بیگانه) به کشور حمله کرد و دین و آیین جدیدی را بنا نهاد. چنگیز (خان مغول) مردم را در هم کوبید و خراسان را ویران کرد.
کرد انگلیس آن‌همه بیداد و بر سری
اخلاق ما تباه و جگرها کباب کرد
هوش مصنوعی: انگلیس با ظلم و ستم فراوان بر ما رفتار کرد و موجب شد تا اخلاق و رفتار ما نابود شود و دل‌هایمان به شدت آسیب ببیند.
بشنو حدیث آنچه درین ملک بیگناه
از دیرباز تا به کنون آن جناب کرد
هوش مصنوعی: بشنو داستان‌ها و سخنان درباره‌ی کارهایی که آن شخص بیگناه در این سرزمین از زمان‌های خیلی دور تا به حال انجام داده است.
اندر هزار و نهصد و هفت آن‌زمان که روس
با ژرمن افتتاح سئوال و جواب کرد
هوش مصنوعی: در سال ۱۹۰۷، زمانی که روس‌ها با آلمانی‌ها شروع به تبادل نظر و گفتگو کردند.
آلمان بدید روضهٔ هندوستان به خواب
تُرکش ز راه‌آهن تعبیر خواب کرد
هوش مصنوعی: آلمان در خواب خود، جمال و زیبایی‌های هندوستان را مشاهده کرد و این خواب را به شکلی به راه‌آهن و ارتباطات تفسیر کرد.
واندر فضای شهر پتسدام، ویلهلم
با نیکلا به گفت و شنو فتح باب کرد
هوش مصنوعی: در فضای شهر پتسدام، ویلهلم با نیکلا به گفت‌وگو نشسته و موضوع جدیدی را آغاز کردند.
روباه پیر یافت که آلمان به قصد شرق
دندان و پنجه تیزتر از شیر غاب کرد
هوش مصنوعی: روباه کهنسال متوجه شد که آلمان به منظور تسلط بر شرق، خود را قوی‌تر و آماده‌تر از همیشه آماده کرده است.
با روس عهد بست و شمال و جنوب را
اندر دو خط مقاسمتی ناصواب کرد
هوش مصنوعی: با روس قراردادهایی امضا کرد و مرزهای شمال و جنوب را به طور نادرست و ناعادلانه تعیین کرد.
از غرب تا به مرکز و از شرق تا شمال
تسلیم خصم چیرهٔ وحشی‌مآب کرد
هوش مصنوعی: از غرب تا مرکز و از شرق تا شمال، در برابر دشمنی که وحشی و سرسخت است، تسلیم شدند.
بیمار گشت شاه و ولیعهد نوجوان
روسی نمود لهجه و لگزی ثیاب کرد
هوش مصنوعی: شاه بیمار شد و ولیعهد جوان روسی لهجه و فرمانروایی او را به نمایش گذاشت.
روباه پیر گشت ز دربار ناامید
تدبیر شاه پیر و ولیعهد شاب کرد
هوش مصنوعی: روباه سالخورده از دربار ناامید شد و تدبیر شاه و ولیعهد جوان را شکست خورده دید.
افکند انقلابی و مشروطه را به ملک
درمان ناتوانی و داروی خواب کرد
هوش مصنوعی: انقلاب و مشروطه را به سرزمینی افکند که در آن درمانی برای ناتوانی وجود ندارد و خواب را به دارویی تبدیل کرد.
وان‌گه چو دید مجلس ملی است مرد کار
با روس در خرابی مجلس شتاب کرد
هوش مصنوعی: سپس وقتی که متوجه شد مجلس ملی تشکیل شده است، مرد عمل با روس‌ها در خراب کردن مجلس سریع اقدام کرد.
از بیم هند کشور ما را کشید پیش
واو را فدای منفعت بی‌حساب کرد
هوش مصنوعی: به خاطر ترس از هند، کشور ما را به سمت واو سوق دادند و برای منافع بی‌حساب، قربانی کردند.
مجلس بر اوفتاد و محمدعلی به روس
نزدیک گشت و بس عمل ناصواب کرد
هوش مصنوعی: مجلس به حالتی نامناسب افتاد و محمدعلی به روس‌ها نزدیک شد و کارهای نادرستی انجام داد.
زان روی در حمایت ما، مجلس عوام
برضدکار شاه به دولت عتاب کرد
هوش مصنوعی: به همین خاطر، به خاطر حمایت ما، عمومی‌ها علیه کارهای شاه در مجلس انتقاد کردند.