ملک‌الشعرا بهارشمارهٔ ۳۹ - دست شکسته
بشکست گرم دست چه غم؟ کار درست است
کسری ز شکستم نه، که افکار درست است
آن را چه خطائیست که رفتار صواب است
و آن را چه شکستی است که گفتار درست است
گر دست چپم بشکست ای خواجه غمی نیست
در دست دگر کلک گهربار درست است
فخری نه گر از دست چکد خون به ره دوست
گر خون چکد از دیدهٔ خونبار درست است
از سر بگذر تا که ننالی ز غم دست
شو بر سر این نکته که بسیار درست است
از دست تو دستم به گریبان نرسد، لیک
چندان که برآید سوی دادار، درست است
گر دست پرستار بلرزد به مداوا
دل رنجه مکن تا دل بیمار درست است
دست جهلاگر که بود راست، فکار است
دست عقلاگر بود افکار، درست است
گو بشکند از حادثه صدبار، هرآن دست
کز وی نرسد بر دلی آزار، درست است
وان دست که آزار دل مورچه‌ای خواست
هرچند درست است، مپندار درست است
اندر ره عشق ار برود دست، چه حاصل
گر سر برود در قدم یار، درست است
از دست بهار ار قدحی باده فروریخت
عهد خم و خمخانه و خمار درست است
شمارهٔ ۳۸ - ره راست: تا شدم خویگر به رفتن راستشمارهٔ ۴۰ - پاکستان: شد سیه‌مست بلا هشیار، تاکستان کجاست؟
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بشکست گرم دست چه غم؟ کار درست است
کسری ز شکستم نه، که افکار درست است
هوش مصنوعی: اگر دستانم بشکند، چه اذیتی دارد؟ مهم این است که کارها درست انجام می‌شود. شکست من اهمیتی ندارد، چرا که افکار صحیح و درست وجود دارند.
آن را چه خطائیست که رفتار صواب است
و آن را چه شکستی است که گفتار درست است
هوش مصنوعی: رفتار درست هیچ گناهی ندارد و گفتار صحیح هرگز نمی‌شکند.
گر دست چپم بشکست ای خواجه غمی نیست
در دست دگر کلک گهربار درست است
هوش مصنوعی: اگر دست چپم شکسته باشد، ای خواجه، نگران نباشید؛ در دست دیگرم قلمی است که گنجایش بزرگ‌ترین جواهرات را دارد.
فخری نه گر از دست چکد خون به ره دوست
گر خون چکد از دیدهٔ خونبار درست است
هوش مصنوعی: اگر از چشمانم خون بریزد چون به خاطر دوست باشد، اشکالی ندارد و حتی ستودنی است.
از سر بگذر تا که ننالی ز غم دست
شو بر سر این نکته که بسیار درست است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که برای رهایی از ناراحتی و غم‌ها باید از مسائل و مشکلات عبور کرد و به سمت حل آن‌ها رفت. همچنین اشاره‌ای دارد به اهمیت توجه به نکات درست و مفید برای زندگی.
از دست تو دستم به گریبان نرسد، لیک
چندان که برآید سوی دادار، درست است
هوش مصنوعی: دست من به تو نمی‌رسد، اما این موضوع چندان اهمیت ندارد؛ چون هرچه که به سوی خداوند برآید، درست و صحیح است.
گر دست پرستار بلرزد به مداوا
دل رنجه مکن تا دل بیمار درست است
هوش مصنوعی: اگر دست پزشک در هنگام درمان لرزان باشد، نباید از این موضوع ناراحت شد، چرا که ممکن است دل بیمار به زودی بهبود یابد.
دست جهلاگر که بود راست، فکار است
دست عقلاگر بود افکار، درست است
هوش مصنوعی: اگر دست نادانان درست کار کند، در واقع نتیجه‌اش تنها تفکر اشتباه است، اما اگر دست خردمندان هدایتگر باشد، نتیجه‌اش درست و منطقی خواهد بود.
گو بشکند از حادثه صدبار، هرآن دست
کز وی نرسد بر دلی آزار، درست است
هوش مصنوعی: اگر دست کسی به دل کسی آزار نرساند، حتی اگر بارها با مشکلات و اتفاقات روبرو شود، باز هم نگران نیست.
وان دست که آزار دل مورچه‌ای خواست
هرچند درست است، مپندار درست است
هوش مصنوعی: اگر دستی بخواهد به دل مورچه‌ای آسیب برساند، حتی اگر این کار به درستی انجام شود، نباید گمان کنی که این کار درست است.
اندر ره عشق ار برود دست، چه حاصل
گر سر برود در قدم یار، درست است
هوش مصنوعی: اگر در مسیر عشق بخواهی دست بدهی، چه فایده؟ حتی اگر سر هم برود، قدم یار ارزشمند است.
از دست بهار ار قدحی باده فروریخت
عهد خم و خمخانه و خمار درست است
هوش مصنوعی: اگر بر اثر گذراندن بهار، دستم باده‌ای بریزد، عهد و پیمان میان من و میخانه و حال醉ی واقعی خواهد بود.