گنجور

شمارهٔ ۲۳۴ - تهران قبل از کودتا

ای مردم دلخون وطن‌، دغدغه تا کی
چون شه ز وطن دل بکند، دل بکن از وی
صد سال فزون رنج کشیدیم و ملامت
گشت ایران ویران و شد آباد ده ری
طی کرد ری از بغی و شقا، عزت ایران
ای ایران برخیز که شد عزت ری طی
شاهی است در این شهر که جز زر نشناسد
خلقی‌، که ندانند به جز چنگ و دف و نی
نسوانی پر شهوت و پر سوزنک وکوفت
مردانی بی‌همت و بی‌غیرت و لاشی
درباری ننگین و گدا و متملق
اعیانی‌، بدفطرت و دزد و دغل و غی
اعضای اداراتی‌، کور و کچل و لوس
احزاب و وزیرانی‌، شوم و بد و بدپی
مشروطه‌ پرستانش بی‌علم و خل و جلف
آزادی‌خواهانش‌، بی‌خون و رگ و پی
نه شیوهٔ ملیت و نه رسم تمدن
نه رابطهٔ طایفه‌، نه قاعده حی

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مردم دلخون وطن‌، دغدغه تا کی
چون شه ز وطن دل بکند، دل بکن از وی
هوش مصنوعی: ای مردم عزیز وطن، چرا باید همچنان ناراحت باشید؟ وقتی که شاه از میهن جدا می‌شود، شما هم باید از او دل بکنید و خود را آزاد کنید.
صد سال فزون رنج کشیدیم و ملامت
گشت ایران ویران و شد آباد ده ری
هوش مصنوعی: ما برای مدت طولانی، یعنی بیشتر از صد سال، سختی و رنج کشیدیم و در این مدت ایران به خاطر مشکلاتی که داشت، مورد سرزنش قرار گرفت. اما حالا سرنوشت و اوضاع تغییر کرده و ده ری دوباره شکوفا و آباد شده است.
طی کرد ری از بغی و شقا، عزت ایران
ای ایران برخیز که شد عزت ری طی
هوش مصنوعی: ای ایران، از ظلم و سختی گذر کردیم و اکنون وقت آن است که دوباره به عزت و افتخار خود بازگردیم. ری هم به این مسیر پیوسته و باید بیدار شویم و به سوی آینده‌ای روشن قدم برداریم.
شاهی است در این شهر که جز زر نشناسد
خلقی‌، که ندانند به جز چنگ و دف و نی
هوش مصنوعی: در این شهر، شاهی وجود دارد که مردم تنها به طلا و زر اهمیت می‌دهند و هیچ اطلاعی از هنرها و سازهای موسیقی مثل چنگ، دف و نی ندارند.
نسوانی پر شهوت و پر سوزنک وکوفت
مردانی بی‌همت و بی‌غیرت و لاشی
هوش مصنوعی: زنان پر شور و احساس، در حالی که مردان بی‌عزم و بی‌غیرت و سست هستند.
درباری ننگین و گدا و متملق
اعیانی‌، بدفطرت و دزد و دغل و غی
هوش مصنوعی: این متن به توصیف ویژگی‌های منفی افرادی می‌پردازد که در دربارها و محافل پر زرق و برق اجتماعی حضور دارند. آنها را افرادی بی‌مایه و وابسته به قدرت معرفی می‌کند که به دورغ‌گویی و رفتارهای ناپسند معروف هستند و از هر فرصتی برای بهره‌برداری سوء استفاده می‌کنند.
اعضای اداراتی‌، کور و کچل و لوس
احزاب و وزیرانی‌، شوم و بد و بدپی
هوش مصنوعی: افراد در ادارات، ناتوان و کم‌توان هستند، و بیشتر سیاستمداران و وزرا نیز انسان‌های ناخوشایند و نامناسبی به شمار می‌روند.
مشروطه‌ پرستانش بی‌علم و خل و جلف
آزادی‌خواهانش‌، بی‌خون و رگ و پی
هوش مصنوعی: مشروطه‌طلبان او دانش کافی ندارند و آزادی‌خواهانش نیز از عمق احساس و تعهد بی‌بهره‌اند.
نه شیوهٔ ملیت و نه رسم تمدن
نه رابطهٔ طایفه‌، نه قاعده حی
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که نه هویت قومی و نه قوانین اجتماعی، نه ارتباطات قبیله‌ای و نه اصول زندگی، هیچ‌کدام نمی‌توانند همه‌چیز را تعیین کنند. به نوعی، این عبارت به مفهوم فراگیرتر از انسانیت و پیوندهای عمیق‌تر میان انسان‌ها اشاره دارد.