گنجور

شمارهٔ ۶۵ - محشر خر

محشر خرگشت طهران‌، محشر خر زنده‌باد
خرخری ز امروز تا فردای محشر زنده‌ باد
روح نامعقول این خر مرده ملت‌، کز قضا
هست هر روزی ز روز پیش خرتر، زنده ‌باد
اندرین کشورکه تا سرزندگان یکسر خرند
گر خری تیزی دهد گو‌یند یکسر زنده ‌باد
اسب تازی گر بمیرد از تاسف‌، گو بمیر
اندر آن میدان که گویند ابلهان خر زنده‌ باد
راه‌آهن گر بخواهی مرده‌ات بیرون کشند
در چراگاه وطن‌، گو اسب و استر زنده ‌باد
در محیطی کامتیازی نیست بین فضل و جهل
آن مکرر مرده‌ باد و این مکرر زنده‌ باد
گر کسی گوید که حیدر قلعهٔ خیبر گرفت
جای حیدر جملگی گویند خیبر زنده ‌باد
ور کسی از خولی و شمر و سنان مدحی کند
جملگی گویند با اصوات منکر، زنده ‌باد
آنکه گوید مرده‌ باد امروز در حق کسی
رشوتی گر داد گوید روز دیگر زنده ‌باد
از پی تغسیل و دفن مردمان زنده‌دل
مرده‌شو در این محیط مرده‌ پرور زنده‌ باد
در گلستانی که بلبل بشنود توبیخ زاغ
راح و ریحان مرده‌ باد و خار و خنجر زنده ‌باد
مردم دانای سالم مرده و اندر عوض
دولت زشت ضعیف زرد پیکر زنده‌ باد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

محشر خرگشت طهران‌، محشر خر زنده‌باد
خرخری ز امروز تا فردای محشر زنده‌ باد
هوش مصنوعی: در روز قیامت، تهران به هم می‌ریزد و هر کسی باید به موقعیت خود برسد. تا فردا، هرگونه زنده‌بودن و زندگی را جشن می‌گیریم و در این وضعیت، بلند آوازه می‌زنیم.
روح نامعقول این خر مرده ملت‌، کز قضا
هست هر روزی ز روز پیش خرتر، زنده ‌باد
هوش مصنوعی: روح غیر منطقی و بی‌معنای این خر مرده ملت، که به قضا و قدر هر روز اوضاعش از روز قبل خراب‌تر می‌شود، زنده باد.
اندرین کشورکه تا سرزندگان یکسر خرند
گر خری تیزی دهد گو‌یند یکسر زنده ‌باد
هوش مصنوعی: در این دیار، اگر همه مردم در حال احمقانه رفتار کردن باشند و کسی با عقل و درک درست به میدان بیاید، او را تحسین می‌کنند و می‌گویند که او باید زنده باشد.
اسب تازی گر بمیرد از تاسف‌، گو بمیر
اندر آن میدان که گویند ابلهان خر زنده‌ باد
هوش مصنوعی: اگر اسب تازی بمیرد از اندوه، بهتر است که در میدان جلوی آن بمیری، چرا که در آنجا احمق‌ها می‌گویند خر زنده باد.
راه‌آهن گر بخواهی مرده‌ات بیرون کشند
در چراگاه وطن‌، گو اسب و استر زنده ‌باد
هوش مصنوعی: اگر بخواهی، در دشت وطن، مرده‌ات را از زیر خاک بیرون می‌آورند. پس سلام بر اسب و الاغ که زنده‌اند و زندگی را ادامه می‌دهند.
در محیطی کامتیازی نیست بین فضل و جهل
آن مکرر مرده‌ باد و این مکرر زنده‌ باد
هوش مصنوعی: در فضایی که برتری و فضیلت وجود ندارد، تفاوتی بین دانش و نادانی نیست. در اینجا، کسانی که نادانند همیشه مرده و در حال زوال هستند، اما آنهایی که دانش دارند، به طور مداوم در حال شکوفایی و زندگی هستند.
گر کسی گوید که حیدر قلعهٔ خیبر گرفت
جای حیدر جملگی گویند خیبر زنده ‌باد
هوش مصنوعی: اگر کسی بگوید که حیدر (علی) قلعه خیبر را گرفت، همه به جای حیدر می‌گویند: خیبر زنده باد.
ور کسی از خولی و شمر و سنان مدحی کند
جملگی گویند با اصوات منکر، زنده ‌باد
هوش مصنوعی: اگر کسی از افراد بدی مانند خولی، شمر و سنان تعریف و تمجید کند، همه با صدای ناخوشایند و به صورت همزمان می‌گویند: «زنده‌باد!»
آنکه گوید مرده‌ باد امروز در حق کسی
رشوتی گر داد گوید روز دیگر زنده ‌باد
هوش مصنوعی: کسی که امروز درباره کسی به بدگویی می‌پردازد و در حق او رشوه‌ای می‌دهد، ممکن است فردا به خوبی او اشاره کند و از او تعریف کند.
از پی تغسیل و دفن مردمان زنده‌دل
مرده‌شو در این محیط مرده‌ پرور زنده‌ باد
هوش مصنوعی: در پی شستشو و دفن انسان‌های پرنشاط و زنده، آن مرده‌شویی که در این محیط بی‌روح به زندگی ادامه می‌دهد، زنده و پایدار باشد.
در گلستانی که بلبل بشنود توبیخ زاغ
راح و ریحان مرده‌ باد و خار و خنجر زنده ‌باد
هوش مصنوعی: در باغی که بلبل صدای انتقاد زاغ را بشنود، باید بر این باور بود که زندگی با گل و ریحان مرده و خار و خنجر ادامه دارد.
مردم دانای سالم مرده و اندر عوض
دولت زشت ضعیف زرد پیکر زنده‌ باد
هوش مصنوعی: مردم با دانش و سالم دیگر وجود ندارند و به جای آن، کسانی که بدتر و ضعیف هستند، زنده‌اند.